Chủ tịch SSI Nguyễn Duy Hưng: 'Hỗ trợ startup không đúng chỗ sẽ có tác dụng ngược'

Trên trang cá nhân, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT CTCP Chứng khoán Sài Gòn (HOSE: SSI) vừa có những chia sẻ về việc hỗ trợ và phát triển Start-up, với kinh nghiệm là một nhà đầu tư đã đồng hành, giải ngân cho nhiều công ty khởi nghiệp và đồng thời cũng là doanh nhân đã trải qua quá trình tạo dựng doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT SSI và The PAN Group (ảnh: Dân Việt)

Người đứng đầu SSI cho biết, quá trình hình thành của các công ty thường theo 4 giai đoạn gắn với 4 lần tìm kiếm nhà đầu tư.

Đầu tiên là giai đoạn ý tưởng. Đây là giai đoạn mà các nhà sáng lập mới có ý tưởng kinh doanh và đi tìm các nhà tài trợ đề có nguồn ngân sách xây dựng các ý tưởng thành mô hình kinh doanh. Các nhà đầu tư trong giai đoạn này (ngoài người thân trong gia đình hoặc quen biết) là nhà đầu tư thiên thần đã có kinh nghiệm sẵn sàng bỏ tiền và thời gian, hoặc các quỹ của Quốc gia hay quỹ của các tập đoàn kinh tế thành lập để hồ trợ dự án khởi nghiệp. Khoảng 2% số người có ý tưởng sẽ nhận được đầu tư trong giai đoạn đầu tiên. Mỗi ý tưởng sẽ nhận được khoản đầu tư đủ chi phí cho 2 người làm việc trong 1 năm, thường ở Mỹ là 120.000 USD và ở Việt Nam là 1 tỷ đồng, tiền được giải ngân 1 quý một lần kèm theo kết quả hoàn thành mỗi quý, nhà đầu tư sẽ dừng tài trợ nếu sau mỗi quý ngồi xét lại và thấy ý tưởng không khả thi. Nhà đầu tư sẽ nhận được 10 đến 25% giá trị của Startup tùy theo thỏa thuận của 2 bên. Xác suất thành công của giai đoạn này dưới 5%.

Giai đoạn tiếp theo là đầu tư rủi ro. Đây là giai đoạn khi ý tưởng đã được xây dựng thành mô hình kinh doanh, các Startup thành lập công ty để hoạt động. Các nhà đầu tư lúc này sẽ là các quỹ đầu tư Startup hay các quỹ đầu tư rủi ro, thường đầu tư 500.000 đến 5 triệu USD để họ nhận lại 15 đến 35% công ty. Ở giai đoạn này vốn của công ty sẽ dùng vào mua tài sản cũng như xây dựng đội ngũ, ngoài nhân sự tiếp tục phát triển ý tưởng công ty cần cả đội ngũ vận hành, đội ngũ bán hàng, đội ngũ kế toán tài chính... không phải là sở trường của các nhà sáng lập. Các quỹ đầu tư ngoài việc đầu tư tiền họ sẽ trợ giúp công ty những phần việc thuộc sở đoản của nhà sáng lập. Xác xuất thành công của giai đoạn này 5%.

Giai đoạn thứ ba là thời kỳ tăng trưởng. Đây là giai đoạn mà các quỹ đầu tư PE (quỹ đầu tư tư nhân) nhắm tới, vốn huy động trong giai đoạn này nhằm mở rộng kinh doanh theo mô hình hiện tại. Các quỹ đầu tư thường có những thỏa thuận cam kết riêng với công ty gọi vốn. Mức đầu tư của mỗi quỹ thường từ 5 đến 100 triệu USD và thường chiếm từ 10 đến 25% công ty. Thành công của giai đoạn này 20%.

Giai đoạn cuối cùng là IPO và thành công ty đại chúng. Đây là giai đoạn phát hành cho các tổ chức cá nhân thông qua đại chúng và niêm yết trên sàn chứng khoán, sau giai đoạn này công ty hoạt động theo các quy định của thị trường chứng khoán. Thực chất, các doanh nghiệp đi đến thành công ở giai đoạn này không quá 5%. Nhưng 5% này đóng góp đáng kể cho nền kinh tế.

Theo ông Nguyễn Duy Hưng, để có nhiều công ty đại chúng tốt cần có nhiều ý tưởng tốt và phải có hệ sinh thái tốt cho các ý tưởng phát triển được thành các công ty hiệu quả và một số trong số đó có thể trở thành công ty đại chúng. Các chính sách hay hỗ trợ chỉ phát huy tác dụng khi hiểu rõ các giai đoạn của các công ty. “Những ý tưởng hỗ trợ nuông chiều quá không đúng chỗ sẽ có tác dụng ngược, thậm chí còn có hại cho nền kinh tế!”, ông Hưng chia sẻ.