Chọn cách không đi theo “trend”, quỹ định lượng lão làng nhận trái đắng kỉ lục

Quỹ phòng hộ Winton đang phải chịu một trong những ngày tháng tồi tệ nhất trong lịch sử sau khi lập trường chống lại xu hướng của thị trường bắt đầu phản tác dụng.

Winton - tập đoàn có trụ sở tại London, công ty tiên phong trong lĩnh vực sử dụng thuật toán để đầu tư và hiện đang quản lý khối tài sản quy mô 20 tỷ USD. Một trong những quỹ hàng đầu của Winton đã lỗ 13% từ đầu năm tới cuối tháng 3 theo số liệu gửi tới nhà đầu tư và tạp chí Financial Times. Đây cũng là con số tồi tệ nhất trong lịch sử 22 năm thành lập của tập đoàn.

Ngược lại, các quỹ bám sát vào các nhịp tăng giảm của thị trường và đi theo xu hướng lại có hiệu suất tốt hơn. Mức hiệu suất dưới kì vọng của Winton gợi ý rằng sự ngờ vực của giám đốc điều hành David Harding dành cho chiến lược thường được gọi là "trend following"- đã có sự lầm lẫn.

Ông Harding đã gây ngạc nhiên cho các nhà đầu tư chuyên sử dụng thuật toán vào năm 2018 khi ông nói rằng chiến lược đi theo xu hướng đã trở thành nạn nhân của sự thành công mà trước đó chiến lược này mang lại . "Với quá nhiều quỹ cố gắng để thực hiện các động thái tương tự nhau, lợi nhuận sẽ ngày càng co lại và mức biến động thấp của thị trường thời kì hậu khủng hoảng 2008 cũng phần nào khiến chiến lược đi theo trend trở nên lỗi thời"- Ông Harding chia sẻ.

Năm ngoái, Harding chia sẻ với Financial Times rằng đi theo một xu hướng dài hạn là chưa đủ để vận hành một quỹ phòng hộ. Lá cờ đầu của Winton, vốn chỉ tập trung vào việc đi theo xu hướng, quy mô gắn liền với chiến lược này xuống còn khoảng 25% danh mục đầu tư. Thay vào đó, quỹ xây dựng các chiến lược sử dụng dữ liệu kinh tế vĩ mô để giao dịch trên thị trường tiền tệ, trái phiếu, cổ phiếu và cả thị trường tín dụng.

Biểu đồ so sánh hiệu suất của Winton và một số tham chiếu khác tính từ đầu năm 2020 đến nay(Nguồn: Financial Times)

Các quỹ khác thì vẫn tiếp tục bám theo xu hướng. Man Group AHL, một quỹ do ông Harding đồng sáng lập vào những năm 1980 (chữ H trong AHL chính là viết tắt của tên ông) và hiện là đối thủ cạnh tranh với Winton, đang có những thành quả lớn nhất trong nhiều năm hoạt động. Trong ba tháng đầu năm 2020, quỹ đa dạng AHL hoạt động với chiến lược đi theo xu hướng, đã tăng gần 11%.

Các quỹ theo xu hướng khác đang tận hưởng sự hồi phục của thị trường. GSA Capital, tiền thân là phòng sử dụng thống kê toàn cầu để kiếm tiền chênh lệch giá (arbitrage) tại Deutsche Bank, hiện đang hoạt động độc lập với các quỹ đi theo trend, GSA ghi nhận mức tăng 5.5% trong năm nay. Một quỹ khác là Leda Braga Systematica, mất hơn 10% trong giai đoạn 2016 và 2018, đã tăng 9,4% trong năm nay.

Sự vượt trội này là phổ biến trong giới đầu tư. Chỉ số của các quỹ theo xu hướng của Société Générale đã tăng 1,8% trong tháng trước, trong khi S & P 500 mất 12,5%.

"Việc tốt nhất mà các nhà quản lý đã làm chỉ đơn giản là thuận theo xu hướng", theo ông Anthony Lawler, người đứng đầu GAM Systematic. Ông lấy ví dụ về việc quỹ sử dụng thông tin vĩ mô của GAM Systematic đã lỗ nhẹ 3,7% trong tháng trước, chiến lược đi theo xu hướng kiếm được tiền, còn các chiếc lược khác thì chịu mất mát.

Trong những người đi theo xu hướng gia nhập thị trường khủng hoảng với vị thế nắm giữ dài hạn với cổ phiếu, nhiều người đã chọn cách hạ bớt vị thế hoặc chuyển sang đặt cược vào xu hướng giảm của thị trường. Một số tạo ra lợi nhuận bằng cách bắt đúng xu hướng giảm giá của giá dầu, một số khác thì nắm giữ cổ phiếu, thứ đã tăng giá mạnh khi giới đầu tư tìm kiếm sự nơi trú ẩn an toàn.

Nhiều quỹ phòng hộ đã có một năm đáng thất vọng, nhưng ngay cả khi tự so sánh với kết quả của quá khứ, mức thua lỗ gần đây của Winton quả thực đáng lo ngại . Quỹ hàng đầu của Winton đạt mức tăng trưởng 2 con số trong 9/11 năm đầu tiên hoạt động, hiện mới ghi nhận 4 năm thua lỗ và tất cả đều dưới 5%. Nếu cộng dồn với số liệu mới nhất thì kể từ đầu năm 2015 tới nay, quỹ đã mất gần 6%. Một quỹ độc lập khác, Winton Diversified, với một nửa tài sản hoạt động theo trường phái đi theo xu hướng chỉ giảm khoảng 7% trong năm nay.

Khoảng cách lãi lỗ phản ánh sự khắc nghiệt trong mỗi bước đi của thị trường , cũng như sự đa dạng hóa ngày càng tăng của lĩnh vực quỹ phòng hộ vốn trước đây tập trung chủ yếu vào xu hướng nhưng hiện đã phát triển các mô hình trong một loạt các lĩnh vực mới. Mick Swift, giám đốc điều hành tại Abbey Capital, đầu tư vào các quỹ định lượng, cho biết mức độ chênh lệch hiệu suất của các quỹ cao hiện ở mức 2.5 lần so với số liệu trung bình.

Dù nhiều người đi theo xu hướng đã kiếm được tiền trong tháng 3, tuy nhiên họ vẫn chưa thể quay lại thời hoàng kim như cuộc khủng hoảng 2008 khi mà trung bình mỗi trend-followers kiếm được khoảng 18% lợi nhuận- theo số liệu của HFR.

Tuy nhiên, mức lợi nhuận cao, đi kèm với mức rủi ro lớn hơn có thể đến khi cuộc khủng hoảng coronavirus vẫn còn đang diễn ra. Ông Lawler của GAM Systematic cho biết "Các quỹ theo xu hướng chưa bao giờ đáng tin cậy ở các thời điểm bước ngoặt. Tháng 3 đã là một điểm bước ngoặt, hãy cùng chờ xem họ có thể làm gì trong tương lai."