"Chuyện tình tỷ đô" giữa THACO – HAGL một năm nhìn lại

Tròn một năm THACO và Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, HAG) ký kết thoả thuận hợp tác chiến lược, nói chính xác là doanh nghiệp của Chủ tịch Trần Bá Dương rót vốn hỗ trợ bầu Đức giải quyết khó khăn về dòng tiền, để tiếp tục kế hoạch đầu tư mạnh mẽ vào nông nghiệp, chủ yếu là cây ăn trái.

Nhớ lại, mặc dù nguồn tin có rò rỉ trước đó, tuy nhiên nhiều người vẫn hoài nghi khi không có một luận điểm nào thoả đáng cho cái "bắt tay" trên. Thỏa thuận chiến lược theo đó trở thành một thương vụ được quan tâm mạnh mẽ bởi dư luận, chứng kiến bởi lãnh đạo cấp cao, bao gồm Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Phát biểu tại buổi lễ ký kết, Thủ tướng bày tỏ sự đồng tình hoàn toàn với "hôn nhân" được cho là môn đăng hộ đối, trong đó THACO là chú rể đầy rẫy đam mê, HAGL là cô dâu có quyết tâm lớn, kỳ vọng sẽ vực dậy HAGL cũng như nền nông nghiệp Việt Nam.

Cần nhấn mạnh, HAGL có thế lực đất đai khá lớn với quỹ đất hơn 80.000 ha nằm tại khu tam giác phát triển bao gồm Tây Nguyên (Việt Nam), Nam (Lào) và Đông Bắc (Campuchia); khối tài sản mà bầu Đức lúc khó khăn từng phát biểu "cùng lắm bán hết trả nợ"!

Ở khía cạnh khác, giới đầu tư quan tâm hai bên sẽ được gì mất gì trong "hôn nhân" này. Chúng ta cùng điểm lại "chuyện tình tỷ đô" đình đám trên, từ những hoạt động hợp tác hai bên đến sự chuyển mình của bức tranh tài chính, đặc biệt là giá trị đầu tư đang trở lại với cổ đông HAG-HNG sau giai đoạn gần như chấp nhận buông bỏ.

Lễ công bố hợp tác chiến lược giữa HAGL-THACO vào ngày 8/8/2018.

THACO cam kết đầu tư và tái cơ cấu nợ gần 1 tỷ USD

Thứ nhất phía THACO, doanh nghiệp đã bỏ ra 7.800 tỷ đồng mua bán trái phiếu chuyển đổi Công ty nông nghiệp HAGL Agrico (HNG) chưa phân phối hết cho các cổ đông hiện hữu và nghiệp vụ mua cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ sở hữu 35%.

Hiện, sau khi tỷ phú Trần Bá Dương chi 1.000 tỷ mua vào 50 triệu cổ phiếu HNG, nhóm THACO đã hoàn tất sở hữu tren 35% vốn tại HAGL Agrico.

Song song, THACO và "cánh tay" Đại Quang Minh còn đầu tư để sở hữu đến 65% vốn tại HAGL Myanmar với giá trị 4.000 tỷ đồng.

THACO cũng cam kết hỗ trợ tái cấu trúc nợ vay hơn 14.000 tỷ cho bầu Đức, tức tổng giá trị ước tính lên đến 22.000 tỷ đồng, xấp xỉ 1 tỷ USD.

Không chỉ cơ cấu tài chính, với nông nghiệp THACO còn song song thực hiện 3 giải pháp (i) ứng dụng công nghệ cao, (ii) vốn hóa và cơ giới hóa cho tất cả các khâu trong chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp, (iii) ứng dụng mô hình quản trị giao khoán nội bộ.

Nhận về, THACO tiếp tục phát triển dự án Myanmar giai đoạn 2, nơi mà nhu cầu được ghi nhận cực kỳ lớn song phía HAGL không đủ khả năng tài chính để tiếp tục khai thác. Ghi nhận, đoạn 1 của dự án đã hoạt động rất hiệu quả, tạo doanh thu hàng năm cao, chỉ riêng năm 2017 là 50 triệu USD.

Song song, ngày 30/7 HAGL Agrico đã thông qua phương án chuyển đổi trái phiếu phát hành năm 2018 thành cổ phiếu với giá trị hơn 2.217 tỷ đồng. Là trái chủ lớn nhất với 221.688 trái phiếu, THACO sẽ nhận gần 222 triệu cổ phiếu HNG. Tính theo mệnh giá là 10.000 đồng/cổ phiếu, tổng giá trị cổ phiếu THACO sở hữu là 2.216,8 tỷ đồng. Còn tính theo thị giá 18.250 đồng, tổng giá trị THACO thu về hơn 4.064 tỷ đồng.

Bầu Đức: Hợp tác giữa hai bên đang rất thuận lợi, mảng nông nghiệp mỗi bên có lợi thế riêng

Với bầu Đức, số tiền nhận từ THACO là cứu cánh cho những cùng cực tính đến năm 2018 – thiếu vốn để gia tăng diện tích cây ăn trái, nguy cơ bán giải chấp cổ phiếu để thanh toán các khoản nợ đến hạn…

Ngay sau ký kết, nhân sự chủ chốt tại công ty nông nghiệp đã có nhiều thay đổi lớn, đến nay quy tụ phân nửa người của THACO, trong đó em trai bầu Đức là ông Đoàn Nguyên Thu rời khỏi vị trí Thành viên HĐQT. Tính tổng, HAGL Agrico thay thế 2 Thành viên HĐQT, 6 Phó tổng, 1 Thành viên Ban kiểm soát và Kế toán trưởng. Mới đây, ĐHĐCĐ HAGL Agrico tiếp tục bầu ông Đỗ Xuân Diện – Chủ tịch THADI – làm Thành viên HĐQT thay ông Nguyễn Hùng Minh để tập trung chuyên môn.

Ngược lại, bầu Đức sẽ phải "buông bỏ" những gì, đặc biệt tỷ lệ sở hữu tại HAGL Agrico sẽ còn bao nhiêu khi dần đến hồi kết?

Những thắc mắc xoay quanh thương vụ tỷ đô chóng vánh này dẫn đến hoài nghi Hoàng Anh Gia Lai bán hàng ngàn ha đất cho THACO, thậm chí việc THACO thành lập THADI lâu dài sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi công ty nông nghiệp của bầu Đức.

Hồi đáp, bầu Đức khẳng định hợp tác giữa hai bên đang rất thuận lợi, việc chuyển nhượng 2 công ty con (sở hữu 20.000 ha đất) chỉ là chuyển nhượng doanh nghiệp (tổng giá trị 6.000 tỷ đồng) nhằm thu dòng tiền trả nợ đến hạn, trong nông nghiệp THACO cũng như HAGL có lợi thế riêng không thể thay thế lẫn nhau.

Mặc dù còn thua lỗ nặng nề, dòng tiền HAGL đang dần cân đối

Đó là lý thuyết, thực tế sau một năm những giá trị hai bên nhận về, hiểu một cách nôm na, rõ ràng hơn so với dự báo, đặc biệt là bức tranh tài chính tại doanh nghiệp của bầu Đức.

Trong đó, HAGL và HAGL Agrico thời gian gần đây liên tục thanh toán nợ trước hạn (trái phiếu) tại VPBank cho cả HAGL và HAGL Agrico với tổng giá trị hơn 3.000 tỷ đồng. Vị này cũng sôi nổi hơn với những dự án bóng đá ngoài lề, nhiều ý kiến cho rằng tâm thế người đứng đầu HAGL đang dần thoả mái khi những khó khăn kinh doanh ngày càng thiên giảm.

Ghi nhận tại BCTC hợp nhất quý 2/2019, tổng vay nợ (ngắn và dài hạn) HAGL là 17.628 tỷ đồng, giảm 4.126 tỷ so với đầu kỳ, riêng nợ vay dài hạn giảm đáng kể từ 14.804 tỷ về 11.240 tỷ đồng.

Tương tự, HAGL Agrico ghi nhận tổng nợ vay 12.218 tỷ đồng, giảm 3.212 tỷ đồng so với đầu năm. Trong đó, vay dài hạn giảm từ 9.551 tỷ xuống còn 5.124 tỷ đồng, ngược lại áp lực nợ đến hạn vẫn còn cao khi vay ngắn tăng 1.216 tỷ đồng.

Đáng chú ý, khoản mục người mua trả tiền trước ngắn hạn của HAGL Agrico tăng tới gần 5.000 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 2/2019, phần lớn số dư phát sinh đến từ khoản trả trước "chuyển nhượng dự án" của THADI. Hay báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng cho thấy Công ty đã thu hồi được 4.858 tỷ đồng từ góp vốn vào đơn vị khác (hoạt động đầu tư) trong nửa đầu năm 2019…

Những dấu hiệu này thể hiện dòng tiền thực tế của doanh nghiệp cải thiện đáng kể so với giai đoạn khó khăn trước đó. Mặc dù vậy, áp lực mất cân đối tài chính vẫn còn đè nặng khi hệ số nợ trên vốn HAGL vẫn còn tương đối cao.

Niềm tin quay lại với cổ đông HAG-HNG

Trên thị trường, cổ phiếu HAG-HNG cũng liên tục tăng điểm, thậm chí bất chấp những phiên thị trường giảm mạnh, góp phần củng cố niềm tin nơi cổ đông.

Nhìn dài hạn, mảng trái cây đang được quy chuẩn hoá khi hợp tác với THACO, từ việc áp dụng công nghệ, cơ giới khâu sản xuất, cho đến bao tiêu đầu ra, định hướng xuất khẩu thông qua THADI.

Với cam kết toàn tâm làm trái cây, tất toán mảng bất động sản, bò, thuỷ điện… bầu Đức không chỉ dừng lại ở chiến lược phân bổ loại cây ăn trái trong ngắn - dài hạn, mà còn khá linh động thay đổi trước diễn biến thất trường của thị trường.

Đơn cử, quý 2 nhóm Công ty có chủ động điều tiết mùa vụ không thu hoạch cây thanh long chính vụ là các tháng 6, 7, 8, 9 mà thu hoạch trái vụ từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau để nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Với những luận điểm trên, cổ đông có thể kỳ vọng vào một tương lai nguồn thu kinh doanh trở lại, ngắn hạn do phải tiếp tục chuyển đổi cũng như tái cơ cấu, doanh nghiệp vẫn ghi nhận thua lỗ lớn.

Riêng với cao su, dự tính giá sẽ tăng trở lại, HAGL đặt kế hoạch sẽ phát triển lúc thuận lợi. Được biết, giá cao su thời gian qua liên tục phá đỉnh, tuy nhiên hiện đang trong xu hướng giảm mạnh. HAGL Agrico mới đây đã chuyển nhượng Cao su Đông Dương cho THADI.

HNG tăng khá tốt, hiện giao dịch tại mức 18.250 đồng/cp.

Ngược với HNG, cổ phiếu HAG biến động mạnh, hiện vẫn giao động quanh vùng 5.000 đồng/cp.