Cặp Harris-Walz có điểm yếu lớn, phó tướng của ông Trump "hội đủ mọi tiêu chuẩn" và cuộc tấn công tứ bề

Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump đã chọn xong các phó tướng cho mình là ông Tim Waltz của đảng Dân chủ và ông J.D. Vance của đảng Cộng hoà. Báo chí chính thống, mạng xã hội, cử tri, các đảng phái chính trị, các chuyên gia và thị trường chứng khoán sôi sục với các nhận định, phỏng đoán, phân tích về lý do tại sao các ứng cử viên này được lựa chọn, họ sẽ ảnh hưởng đến cuộc bầu cử như thế nào và lập trường chính sách của mỗi bên ra sao.

Các nghiên cứu và kinh nghiệm cho thấy đối với bất kỳ đảng phái chính trị nào, việc lựa chọn ứng cử viên phó Tổng thống một mặt để giúp sức cho ứng cử viên Tổng thống, nhiều khi chỉ ở mức độ ít ỏi, nhưng mặt khác cũng có thể gây ra nhiều tổn hại. 

Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hoà thường không để tâm đến thực tế này. Các phương tiện truyền thông lúc này đang mổ xẻ việc lựa chọn của cả hai phe không chỉ để thu hút khán, thính, độc giả mà còn nhằm tác động đến cuộc đua vào tháng 11 tới đây.

Bà Harris chọn ông Tim Walz

Thực chất bà Harris không phải là người chọn ông Walz. Thay vào đó, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, người đứng đầu trong số các các thượng nghị sĩ và hạ nghị sỹ mang tư tưởng cực tả của phe Dân chủ tại lưỡng viện quốc hội mới là người lựa chọn. Ông Walz cũng là người được cảm tình của các đảng viên Dân chủ khác cũng như các nhà tài trợ lớn của đảng Dân chủ. Ông được biết đến là người ủng hộ biên giới mở, cắt giảm ngân sách dành cho cảnh sát, mềm mỏng với tội phạm, khuyến khích biểu tình, ủng hộ chính phủ "lớn", thuế cao và nhiều vấn đề chính sách khác.

Ở cương vị là một Thượng nghĩ sỹ và Phó Tổng thống dưới thời Tổng thống Joe Biden, bà Harris luôn được biết đến là người ủng hộ nền tư pháp cực tả. Ông Walz, với tư cách là Thống đốc bang Minnesota, cũng nổi tiếng với các lập trường chính sách cực tả. Lý do cả ông Walz và bà Harris được đảng Dân chủ lựa chọn có lẽ là vì họ muốn đưa ra một thông điệp tới cử tri rằng: đảng Dân chủ tự hào về các chính sách cực tả được duy trì dưới thời Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden và đang chạy đua để tiếp tục củng cố các chính sách này trong bốn năm tới.

Đây là một chiến lược mạo hiểm. Thông thường, các đảng phái chính trị lựa chọn một ứng cử viên phó tổng thống với mục đích để giành được sự ủng hộ của cử tri tại bang quê hương của ứng cử viên đó hoặc để giành chiến thắng ở cả vùng địa lý rộng hơn – trong trường hợp này là bang Minnesota và vùng Trung Tây nước Mỹ, quê hương của ông Walz. 

Vấn đề ở chỗ, phe Dân chủ gần như đã nắm chắc tiểu bang Minnesota trong tay, nên việc lựa chọn ông Walz không mang lại lợi thế gia tăng nào. Ngoài ra, đảng Dân chủ cũng có nhiều khả năng sẽ giành chiến thắng ở một số bang khác vùng Trung Tây, nên việc lựa chọn ông Walz cũng không mang lại cho họ thêm lợi thế nào khác.

Các đảng phái chính trị thường chọn ứng cử viên phó tổng thống để cân bằng điểm yếu của ứng cử viên tổng thống. Cả ông Walz và bà Harris đều không có bất kỳ thành tích chính sách đối ngoại nào - đây một điểm yếu lớn trong thế giới hỗn loạn ngày nay. Ông Walz khó có thể trở thành một cánh tay đắc lực cho bà Harris ở mặt trận đối ngoại.

Ngoài ra, các ứng cử viên phó tổng thống được chọn vì họ có thể là người đưa ra cho tổng thống những tham vấn từ một góc nhìn khác. Nhưng bởi vì bà Harris và ông Walz là một cặp "song sinh chính sách", nên quan điểm của họ nhiều khả năng sẽ là một.

Thông thường, các phó tướng được chọn bởi họ bằng lòng với một vai trò khá hạn chế. Họ được chọn để thực hiện các chỉ thị của Tổng thống. Không có Tổng thống nào muốn cạnh tranh với cấp phó của mình, đặc biệt là trong việc đưa ra các quyết định chính sách hoặc xuất hiện trên truyền thông. Ông Walz là người rất thích nổi bật khi ở vị trí thống đốc bang Minnesota. Không ai biết cặp Walz và Harris sẽ tương tác như thế nào.

Tương tự như vậy, các Tổng thống thường sẽ giao cho Phó Tổng thống chịu trách nhiệm về các chính sách "khó nhằn", hoặc dễ thất bại. Cụ thể, Tổng thống Joe Biden đã giao cho Phó Tổng thống Kamala Harris chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng nhập cư bất hợp pháp ở biên giới phía nam Hoa Kỳ. Bà Harris đã không thể hoàn thành được trách nhiệm này.

Mặc dù đã hơn một tuần trôi qua kể từ khi bà Harris chọn ông Walz song hành trong cuộc đua, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy cả hai sẽ hợp tác với nhau như thế nào để điều hành đất nước. Có lẽ cuộc họp báo đầu tiên của họ sẽ làm sáng tỏ mối quan hệ này. Tổng thống Joe Biden đã chọn không tổ chức họp báo trong chiến dịch tranh cử năm 2020 khi chạy đua cùng đối thủ Donald Trump. Các nhà phê bình cho rằng bà Harris và ông Walz hiện cũng đang áp dụng chiến lược "lặng thinh" này.

Ông Trump lựa chọn J.D. Vance

Ông Vance nắm trong tay một bản lý lịch tuyệt vời để trở thành một công chức, nhưng lại có ít kinh nghiệm trong chính phủ. Lớn lên trong cảnh nghèo đói cùng cực, sau khi tốt nghiệp trung học, ông gia nhập Thuỷ quân Lục chiến Hoa Kỳ, phục vụ 4 năm với tư cách là phóng viên chiến trường và có 6 tháng tham chiến tại Iraq. Phục viên, ông lấy bằng đại học về khoa học chính trị tại Đại học bang Ohio, sau đó là bằng luật tại Đại học Yale, đạt thành công trong đầu tư mạo hiểm, ra mắt cuốn Hồi ký bán chạy nhất và được chuyển thể thành phim truyện được đánh giá cao, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Thượng viện Hoa Kỳ tại Ohio và hiện là ứng cử viên Phó Tổng thống của ông Trump. Ông Vance chỉ vừa tròn 39 tuổi!

J.D. Vance là người trẻ tuổi có sức thu hút, có tài hùng biện và thông minh. Ông là một diễn giả và nhà tranh luận tài năng.

Đối với đảng Cộng hòa, Vance "đáp ứng mọi tiêu chuẩn" cho vị trí Phó Tổng thống.

Ông Vance có một số quan điểm chính trị trái chiều trước đây mà đảng Cộng hoà đang biến đó thành lợi thế. 

Chỉ cách đây 2 năm, ông Vance đã có những phát biểu khinh thường ông Trump ở cả nơi công cộng và riêng tư. Ông từng là "người không bao giờ ủng hộ Trump". Nhưng ông Trump đã dần thuyết phục và giành được sự ủng hộ của Vance. Trump cho biết ông đánh giá cao việc ông Vance có những quan điểm khác với mình và sẵn sàng thừa nhận điều đó. Nhưng ông Vance cũng sẵn sàng giúp ông Trump đắc cử. Ông Vance cũng có cùng lập trường chính sách với ông Trump. Và Vance là một một thuyết khách giỏi cho đảng Cộng hòa.

J.D. Vance cũng là người thu hút được người dân vùng Trung Tây, đặc biệt là những người lao động. Ông Trump đã thu hút được tầng lớp lao động vốn là nhóm cử tri trung thành của đảng Dân chủ. Vance là một người đàn ông của gia đình, có vợ và con là người Mỹ gốc Ấn Độ.

Ông Vance được coi là người kế nhiệm có thể thay thế ông Trump để đứng đầu cánh dân tuý của đảng Cộng hoà. Ông có thể sẽ là ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2028.

Walz, Vance và các cuộc tấn công tứ bề

Cuộc bầu cử này là điển hình cho phong cách Mỹ với các cuộc tấn công dữ dội không chỉ trên phương tiện truyền thông chính thống mà còn trên mạng xã hội nhắm vào các ứng cử viên. Sự thật về các ứng cử viên thường bị tổn hại khi mỗi đảng hoặc phe phái cố gắng làm hoen ố danh tiếng của phe đối lập.

Ông Walz phải đối mặt với hai cuộc tấn công tàn khốc chưa có hồi kết. Ông đã khai man rằng mình là một sỹ quan cấp cao và đã tham chiến ở Iraq trong thời gian còn làm ở Lực lượng vệ binh quốc gia. Thực tế là ông đã xin nghỉ khỏi quân ngũ khi biết rằng đơn vị của mình sắp được điều đến Iraq. Phía quân đội rất tức giận về điều này. Tiếp đó là quan điểm chính sách của ông quá cực tả đến nỗi ông thấy bản thân mình lạc điệu với người dân Mỹ.

Ông Vance thì đang phải hứng chịu những chỉ trích vì đã đảo ngược quan điểm của chính mình về ông Trump. Việc đảo chiều này khiến ông bị coi là một kẻ cơ hội. Cuộc tấn công khó hiểu nhất là những chê trách nhắm vào lý lịch của ông. Luồng phê phán này cho rằng ông được lựa chọn vì xuất thân nghèo khổ chứ không phải vì ông đủ tiêu chuẩn của một phó tướng. Cuộc tấn công này áp dụng chiến lược tương tự như những tuyên bố về một ứng viên được lựa chọn vì họ là phụ nữ hay người thiểu số.

Viễn cảnh tương lai

Người Mỹ, và thực tế là các nhà quan sát toàn cầu, sẽ phải chờ xem việc lựa chọn ông Walz và ông Vance có tác động thế nào đến cử tri, lập trường chính sách của hai đảng và mối quan hệ của họ với hai ứng viên Tổng thống. Ở thời điểm này, chúng ta không biết được thực chất sự lựa chọn Phó Tổng thống có ý nghĩa gì.

Trong vài ngày tới, đại hội đảng Dân chủ sẽ được tổ chức để công bố lập trường chính sách của mình và chính thức giới thiệu ông Walz trong tư cách là người song hành cùng bà Harris ở chặng cuối của cuộc đua. Sau đó, hai ứng cử viên Tổng thống, bà Harris và ông Trump sẽ tranh luận ít nhất hai lần, và tương tự như vậy với ông Walz và ông Vance. Tất cả các câu hỏi của chúng ta sẽ được giải đáp sau đó.

Tiến sĩ Terry F. Buss - Chuyển ngữ: Đào Thúy