Cảnh báo một loại virus gây chết người gấp 75 lần virus SARS-CoV-2 và có thể trở thành đại dịch tiếp theo

Theo thông tin trên News.com.au, các chuyên gia nói về việc một số bệnh mới nổi có thể kích hoạt một đợt bùng phát dịch bệnh khác trên toàn cầu khác và có thể trở thành đại dịch tiếp theo diễn ra. "Ứng cử viên" hàng đầu cho mối quan tâm nghiêm trọng là virus Nipah .

Sưng não nghiêm trọng, co giật và nôn mửa chỉ là một số triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm do virus Nipah này gây ra.

Các điểm nóng toàn cầu có thể dẫn đến một đợt bùng phát mới. Nguồn: Supplied

Virus Nipah là gì?

Virus Nipah được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1999 tại Malaysia. Các đợt bùng phát ở Nam và Đông Nam Á cho thấy virus này cực kỳ nguy hiểm, có thể gây chết người, với tỷ lệ tử vong từ 40-75%.

Theo Imperial College, tỷ lệ tử vong của COVID-19 là khoảng 1%, do đó, nếu trở thành đại dịch thì virus Nipah sẽ giết chết nhiều người hơn COVID-19.

Nó cũng đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đặt tên là một trong 16 tác nhân gây bệnh cần ưu tiên nghiên cứu và phát triển do có khả năng gây ra dịch bệnh. Nipah là một trong số 260 loại virus được biết đến có khả năng gây dịch.

Loại virus này rất đáng lo ngại do thời gian ủ bệnh dài tới 45 ngày, có nghĩa là con người có thể lây lan trong hơn một tháng trước khi bị bệnh. Một điều nguy hiểm nữa là nó còn có khả năng lây nhiễm giữa các loài.

Công nhân làm việc trong PPE tại một đợt dịch Nipah năm 1999. Loại virus này có tỷ lệ tử vong là 70% trong các đợt bùng phát trước đó. Nguồn: AP

Nipah cũng có tỷ lệ đột biến cao đặc biệt. Các chuyên gia lo ngại rằng nó là một chủng vi khuẩn thích nghi tốt hơn với các bệnh lây nhiễm ở người và có thể lây lan nhanh chóng qua các quốc gia kết nối tốt của Đông Nam Á.

Và trong khi COVID-19 đã tàn phá thế giới, giết chết gần 2,5 triệu người, thì đại dịch tiếp theo của nó đã được cảnh báo có thể còn tồi tệ hơn nhiều.

Tiến sĩ Melanie Saville, giám đốc nghiên cứu và phát triển vắc-xin tại CEPI, đã cảnh báo thế giới cần phải chuẩn bị cho "một đại dịch lớn" tiếp theo.

Virus Nipah lần đầu tiên lây nhiễm cho người chăn nuôi lợn ở Malaysia

Con người đụng độ với thiên nhiên khi dân số mở rộng và môi trường sống bị đẩy lùi được coi là nguyên nhân chính dẫn đến các loại bệnh mới. Đó chính xác là những gì đã xảy ra với Nipah khi nó lần đầu tiên lây nhiễm cho những người chăn nuôi lợn ở Malaysia.

Những con lợn bị giết mổ ở Malaysia vào năm 1999. Phần lớn những con bị nhiễm bệnh sống gần các trại lợn. Ảnh: AP

Cũng như dơi ăn quả, lợn mắc bệnh do ăn xoài bị nhiễm bệnh và được biết là đã truyền bệnh cho người. Hơn một triệu con lợn được cho là bị nhiễm virus Nipah đã bị giết mổ ở Malaysia để ngăn chúng truyền sang người.

Tiến sĩ Rebecca Dutch, chủ nhiệm khoa Hóa sinh phân tử và tế bào của Đại học Kentucky và là người đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu virus trên thế giới, cho biết: Mặc dù hiện tại không có các đợt bùng phát do virus Nipah trên thế giới, nhưng chúng xảy ra theo chu kỳ và "rất có thể" chúng sẽ lặp lại.

"Nipah là một trong những loại virus hoàn toàn có thể là nguyên nhân gây ra đại dịch mới. Nhiều loại virus khác trong họ virus này có thể lây truyền mạnh giữa người với người, vì vậy có lo ngại rằng có thể xuất hiện một biến thể Nipah có khả năng lây truyền gia tăng", tiến sĩ Dutch cho biết.

"Nipah đã được chứng minh là có thể truyền qua thức ăn, cũng như khi tiếp xúc với chất bài tiết của người hoặc động vật. Thời gian ủ bệnh của Nipah có thể khá lâu và không rõ liệu sự lây truyền có thể xảy ra trong thời gian này hay không", ông nói thêm.

Tiến sĩ Jonathan Epstein, phó chủ tịch phụ trách khoa học và tiếp cận cộng đồng tại EcoHealth Alliance, nói rằng họ đang lo lắng về khả năng trở thành đại dịch của virus Nipah. "Chúng tôi biết rất ít về sự đa dạng di truyền của các loại virus liên quan đến Nipah ở dơi, và điều chúng tôi không muốn xảy ra là lại xuất hiện một chủng virus có khả năng lây truyền qua người nhiều hơn. Cho đến nay, Nipah lây lan khi tiếp xúc gần với người bị bệnh, đặc biệt là người bị bệnh đường hô hấp qua các giọt bắn", ông nói.

Nhân viên y tế trong PPE tại một ổ dịch ở miền nam Ấn Độ năm 2018. Ảnh: AFP

Cần sẵn sàng cho một đại dịch tiếp theo

Tiến sĩ Saville cảnh báo rằng chúng ta cần phải sẵn sàng cho "một đại dịch" tiếp theo. Nó có thể đến từ bất kì đâu chứ không phải chỉ có Nipah. Chúng ta biết rằng một đại dịch trong tương lai là không thể tránh khỏi, và có nhiều bệnh truyền nhiễm mới nổi khác được công nhận là có khả năng gây đại dịch. Điều này bao gồm các mối đe dọa bệnh tật đã biết, như cúm, cũng như các mầm bệnh mới hoặc chưa được xác định, được gọi là 'Bệnh X'.

"Với những thay đổi về môi trường như biến đổi khí hậu, phá hủy môi trường sống và sự xâm lấn của con người vào các khu vực bị cô lập trước đây, sự tương tác giữa con người với nhau đã tạo ra một không gian màu mỡ cho virus xâm nhập giữa các loài và do đó chúng ta cần phải chuẩn bị cho một "sự kiện lớn" tiếp theo - có thể là một đại dịch khác.

Theo News.com.au