Cổ phiếu èo uột, trái phiếu và nhà đầu tư cá nhân đang chủ động tìm đến nhau

Là một nhà đầu tư giàu kinh nghiệm trải qua nhiều thăng trầm của thị trường chứng khoán, suốt 5 năm qua, anh Tú dành toàn bộ vốn đầu tư của mình cho cổ phiếu và chưa hề có ý định quan tâm đến các kênh đầu tư có thu nhập cố định truyền thống như gửi tiết kiệm hay mua nhà cho thuê. Lý do được đưa ra là bởi vì mức sinh lời thấp so với những cơ hội có được khi mua cổ phiếu.

Tuy nhiên, khi mà thị trường cổ phiếu trải qua hàng loạt những biến động thất thường, vài ba phiên giảm sâu có thể quét sạch thành quả của nhiều tháng trời thì anh Tú đã buộc thay đổi quan điểm của mình.

Khi không có nhiều cơ hội rõ ràng với cổ phiếu, hệ quả tất yếu là một lượng tiền đáng kể đã rút ra khỏi thị trường để tìm kiếm những cơ hội sinh lời tốt hơn và an toàn hơn. Đây cũng là tâm lý chung của số đông nhà đầu tư, dẫn đến thanh khoản của thị trường giảm sâu so với năm ngoái.

Những nhà đầu tư ưa thích rủi ro có thể chuyển hướng dòng tiền vào kênh bất động sản hoặc đơn giản là gửi tiết kiệm để "chờ thời cơ". Nhưng bên cạnh đó còn có một kênh đầu tư lãi suất cố định khác đang ngày càng được quan tâm nhiều hơn đó là trái phiếu doanh nghiệp.

Các ngân hàng vốn là người mua chính của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang ngày càng bị hạn chế hơn trong việc mua trái phiếu doanh nghiệp do nhiều quy định từ ngân hàng nhà nước. Do đó các doanh nghiệp đã chủ động tìm đến đối tượng khách hàng cá nhân để chào bán trái phiếu thông qua đại lý phát hành là các công ty chứng khoán.

Trước nhu cầu huy động vốn của doanh nghiệp cũng như nhận thấy lượng vốn "nhàn rỗi" chờ thời cơ của nhà đầu tư đang khá nhiều, một số công ty chứng khoán lớn như SSI, TCBS, VNDirect... đang đẩy mạnh hoạt động chào bán trái phiếu doanh nghiệp cho nhà đầu tư cá nhân. Trong bối cảnh nguồn thu từ môi giới và tự doanh cổ phiếu đều sụt giảm mạnh so với năm 2018 thì đây cũng là cơ hội gia tăng thêm nguồn thu cho các công ty chứng khoán.

Chính vì vậy mà trong thời gian gần đây, bên cạnh các email khuyến nghị về cổ phiếu vẫn thường gặp thì những nhà đầu tư như anh Tú còn nhận được thông tin về các đợt chào bán trái phiếu, từ những doanh nghiệp lớn đã niêm yết lẫn những công ty còn xa lạ với số đông.

Lợi thế của các công ty chứng khoán trong nghiệp vụ này là có sẵn thông tin từ tập khách hàng của mình - những người có nguồn lực tài chính cũng như có hiểu biết nhất định về cơ hội/rủi ro của các sản phẩm tài chính.

Với nhà đầu tư cá nhân, đây cũng là một kênh đầu tư mới để phân tán rủi ro khi mà mặt bằng lãi suất trái phiếu đang chào bán khá hấp dẫn, từ 10-12%/năm - tức cao hơn đáng kể so với những kênh truyền thống như gửi tiết kiệm hay mua nhà cho thuê. Tất nhiên cũng như mọi kênh đầu tư khác, trái phiếu có lãi suất cao sẽ có rủi ro cao hơn nhưng so với cổ phiếu thì mức độ rủi ro thấp hơn hẳn.

Thậm chí trong giai đoạn hiện nay, tỷ suất lợi nhuận 10-12%/năm vẫn còn tốt hơn nhiều so với kênh cổ phiếu. Dù VN-Index tăng gần 8% từ đầu năm đến nay nhưng chỉ số ít quỹ bám sát chỉ số mới có tỷ suất lợi nhuận cao. Không ít quỹ lớn như Dragon Capital, VinaCapital hay Pyn Elite Fund tăng trưởng chưa đến 1%, thậm chí âm. Điều này cho thấy cơ hội sinh lời từ cổ phiếu đang rất khó khăn.

Chính vì vậy không quá khó hiểu khi dù là sản phẩm mới mẻ nhưng rất nhiều nhà đầu tư đã có sự hứng thú nhất định với trái phiếu và hàng chục nghìn tỷ đồng đã được đổ vào kênh đầu tư này.

Bên cạnh lãi suất, các sản phẩm trái phiếu chào bán trong thời gian gần đây thường có kỳ hạn ngắn, trả lãi thường xuyên cùng điều kiện mua lại linh hoạt hoặc cam kết niêm yết trái phiếu để gia tăng sức thu hút.

Tuy vậy điểm chung của các đợt chào bán gần đây là giá trị đặt mua tối thiểu lớn (do chủ yếu là trái phiếu chào bán riêng lẻ), từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng do vậy chỉ mới hướng đến được những người có tài sản tích lũy cao. Nếu phương thức chào bán trái phiếu ra công chúng được đẩy mạnh, giá trị đặt mua tối thiểu thấp để đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư nhỏ lẻ thì chắc chắn kênh đầu tư trái phiếu doanh nghiệp sẽ có sức thu hút lớn hơn nhiều so với hiện nay.