Chân dung đối thủ của tỷ phú giàu nhất châu Á: 2 lần thoát chết trong các vụ bắt cóc và khủng bố, tham vọng xây dựng tập đoàn năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới

Gautam Adani là người có rất nhiều kinh nghiệm để có thể sống sót qua những cuộc khủng hoảng. 20 năm trước, ông từng bị bắt cóc đòi tiền chuộc và đến năm 2008 lại trở thành một trong những con tin tại khách sạn Taj Mahal Palace (ở Mumbai) trong vụ khủng bố từng khiến hơn 160 người thiệt mạng.

Kể từ đó đến nay, tài kinh doanh và khả năng vượt qua những chướng ngại vật đã giúp ông lọt vào hàng ngũ những người giàu nhất Ấn Độ. Và mặc dù đại dịch Covid-19 đẩy nền kinh tế Ấn Độ vào cuộc suy thoái chưa từng có tiền lệ, tập đoàn của Adani vẫn không ngừng lớn mạnh, thu hút được dòng vốn đầu tư từ khắp nơi trên thế giới và dấn thân cả vào những lĩnh vực mới.

Cổ phiếu của hầu hết các công ty mà Adani đang điều hành đều tăng điểm tốt, dù đó là lĩnh vực khai khoáng, khí đốt hay cảng biển. Trong đó cổ phiếu của công ty năng lượng sạch Adani Green Enery đã tăng gấp hơn 6 lần kể từ đầu năm đến nay sau khi chốt được thương vụ điện mặt trời có giá trị lên tới 6 tỷ USD. Công ty này đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành tập đoàn năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới vào năm 2025.

Sanjiv Bhasin, giám đốc của quỹ đầu tư IIFL, cho rằng dường như thị trường đang có hội chứng "FOMO" (lo sợ bỏ lỡ cơ hội) khi nói đến các cổ phiếu Adani. "Các mảng kinh doanh đều phù hợp với tầm nhìn của chính phủ Ấn Độ, vì thế con đường phát triển trong ít nhất là 5 đến 6 năm nữa rất bằng phẳng".

Với khối tài sản trị giá 32,4 tỷ USD, Adani hiện là tỷ phú giàu thứ 2 Ấn Độ, chỉ xếp sau Mukesh Ambani – người gần đây nổi tiếng với một vài thương vụ hợp tác với những ông lớn đến từ thung lũng Silicon. Chỉ riêng trong năm nay, đà tăng của các cổ phiếu đã giúp tài sản của Anadi tăng thêm 21,2 tỷ USD – nhiều hơn cả mức tăng của Ambani.

Sau khi bỏ học đại học, đầu những năm 1980, Adani cố gắng thử vận may của mình trong ngành kinh doanh kim cương ở Mumbai. Không lâu sau đó, ông quay về quê nhà Gujarat để giúp người anh trai điều hành mảng kinh doanh nhựa trước khi lập ra Adani Enterprises năm 1988. Công ty mua bán hàng hóa này hiện vẫn là "lá cờ đầu" của cả tập đoàn. 1 thập kỷ sau, ông bắt đầu vận hành cảng biển Mundra và cuối cùng đã xây dựng được công ty vận hành cảng biển tư nhân lớn nhất Ấn Độ.

Adani cũng đứng sau nhà sản xuất điện tư nhân lớn nhất Ấn Độ, đồng thời dẫn đầu ngành khai thác than đá. Ở Australia, vị tỷ phú này vẫn đang bị công chúng chỉ trích vì dự án nhà máy nhiệt điện ở Carmichael mà ông trúng thầu năm ngoái sau 1 thập kỷ thuyết phục các nhà quản lý cũng như các nhà nghiên cứu môi trường.

Giống như nhiều doanh nhân khác, Adani cũng nhiều lần chọn đầu tư vào các ngành "hot" mà chính phủ khuyến khích phát triển và chọn những ngành mà mức độ cạnh tranh còn khá thấp.

Sự thành công của vị tỷ phú này gắn liền với con đường quyền lực của Thủ tướng Modi. Adani bắt đầu khai thác thương mại ở cảng biển Mundra và xây dựng khu công nghiệp đầu tiên khi ông Modi là người đứng đầu bang Gujarat. Ông vẫn luôn là một trong những người ủng hộ chủ chốt của Thủ tướng Modi trong gần 2 thập kỷ qua.

Năm 2015, Adani bắt đầu đa dạng hóa hoạt động kinh doanh. Khi ông Modi ra chủ trương khuyến khích nội địa hóa các thiết bị quốc phòng, Adani đã nhanh chóng tăng công suất để cung ứng cho quân đội. 3 năm sau, chủ trương thúc đẩy phát triển ngành khí đốt của chính phủ Ấn Độ lại tạo điều kiện để đế chế của Adani trở thành nhà bán lẻ nhiên liệu lớn nhất nước. Năm 2019, ông bắt đầu tập trung vào khai thác sân bay và giờ đang cố gắng bước chân vào những lĩnh vực mới như lưu trữ dữ liệu và dịch vụ tài chính.

Mặc dù đang làm tốt ở quê nhà, gần đây Adani đã đối mặt với những chỉ trích và phản ở Australia, nơi phong trào "Stop Adani" đang nổi lên rầm rộ, khiến các ngân hàng quay lưng với dự án mỏ than Carmichael nhiều tranh cãi. Thậm chí vụ này đã trở thành 1 vấn đề nóng trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2019.

Dẫu vậy điều đó không thể ngăn cản bước chân của tập đoàn. Và đi kèm với đà tăng trưởng như vũ bão cũng là khoản nợ lên đến hơn 17 tỷ USD, theo 1 tờ báo địa phương. Tập đoàn vẫn tiếp tục tăng cường huy động vốn, một phần bằng cách chú tâm vào mảng năng lượng xanh và tăng vay mượn các ngân hàng nước ngoài.

Đối với các nhà đầu tư quốc tế và các tập đoàn năng lượng lớn muốn mở rộng danh mục năng lượng tái tạo và kiếm một phần trong "miếng bánh" thị trường Ấn Độ vốn có mức sinh lời khá cao, đế chế của Adani rất hấp dẫn. Tập đoàn Total (Pháp) mới đây đã đầu tư vào Adani Green và Adani Gas, trong khi tập đoàn Snam của Ý đang làm việc để tìm kiếm cơ hội hợp tác chiến lược.

Tham khảo Bloomberg