'Con bò' mới trên TTCK Trung Quốc sẽ trụ vững hay sớm sụp đổ?

Ở thị trường chứng khoán Trung Quốc, diễn biến hiếm khi xảy ra nhất là "con bò" kéo đến một cách từ từ. TTCK nước này đã chứng kiến 2 đợt tăng giá mạnh trong vài thập kỷ qua, khi giá cổ phiếu thăng hoa nhưng không kéo dài trong hơn 1 năm. Những đợt tăng kéo dài này cuối cùng lại lao dốc và cuối cùng dần dần rơi vào lãnh thổ "con gấu".

Trong khi đó, "con bò" đến một cách chậm rãi – đà tăng ổn định, khá đáng tin cậy trong từng năm, đã diễn ra ở TTCK Mỹ. Hầu hết, mỗi khi thị trường đi ngang, cụm từ "con sâu bằng đầu bằng đuôi" lại được nhắc đến, ví dụ chỉ số CSI 300 đã và đang cân bằng ở 1 mức trong suốt 5 năm qua. 

Nhóm nhà đầu tư kiên trì đổ tiền vào TTCK Trung Quốc hiện đang kỳ vọng rằng một "con bò" cuối cùng sẽ xuất hiện. Trong tuần trước, chứng khoán nước này đã tăng 15%, và tăng hơn 30% so với mức thấp hồi tháng 3. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng đà thăng hoa này sẽ "bền bỉ" hơn những lần trước.

Hệ số P/E của S&P 500 và CSI 300.

Trước hết, nền kinh tế Trung Quốc dường như đang ở trạng thái tốt hơn so với những nền kinh tế lớn khác. Trung Quốc là nền kinh tế lớn duy nhất dự báo sẽ ghi nhận đà tăng trưởng trong năm nay và vẫn hồi phục mạnh nhất vào năm tới, theo dự báo của IMF công bố hồi cuối tháng 6. 

Hiện tại, vẫn có những lo ngại về việc dịch bệnh có thể kéo dài ở Mỹ trong suốt đợt cúm mùa thu năm nay. Tuy nhiên, Trung Quốc đã thể hiện những động thái cứng rắn nhằm dập tắt đợt bùng phát thứ hai, mang lại niềm tin cho người dân và doanh nghiệp về con đường phía trước.

Theo đó, đà tăng của thị trường phần nào cũng được thúc đẩy. Ngay cả sau khi sự khởi sắc diễn ra, thì mức định giá ở TTCK cũng là hợp lý. Chỉ số CSI 300 giao dịch với giá trị cao gấp 14 lần lợi nhuận doanh nghiệp, thấp hơn nhiều so với mức 27 lần của S&P 500.

Nhà đầu tư nước ngoài hiện đã có nhiều cách để tham gia vào thị trường Trung Quốc hơn trước đây và nhiều người cũng "buộc" phải tham gia khi các cổ phiếu họ đầu tư đều nằm trong các rổ chỉ số được các quỹ đầu tư theo dõi. Trong 3 ngày giao dịch đầu tiên của tháng 7, thị trường vốn Trung Quốc đã đón nhận dòng vốn trị giá 44 tỷ CNY (6 tỷ USD) qua các tài khoản ở Hồng Kông – đây là mức cao nhất trong khoảng thời gian 3 ngày.

Dù nhiều nhà đầu tư rót tiền bằng cách sử dụng đòn bẩy, nhưng số dư chưa thanh toán của các giao dịch ký quỹ chỉ bằng một nửa so với mức đỉnh của 5 năm trước, khi thị trường thăng hoa trong thời gian gần đây. Ngoài ra, việc niêm yết tại đại lục của các doanh nghiệp cũng trở nên dễ dàng hơn, nên những đợt phát hành cổ phiếu mới cũng thu hút dòng tiền lớn đổ vào thị trường. Chang Shishan đến từ công ty quản lý tài sản Kangzhuang nhận định: "Việc này đặt ra nền tảng cho một thị trường ‘con bò’ diễn ra chậm rãi có thể tồn tại từ 10 hoặc 20 năm."

Số dư giao dịch ký quỹ tại Trung Quốc trong các năm (đơn vị: nghìn tỷ CNY).

Tuy nhiên, rất khó để lay chuyển niềm tin của những nhà đầu tư lạc quan. Trong khi đó, triển vọng về lợi nhuận – yếu tố xác định giá cổ phiếu, vẫn còn ảm đạm. Trong 5 tháng đầu năm 2020, lợi nhuận của khu vực công nghiệp tại Trung Quốc đã giảm 19% so với 1 năm trước đó.

Điều đáng lo ngại nhất là cách các phương tiện truyền thông Trung Quốc đang "bật" chế độ cổ vũ, khích lệ. Đây là một trong những dấu hiệu đã diễn ra ở những đợt tăng giá trước đây của tâm lý phấn khởi một cách bất hợp lý. Một bài đăng trên China Securities Journal hôm 6/7 có nội dung: "Sự thăng hoa của thị trường là một dấu hiệu rất đáng mừng trong thời điểm hậu Covid-19". Tờ Shanghai Securities – một nhánh của China Securities Journal, cũng đăng tải hôm 3/7: "Ồ, có thể thị trường ‘con bò’ đã và đang đến." Trong khi đó, "con bò" khỏe mạnh chỉ cần ăn cỏ, còn việc nhồi nhét chúng với steroid sẽ chỉ mang đến những rắc rối.

Tham khảo Economist