Câu chuyện kinh tế 2017: Bài toán tăng trưởng sẽ được giải như thế nào?

Việt Nam khó thu hút được những dự án FDI tầm cỡ

Theo chuyên gia nghiên cứu SSI, thu hút FDI năm nay sẽ gặp khó khăn hơn. FDI từng là cứu cánh cho tăng trưởng 2013, 2014 nhưng sau các dự án FDI tầm cỡ của Samsung, LG, Intel, sự cố môi trường Formosa và TPP bị trì hoãn, việc thu hút các dự án FDI cỡ lớn sẽ khó khăn.

"Chính sách thu hút FDI mới như thiết lập đặc khu kinh tế, mở rộng dự án hạ tầng cho nhà đầu tư nước ngoài … cần nhiều thời gian nên sẽ chưa mang lại giá trị rõ rệt cho năm 2017", SSI nhận định.

Về chính sách tiền tệ, SSI cho rằng, với lãi suất USD tăng và áp lực lạm phát trong nước, sẽ rất khó để giảm lãi suất. Nới lỏng tiền tệ trong quá khứ đều gây ra lạm phát, bong bóng tài sản, nhập siêu và bất ổn tỷ giá.

Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, giám đốc khối nghiên cứu của SSI đưa ra nhận định: "Năm 2017 cần duy trì chính sách tiền tệ cân bằng, trong đó tăng trưởng tín dụng cân bằng với tăng trưởng huy động và cung tiền dựa trên nền tảng cán cân thanh toán tổng thể dương. Tín dụng cần được tập trung cho các ngành sản xuất có sức lan tỏa và tỷ lệ nội địa hóa cao như nông nghiệp".

Bên cạnh đó, theo SSI, chính sách tài khóa cũng là một mắt xích khó khăn của nền kinh tế. Thâm hụt ngân sách và lãi suất tăng làm nới lỏng tài khóa dường như là nhiệm vụ bất khả thi. Tuy vậy vẫn có 1 số lối thoát. Trước mắt đó là việc thoái vốn tại các DNNN, ưu tiên thoái vốn cho nhà đầu tư nước ngoài và nguồn tiền thu được sẽ tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng.

"Việc bán vốn cho nhà đầu tư nước ngoài sẽ giúp tăng nguồn cung ngoại tệ, cải thiện cán cân thanh toán. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng sẽ mang lại giá trị lan tỏa cao do mọi thành phần kinh tế đều hưởng lợi", báo cáo của SSI viết.

Tái cơ cấu đầu tư công là một trong ba trọng tâm tái cơ cấu nhưng diễn ra chậm nhất. Dẫu vậy, SSI vẫn hy vọng, với quyết tâm mới của chính phủ, việc sử dụng nguồn vốn ngân sách sẽ hiệu quả hơn.

Với thị trường chứng khoán, nhiều doanh nghiệp lớn lên niêm yết trong khi nhà đầu tư nước ngoài giảm mua, thị trường có lý do để lo lắng về cán cân cung cầu. Tuy nhiên từ các con số và phân tích, SSI tin rằng nguồn nội lực tiềm tàng vẫn còn rất lớn và hoàn toàn có đủ sức hấp thụ nguồn cung gia tăng. Bên cạnh các giải pháp khơi thông nội lực có tính dài hạn, cơ chế linh hoạt trong quản lý margin sẽ góp phần làm tăng thanh khoản, gián tiếp làm tăng tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán.

"Việc phát triển thị trường chứng khoán theo các chuẩn mực quốc tế, cụ thể là tiêu chuẩn nâng hạng lên thị trường mới nổi (emerging market) sẽ không chỉ giúp thu hút được nguồn ngoại lực rất lớn mà còn là lộ trình để có một thị trường chứng khoán lành mạnh và bền vững", SSI đưa ra nhận định về quyết tâm nâng hạng thị trường của Chính phủ.

SSI cho rằng, năm 2017 là năm của 2 cái mới nổi bật là Cổ phiếu mới và Sản phẩm mới. Giải tốt bài toán cán cân cung cầu sẽ đánh dấu năm 2017 là năm phát triển vượt bậc của thị trường chứng khoán.

Bốn lời giải bài toán "cung" của nền kinh tế

Bên cạnh đó, SSI cũng đưa ra bốn giải pháp giải quyết các vấn đề kinh tế vĩ mô từ việc phát triển nội tại nền kinh tế.

Đầu tiên đó là thúc đẩy hai ngành tăng trưởng thấp là nông nghiệp và dầu khí. Với diễn biến khí hậu và ngập mặn là không thể đảo ngược, ngành nông nghiệp phải thay đổi để thích ứng. Ba trọng tâm cần chú ý là thay đổi cơ cấu cây trồng tại vùng ngập mặn, giảm diện tích trồng lúa, xây dựng chính sách phát triển nền sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp công nghệ cao, tận dụng tốt thị trường Trung Quốc.

SSI cũng cho rằng giá dầu tăng cao hơn 2016 là cơ hội để ngành sản xuất dầu khí có tăng trưởng dương trở lại trong năm 2017.

Thứ hai là phát triển hai ngành dịch vụ giá trị cao là Tài chính ngân hàng bảo hiểm và Dịch vụ lưu trú & ăn uống. SSI nhận định: "Ngành ngân hàng thực tế đang hồi phục với tăng trưởng của năm 2016 cao nhất 4 năm. Trọng tâm của năm 2017 vẫn là giữ vững hệ thống, đảm bảo an toàn, xử lý tồn đọng nên ngành ngân hàng sẽ tiếp tục có tăng trưởng xấp xỉ như 2016 nhưng cao hơn các ngành khác nên có tác động kéo tăng GDP".

Du lịch trong năm 2017 đã được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn và sẽ có tốc độ phát triển rất nhanh trong 3 - 4 năm tới, đóng góp trên 10% GDP (2016 là 6.8% GDP).

SSI cũng cho rằng tạo động lực tăng trưởng mới cho ngành Xây dựng và Dịch vụ bất động sản là một giải pháp hiệu quả. Theo đó, sẽ phát triển phân khúc nhà ở trung bình với mô hình dự án có tiện ích tốt và tận dụng mọi nguồn lực bao gồm nguồn lực ngân sách để tăng tốc đầu tư cơ sở hạ tầng.

Lời giải kinh tế số 4 của SSI là thúc đẩy sự phát triển của khối doanh nghiệp tư nhân thông qua cơ chế khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa.