Điểm mặt "thủ phạm" gây hằn lún đường

Cuối tuần trước, tại Hội thảo về thực trạng hiện tượng vệt hằn bánh xe do CIENCO 4 tổ chức, các chuyên gia, nhà quản lý đầu ngành GTVT đã phân tích, đánh giá một cách tổng thể, để chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng hằn lún vệt bánh xe đang diễn ra tại nhiều dự án giao thông.

Những câu hỏi lớn

Ông Lê Ngọc Hoa - Tổng Giám đốc Tổng công ty Xây dựng Công trình giao thông 4 (CIENCO 4) cho biết, tình trạng hằn lún vệt bánh xe xảy ra trên rất nhiều tuyến quốc lộ có lưu lượng lớn, trên địa bàn rộng khắp từ Bắc đến Nam đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả khai thác và gây mất ATGT. CIENCO 4 đã thực hiện nhiều biện pháp nhưng tình trạng trên vẫn xuất hiện.

Các câu hỏi đã được đặt ra như: Tại sao vệt hằn lún bánh xe lại xuất hiện nhiều vào mấy năm gần đây? Vì sao lại chủ yếu xảy ra trái tuyến từ Nam ra Bắc? Hay như các tuyến đường cũ, đã khai thác ổn định từ nhiều năm, nhựa đã lão hóa đến nay vẫn bị hằn lún? Trong suốt thời gian mùa thu, đông, xuân các tuyến đường mới khai thác trong tình trạng rất tốt, đến mùa hè lại đồng loạt xảy ra hiện tượng vệt hằn bánh xe?” - ông Hoa đặt vấn đề.

Đại diện chủ đầu tư Dự án BOT nâng cấp, cải tạo QL18 đoạn Uông Bí - Hạ Long - Công ty CP Đại Dương cũng cho biết, vệt hằn lún bánh xe đang khiến các nhà đầu tư vào lĩnh vực xây dựng công trình giao thông mất tự tin bởi các nhà đầu tư đã làm mọi cách để quản lý các quy trình, công đoạn thi công dự án những vẫn bị hư hỏng do vệt hằn lún bánh xe.

Là đơn vị có chức năng kiểm định một số công trình giao thông bị hư hỏng do vệt hằn lún bánh xe gây ra, ông Lâm Hữu Quang - Q Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm (Viện KHCN GTVT) cho biết, qua kiểm định đợt 1 cho thấy, dù các đơn vị đã làm rất đúng quy trình nhưng tình trạng hằn lún vệt bánh xe vẫn xảy ra.

Hé lộ “thủ phạm”

Chủ tịch Hội KHKT Cầu đường VN Ngô Thịnh Đức cho biết, hằn lún theo vệt bánh xe là chủ đề đã có từ lâu nhưng chúng ta chưa bao giờ đi đến cùng để tìm ra nguyên nhân nên cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các nhà khoa học, cơ quan quản lý và các nhà thầu thi công.

Nhiều chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp liên quan đều tập trung đặt nghi vấn vào một số nguyên nhân chính như: Nhiệt độ môi trường thay đổi, xe quá tải hoành hành, quy trình và chất lượng thi công, chất lượng nhựa đường hoặc các thành phần cốt liệu không đảm bảo.

PGS.TS Doãn Minh Tâm cho biết: “Trước hết là chất lượng nhựa đường nhập khẩu để sản xuất bê tông nhựa (BTN). Hiện nhựa đường nhập khẩu vào Việt Nam từ trên 10 quốc gia bởi hơn 15 doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện không có cơ quan đơn vị nào được giao kiểm soát chất lượng nhựa nhập khẩu. Vì thế, việc kiểm soát chất lượng nhựa, nguồn gốc, xuất xứ nhựa đường gặp khó khăn. Ngoài ra, việc sử dụng tràn lan các mỏ đá khai thác phục vụ cho sản xuất bêtông nhựa, trong khi nhiều mỏ đá không đủ tiêu chuẩn để sản xuất đá cho BTN, việc xác định chất lượng thường chỉ căn cứ vào chứng chỉ của nhà sản xuất cũng là nguyên nhân dẫn đến chất lượng BTN không đảm bảo” - ông Tâm nói.

Theo ông Tâm, việc tính toán thiết kế mặt đường mềm lẽ ra phải áp dụng theo AASHTO từ năm 2000 trong khi ngành GTVT vẫn cho phép áp dụng song hành 2 tiêu chuẩn thiết kế áo đường mềm theo tiêu chuẩn của Nga và AASHTO. Bên cạnh đó, cần dùng phương pháp mới thiết kế hỗn hợp BTN mặt đường theo Superpave thay thế cho phương pháp Marshall để phù hợp với tính toán mặt đường chịu tải trọng nặng và nhiệt độ cao, có khả năng tính toán và điều chỉnh để kiểm soát biến dạng vệt lún bánh xe.

Để bảo đảm chất lượng nhựa đường, ông Nguyễn Văn Thành - Phó Viện trưởng Viện KHCN GTVT cho rằng, phải ổn định nguồn vật liệu đầu vào và trạm trộn phải có vách ngăn để tách các thành phần để kiểm soát được đầu vào. Phải tránh tình trạng chất lượng trạm trộn, cân đong đo đếm không đạt yêu cầu.

Sử dụng phương phápxử lý loại trừ dần để khắc phục Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, hằn lún là vấn đề mang tính toàn cầu nhưng ở mỗi nước xuất hiện ở những mức độ khác nhau. Vấn đề hiện nay là phải làm sao quản lý được theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn, khảo sát thiết kế, thi công. Đặc biệt, phải tăng cường quản lý các nhà thầu, nhà cung ứng vật liệu, nhân lực thi công và các yếu tố đầu vào. Với tất cả những nguyên nhân, yếu tố đã được xác định từ khách quan, chủ quan ảnh hưởng đến chất lượng mặt đường cần phải sử dụng phương pháp xử lý loại trừ dần để khắc phục trong tương lai. Thứ trưởng Đông yêu cầu các Cục, Vụ trực thuộc Bộ GTVT cần triển khai việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát, kiểm định ngay từ khi mới thi công. Rà lại tất cả các phòng thí nghiệm và tăng cường công tác đào tạo. Việc quản lý nhựa là yếu tố hết sức quan trọng trong thi công giao thông. Phải kiểm soát được cốt liệu đầu vào, tăng cường giám sát. Về lâu dài cần có những bộ tiêu chuẩn, thiết kế phù hợp với từng vùng, miền có điều kiện khác nhau...

Theo Đ.Thắng - T.Mạnh