Cha mẹ dù có giận đến đâu cũng tuyệt đối đừng nói 4 câu này với con: Mỗi câu đều khiến trẻ tổn thương

Trong vấn đề giáo dục gia đình, sự giao tiếp giữa cha mẹ và con cái là mắt xích quan trọng tạo nên cầu nối tình cảm. Có những câu nói sẽ tác động sâu sắc đến tâm trí trẻ, để lại ảnh hưởng lâu dài đến bất ngờ. Vì thế, cha mẹ cần đủ bản lĩnh và tỉnh táo để luôn có thể kiểm soát ngôn từ mà mình nói ra. Đặc biệt, có 4 kiểu câu sau đây, phụ huynh nhất định phải tránh xa kẻo làm tổn thương con cái của mình.

1. "Con thật vô dụng!" - Phủ nhận giá trị của con cái

Khi cha mẹ nói điều gì đó như thế trong cơn tức giận, chắc chắn đó là sự phủ nhận trực tiếp về giá trị bản thân của trẻ. Theo thời gian, trẻ sẽ mặc định chấp nhận sự đánh giá tiêu cực này và tin rằng chúng thực sự kém cỏi. Điều này không chỉ làm tổn hại đến lòng tự trọng của trẻ mà còn có thể dẫn đến sự thiếu tự tin khi đối mặt với những thử thách trong tương lai.

Một nghiên cứu về lòng tự trọng của trẻ em cho thấy những đứa trẻ thường xuyên nhận được những lời nhận xét tiêu cực có nhiều khả năng phát triển lòng tự trọng thấp và các vấn đề xã hội khi ở tuổi thiếu niên.

2. "Hãy nhìn người ta mà xem!" - Áp lực do so sánh gây ra

So sánh con với người khác là sai lầm phổ biến của nhiều bậc cha mẹ. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy mình là kẻ thất bại, không đáp ứng được kỳ vọng của cha mẹ, dẫn đến áp lực tâm lý rất lớn.

Nhà tâm lý học Alfred Adler chỉ ra rằng lối sống độc đáo của một cá nhân bắt đầu hình thành từ thời thơ ấu và mỗi đứa trẻ có nhịp độ phát triển riêng. Sự so sánh giữa cha mẹ sẽ chỉ khiến con cái cảm thấy thiếu thốn và có thể dẫn đến tâm lý ghen tị hoặc nổi loạn.

Ảnh minh họa: Internet

3. "Mẹ hối hận vì đã sinh ra con!" – Làm tổn thương cảm xúc của đứa trẻ

Câu nói này có thể nói là một "vũ khí hạt nhân" trong lời nói của cha mẹ. Nó tấn công trực tiếp vào ý nghĩa tồn tại của con cái. Một khi trẻ tin rằng mình là đối tượng mà cha mẹ hối tiếc thì trong lòng chúng sẽ tràn ngập nỗi sợ bị bỏ rơi và bất an.

Nghiên cứu tâm lý cho thấy chất lượng của các mối quan hệ gắn bó sớm ảnh hưởng trực tiếp đến các mối quan hệ giữa các cá nhân và sức khỏe tâm thần trong tương lai của trẻ. Vì vậy, những từ ngữ cực kỳ có hại như vậy phải bị nghiêm cấm xuất hiện trong danh sách ngôn ngữ của phụ huynh.

4. "Con cứ làm thế này bố/mẹ sẽ không yêu con nữa đâu!" - Làm mất đi cảm giác an toàn của trẻ

Tình yêu là điều cần thiết cho sự trưởng thành của trẻ và là nguồn dũng khí để trẻ khám phá thế giới. Khi cha mẹ dọa rút đi tình yêu thương đó, thực chất họ đang làm lung lay cảm giác an toàn của con cái.

Cách làm này có thể khiến trẻ phải kìm nén những nhu cầu, mong muốn của bản thân để duy trì tình yêu thương của cha mẹ. Theo thời gian, trẻ có thể trở nên phục tùng quá mức hoặc tích tụ nỗi lo lắng sâu thẳm trong lòng.

Lý thuyết gắn bó của John Bowlby nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường gia đình ổn định và an toàn đối với sự phát triển lành mạnh của trẻ em.

Vậy khi tức giận hoặc thất vọng, cha mẹ nên điều chỉnh cảm xúc, hướng dẫn con theo hướng tích cực hơn như thế nào?

Cha mẹ cần nhận ra sự thay đổi tâm trạng của chính mình và học cách bình tĩnh bằng cách hít thở sâu, nhanh chóng thoát khỏi tình trạng hoặc môi trường đó. Đồng thời, cha mẹ nên cố gắng rèn luyện cách diễn đạt ngôn ngữ tích cực, chẳng hạn như sử dụng ngôn ngữ "Cha/mẹ cảm thấy rằng…" thay vì ngôn ngữ buộc tội "Con luôn luôn…".

Ngoài ra, cha mẹ có thể cung cấp một nền tảng để mọi người bày tỏ cảm xúc và nhu cầu của mình một cách bình đẳng bằng cách thiết lập các cơ chế như một buổi thảo luận trong gia đình, hoặc một hòm thư nội bộ ẩn danh…

Trên thực tế, nếu cha mẹ có thể kết hợp tình huống cụ thể và sử dụng các khái niệm giáo dục hiện đại như kỷ luật tích cực và trau dồi trí tuệ cảm xúc, họ không những có thể tránh được những lời nói có hại mà còn giúp trẻ phát triển khả năng tự nhận thức tích cực và khả năng thích ứng với xã hội. Ví dụ, bằng cách cùng nhau đọc về quản lý cảm xúc và kỹ năng giao tiếp, cha mẹ và con cái có thể cùng nhau học cách hiểu nhau hơn, từ đó phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

Ảnh minh họa: Internet

Nhìn chung, lời nói của cha mẹ khi tức giận có thể tác động sâu sắc đến sự phát triển tâm lý và cảm xúc của con cái. Vì vậy, cha mẹ phải luôn cảnh giác với lời nói của mình, hạn chế dùng những lời lẽ có thể gây tổn thương sâu sắc cho con, ngay cả khi đang cảm thấy tức giận hay thất vọng.

Thông qua các phương pháp giáo dục khoa học, hợp lý và kỹ năng giao tiếp hiệu quả, cha mẹ có thể tạo dựng môi trường phát triển đầy yêu thương, tôn trọng và thấu hiểu con cái, giúp con lớn lên khỏe mạnh, hạnh phúc.

*Nguồn: Aboluowang