Chuỗi cung ứng toàn cầu lại lâm nguy khi cảng biển Trung Quốc tắc nghẽn vì bùng dịch Covid-19

Trung Quốc đang có số ca nhiễm Covid-19 tăng đột biến nhất kể từ đợt bùng phát dịch đầu tiên, đầu năm 2020 tại thành phố Vũ Hán.

Virus biến thể Omicron lây lan nhanh chóng đã dẫn tới sự kiểm soát nghiêm ngặt trên khắp đất nước Trung Quốc, bao gồm cả ở các trung tâm sản xuất chính ở Thâm Quyến và Đông Quan, làm tê liệt các nhà máy sản xuất hàng hóa, từ ổ đĩa flash đến phụ tùng xe hơi.

Theo các chủ tàu, nhà phân tích và nhà quản lý chuỗi cung ứng, trong khi các cảng chính của Trung Quốc vẫn mở và các tàu tiếp tục cập cảng, tình trạng tắc nghẽn đang gia tăng và một số tàu container đang định tuyến lại để tránh sự chậm trễ gần như chắc chắn sẽ xảy ra. Họ cho biết giá thuê tàu khả năng sẽ tăng lên, trong khi tổng thời gian vận chuyển hàng hóa sẽ kéo dài hơn.

Tình trạng tắc nghẽn tàu ở các trung tâm sản xuất chính của Trung Quốc do đợt Covid-19 mới bùng phát.

Khủng hoảng chuỗi cung ứng

Jasmine Wall, Giám đốc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của công ty vận tải SEKO Logistics, cho biết lượng hàng bốc xếp lên container đang "giảm ồ ạt" tại cảng Yantian của Thâm Quyến, cảng container lớn thứ tư thế giới, do công nhân cảng, tài xế xe tải và công nhân nhà máy ở nhà.

Lars Jensen, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn tận tải Vespucci Maritime, cho biết: "Điều này cho thấy rằng việc vận chuyển hàng hóa đến và đi từ các cảng Trung Quốc sẽ trở nên khó khăn, và do đó việc các cảng cuối có mở cửa hay không sẽ trở thành một vấn đề". Theo ông, tình trạng hiện tại "Sẽ có tác động gây gián đoạn chuỗi cung ứng - từ đó kéo dài cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng hiện tại".

Tính ở thời điểm thứ Tư (16/3), có 34 tàu ngoài khơi Thâm Quyến đang chờ cập cảng, so với mức trung bình 7 chiếc cách đây một năm, theo dữ liệu theo dõi tàu của Refinitiv. Tại Qingdao, một thành phố cảng phía đông Trung Quốc, có khoảng 30 tàu đang chờ cập cảng so với mức trung bình là 7 tàu cùng kỳ năm ngoái năm ngoái.

Giá thuê tàu cho mỗi container 40 feet vẫn gần sát mức cao nhất mọi thời đại trên các tuyến đường vận chuyển lớn của toàn cầu, giao dịch ở mức khoảng 16.000 USD cho tuyến Trung Quốc – Bờ Tây nước Mỹ, và gần 13.000 USD từ Trung Quốc đến Châu Âu, theo chỉ số vận chuyển Freightos.

Cước vận chuyển tàu container toàn cầu vẫn gần cao kỷ lục trên các tuyến đường chính.

Rủi ro tiềm ẩn

Các đợt phong tỏa chống Covid-19 tương tự ở Trung Quốc trong năm 2021 đã dẫn tới các hoạt động tại cảng Yantian bị cắt giảm xuống chỉ còn 1/3 công suất, gây ra sự gián đoạn vận chuyển toàn cầu nghiêm trọng hơn so với sự cố do kênh Suez bị đóng cửa trong vòng 6 ngày vào năm ngoái, sau khi tàu container Ever Given mắc cạn, theo đánh giá của giám đốc Maersk, hãng vận tải container lớn nhất thế giới.

Mặc dù các chuyên gia về chuỗi cung ứng cho hay các cảng của Trung Quốc hiện có khả năng chống chọi tốt hơn với tình trạng thiếu nhân viên và gián đoạn vận tải, nhưng vẫn còn lo ngại rằng Yantian có thể phải đóng cửa nếu tình trạng lây nhiễm virus và hạn chế lan rộng liên quan đến dịch Covid-19.

Theo JP Morgan Global PMI, sự chậm trễ của nhà cung cấp và vận chuyển, mặc dù vẫn ở mức cao, nhưng đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm 2021 vào tháng 2/2022.

Bjorn Vang Jensen, phó chủ tịch công ty tư vấn Sea-Intelligence cho biết: "Nếu cảng (Yantian) đóng cửa, thì hiệu ứng bất thường khi nó mở cửa trở lại sẽ gây lãng phí cho tất cả những tiến bộ đạt được ở các cảng Mỹ".

Ngay cả khi các bến vận chuyển hàng hóa bằng đường biển vẫn mở cửa, việc thiếu tài xế xe tải và nhân viên vận hành kho bãi có nghĩa là vẫn sẽ có sự chậm trễ trong việc bốc xếp lên các container vận chuyển và đưa chúng đến cảng.

Tình trạng tắc nghẽn tàu container xuất phát từ các trung tâm xuất khẩu chính của Trung Quốc do các quy định hạn chế chống Covid-19.

Làm tăng lạm phát

Các trung tâm xuất khẩu lân cận khác cũng đang gặp phải tình trạng tắc nghẽn, bao gồm Hồng Kông và Thượng Hải, nơi các tàu có thể phải đợi cho đến khi tắc nghẽn giảm bớt để bốc xếp hàng hóa và điều đó có nghĩa là điện thoại, ti vi và đồ chơi sẽ mất nhiều thời gian hơn để đến chuyển từ Trung Quốc đến Mỹ, Peter Sand, Giám đốc công ty phân tích hàng hóa Xeneta cho biết.

Theo ông Sand: "Tôi cho rằng người tiêu dùng ở Mỹ và những người vận chuyển hàng hóa đến Bắc Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất".

Các hãng tàu cũng đang đối mặt với khả năng gia tăng nhanh hơn nữa số ca nhiễm biến thể Omicron ở Trung Quốc, như đã thấy ở các nơi khác trên thế giới. Điều đó nếu xảy ra có thể dẫn đến sự gián đoạn trên diện rộng hơn và có tác động đến lạm phát toàn cầu, vốn đã gia tăng rất cao.

Niels Rasmussen, Giám đốc phân tích vận chuyển của Hiệp hội chủ tàu BIMCO, cho biết: "Chính sách không khoan nhượng của các nhà chức trách Trung Quốc dường như cho thấy khả năng xảy ra nhiều vụ phong tỏa hơn nữa". Theo ông: "Xuất khẩu của Trung Quốc giảm tốc sẽ làm trầm trọng thêm sự chậm trễ trong chuỗi cung ứng và giảm lượng hàng dự trữ mà các doanh nghiệp nắm giữ, từ đó có thể khiến giá tăng thêm".

Tham khảo: Refinitiv