Căng thẳng Mỹ-Triều, Nhân dân tệ thành “vịnh tránh bão” mới

Một trong những diễn biến bất ngờ nhất trên thị trường tài chính toàn cầu năm nay đã được ghi nhận khi đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc bắt đầu trở thành một tài sản an toàn, trong bối cảnh căng thẳng leo thang mạnh trên bán đảo Triều Tiên khiến giới đầu tư bất an.

Theo hãng tin Bloomberg, hai năm sau khi Trung Quốc bất ngờ phá giá đồng Nhân dân tệ - một động thái gây chao đảo thị trường tài chính thế giới - đồng tiền này đã trở thành đồng tiền tăng giá mạnh nhất châu Á kể từ đầu năm đến nay. Những sự kiện khiến giới đầu tư thoái vốn khỏi các tài sản rủi ro dường như chỉ khiến nhu cầu đối với đồng Nhân dân tệ gia tăng.

Triều Tiên phóng tên lửa ư? Mua Nhân dân tệ. Nhà Trắng gặp nhiều bất ổn ư? Mua Nhân dân tệ.

Bloomberg nói rằng đang tồn tại vài yếu tố giúp củng cố địa vị một tài sản chắc chắn mà Nhân dân tệ mới có được.

Đồng USD sụt giá đang thúc đẩy giới đầu tư tìm kiếm những kênh đầu tư thay thế.

Địa vị “hầm trú ẩn” toàn cầu của đồng Yên Nhật đang bị đe dọa bởi tính chất dễ bị tổn thương của đất nước mặt trời mọc trước nguy cơ tên lửa Triều Tiên.

Các biện pháp kiểm soát vốn đã hạn chế dòng vốn chảy khỏi Trung Quốc, trong khi giá cổ phiếu ở Thượng Hải và Hồng Kông tăng mạnh đang làm gia tăng sức hấp dẫn của các tài sản ở Trung Quốc.

Ngoài ra, còn có quan niệm cho rằng Bắc Kinh sẽ giữ cho đồng Nhân dân tệ tăng giá trước kỳ Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc vào tháng tới.

Mặc dù vậy, sức mạnh mới của đồng Nhân dân tệ còn chưa đến lúc bị thử thách bởi một đợt phục hồi bền vững của tỷ giá đồng USD. Từ đầu năm đến nay, chỉ số Bloomberg Dollar Spot Index, một thước đo sức mạnh đồng USD, đã giảm 9%, xuống mức thấp nhất từ đầu năm 2015.

Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc là những người khó lường trong vấn đề can thiệp vào thị trường tài chính nước này. Chưa kể, việc Trung Quốc là đồng minh của Triều Tiên đồng nghĩa nước này không thể miễn nhiễm trước tình hình xấu đi trên bán đảo láng giềng.

“Người ta đang nói về đồng Nhân dân tệ như một tài sản an toàn vì các nhà đầu tư cho rằng Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) sẽ không để Nhân dân tệ mất giá”, ông Mark Williams, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á của công ty Capital Economics ở London, nhận định. “Nhưng bức tranh có thể thay đổi nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump tung lệnh trừng phạt thương mại trên diện rộng đối với Trung Quốc hoặc có điều gì đó khiến đồng USD bất ngờ tăng giá”.

Tuy nhiên, ít nhất ở thời điểm hiện tại, đồng Nhân dân tệ đang có một vài nhân tố hỗ trợ.

PBoC đã thắt chặt các điều kiện vốn trong năm nay, giữa lúc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) phát tín hiệu thận trọng về việc tiếp tục tăng lãi suất. Sự trái chiều chính sách như vậy giữa hai ngân hàng trung ương có lợi cho tỷ giá Nhân dân tệ.

Việc giới đầu tư rút vốn khỏi các giao dịch “Trump trade” - những vụ đặt cược trước đây dựa trên niềm tin vào các chủ trương kinh tế đầy tham vọng của ông Trump, bao gồm đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng và cải cách thuế - cũng khiến tỷ giá đồng USD mất đi một sự hỗ trợ quan trọng, theo đó làm đồng bạc xanh mất giá so với Nhân dân tệ.

“Đồng Nhân dân tệ đang hưởng lợi từ một nguồn không ai ngờ tới: Tổng thống Donald Trump”, hai nhà phân tích Fielding Chen và Tom Orlik của Bloomberg Intelligence viết trong một báo cáo. “Những thách thức chính trị ở Mỹ đã khiến đồng USD sứt mẻ”.

Chưa kể, các dữ liệu kinh tế Trung Quốc thời gian gần đây cho thấy sự tăng trưởng vững. Tỷ giá tham chiếu mà PBoC đưa ra cho thấy Bắc Kinh muốn giữ tỷ giá đồng nội tệ mạnh trước Đại hội Đảng. Và dù ông Trump vạch kế hoạch trừng phạt mới mà Trung Quốc có thể trở thành mục tiêu, giới đầu tư vẫn không tin ông sẽ hành động như ông đe dọa.

Dĩ nhiên, với thặng dư tài khoản vãng lai và dự trữ ngoại hối khổng lồ của Trung Quốc, cùng các biện pháp kiểm soát vốn mà nước này áp dụng, đồng Nhân dân tệ luôn vững giá hơn hầu hết đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi khác.

Tuy vậy, sự kiểm soát vốn chặt chẽ là một con dao hai lưỡi: Nhân dân tệ khó có thể trở thành một “vịnh tránh bão” theo quan niệm cổ điển, vì việc rót vốn vào và rút vốn ra khỏi những đồng tiền an toàn được giao dịch tự do như đồng Yên là một việc dễ dàng hơn nhiều.

“Đồng Nhân dân tệ có thể vững giá hơn các đồng tiền thị trường mới nổi khác vào những thời điểm rủi ro toàn cầu gia tăng”, ông Louis Kuijs, trường bộ phận kinh tế châu Á thuộc công ty Oxford Economics ở Hồng Kông, nhận xét. “Nhưng tôi không nhận thấy đây là một ‘hầm trú ẩn’ giống như Yên Nhật”.