Chán nản vì thua lỗ nặng nề, nông dân Nga ra quyết định có thể làm rung chuyển thị trường lương thực toàn cầu

Nông dân Nga cho biết họ sẽ gieo ít lúa mì hơn sau những tổn thất nặng nề trong năm nay và chuyển sang các loại cây trồng có lợi nhuận cao hơn như đậu Hà Lan, đậu lăng hoặc hoa hướng dương.

Những quyết định này sẽ có tác động trực tiếp đến giá lúa mì toàn cầu và lạm phát ở những nước nhập khẩu lúa mì lớn như Ai Cập, vì Nga là nước xuất khẩu lúa mì hàng đầu thế giới.

Sản lượng lúa mì của Nga dự kiến giảm xuống còn 83 triệu tấn trong năm nay do sương giá và hạn hán, giảm so với mức 92,8 triệu tấn năm 2023 và mức kỷ lục 104,2 triệu tấn năm 2022. Các dự báo mới cũng cho thấy triển vọng không mấy sáng sủa trong năm tới.

Tại một trang trại ở vùng Omsk, Siberia, nơi chịu ảnh hưởng của mưa lớn vào đúng mùa thu hoạch, anh nông dân Maxim Levshunov tranh thủ một ngày nắng hiếm hoi để thu gom những gì còn sót lại trên cánh đồng.

Anh nhặt những bông lúa mì nảy mầm sớm do độ ẩm. Bây giờ, hầu hết các loại cây mà Levshunov trồng chỉ có thể làm thức ăn cho động vật.

Levshunov nói với Reuters: “Chúng tôi có thể sẽ bắt đầu chuyển hướng khỏi lúa mì, giảm càng nhiều càng tốt. Tôi đang nghĩ tới việc thay thế bằng những loại cây trồng có lợi nhuận cao hơn”.

Khi mùa thu hoạch năm nay sắp kết thúc, nông dân Nga đang đánh giá thiệt hại do thời tiết đặc biệt xấu và cân nhắc những bước tiếp theo trong bối cảnh biên lợi nhuận của lúa mì đang giảm. Lúa mỳ là mặt hàng nông sản xuất khẩu chính của Nga.

Lúa mì mùa đông đã trở thành nạn nhân đầu tiên khi diện tích gieo trồng dự kiến sẽ giảm 10% trong năm nay, mức thấp nhất kể từ năm 2019, theo dữ liệu từ Rusagrotrans – công ty vận chuyển ngũ cốc hàng đầu của Nga.

“Mỗi tấn bán ra đều lỗ. Giá bán không đủ bù đắp chi phí”, Arkady Zlochevsky, trưởng nhóm vận động hành lang của ngành công nghiệp Liên minh Ngũ cốc Nga, cho biết. Ông dự đoán rằng thị phần của Nga trong thương mại lúa mì toàn cầu – hiện đang ở mức 26% – sẽ giảm.

Cây trồng có lợi nhuận hơn

Một số nông dân quyết định trồng ít lúa mì hơn vào năm sau. Nhiều người khác đang chờ xem giá lúa mì toàn cầu diễn biến như thế nào trong vài tuần tới trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

“Lợi nhuận từ các loại cây ngũ cốc đang gần bằng 0”, Dmitry Garnov, Tổng giám đốc điều hành của Rostagro Group cho biết. Công ty đã giảm 30% lượng gieo trồng lúa mì đông. Đậu nành và hoa hướng dương hiện là 2 động lực chính”, Garnov nói.

Chi phí máy móc và nhiên liệu tăng, thuế xuất khẩu cao, lãi suất chuẩn tăng lên tới 21% và việc xóa bỏ một số trợ cấp nông nghiệp cũng khiến biên lợi nhuận giảm.

Sergei Lisovsky, ủy viên Hạ viện Nga, cho biết: “Trong giai đoạn 2022-2024, giá cả hầu như không thay đổi, trong khi chi phí sản xuất ngũ cốc đã tăng ít nhất 28%”.

Cây trồng ngắn hạn

Tại vùng Krasnodar màu mỡ nhất của Nga, lợi nhuận từ lúa mì vẫn ở mức khoảng 10%. Nhưng một số trang trại địa phương lớn cũng đang cân nhắc thay đổi chiến lược vì hạn hán ngày càng nghiêm trọng hơn qua từng năm.

Yevgeny Gromyko, giám đốc điều hành của trang trại Tkachev Agrocomplex và là cựu thứ trưởng bộ nông nghiệp, cho biết: “Thời tiết đang dần ấm lên ở phía nam và chúng ta cần nghĩ đến việc thay đổi cơ cấu diện tích gieo trồng cho tương lai”.

Năm nay, Nga đã vượt Canada trở thành nước xuất khẩu đậu Hà Lan nhiều nhất sang Trung Quốc. Ấn Độ cũng đã bật đèn xanh nhập khẩu đậu lăng từ Nga.

Anh nông dân Levshunov cho biết: “Nhiều trang trại chỉ chuyên trồng lúa mì đã thua lỗ trong năm nay và sẽ phải đối mặt với những khó khăn tài chính rất nghiêm trọng, có khả năng dẫn đến phá sản”.

Theo Reuters