CPI quý 1/2024 tăng 3,77% so với cùng kỳ

Báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê về tình hình kinh tế - xã hội đánh giá, nhu cầu của người dân giảm sau dịp Tết Nguyên đán theo quy luật tiêu dùng đã khiến giá hàng hóa và dịch vụ thiết yếu trên thị trường giảm, đặc biệt là lương thực, thực phẩm. Theo đó, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3/2024 giảm 0,23% so với tháng trước, so với tháng 12/2023 tăng 1,12% và so với cùng kỳ năm trước tăng 3,97%.

Trong mức giảm 0,23% của CPI tháng 3/2024 so với tháng trước, có 7 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm và 4 nhóm hàng có chỉ số giá tăng. Cụ thể, bảy nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm gồm:

- Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm mạnh nhất với mức 0,76% (tác động làm CPI chung giảm 0,25 điểm phần trăm).

- Nhóm giáo dục giảm 0,29%, trong đó dịch vụ giáo dục giảm 0,34%. Nguyên nhân chủ yếu do ngày 31/12/2023, Chính phủ ban hành Nghị định yêu cầu giữ ổn định mức thu học phí từ năm học 2023-2024 bằng mức thu học phí của năm học 2021-2022 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập.

- Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,12% do nhu cầu mua sắm, du xuân sau Tết Nguyên đán giảm.

- Nhóm đồ uống và thuốc lá giảm 0,07% theo quy luật tiêu dùng sau Tết Nguyên đán giảm.

- Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép giảm 0,06% do thời tiết các tỉnh miền Bắc ấm dần lên và người dân thắt chặt chi tiêu sau Tết.

- Nhóm giao thông giảm 0,03%.

- Nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,01% chủ yếu do các doanh nghiệp thực hiện chương trình khuyến mại giảm giá đối với một số loại điện thoại di động mẫu mã cũ.

Ở chiều ngược lại, bốn nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng gồm: Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng nhẹ 0,01%; Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,02%; Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,06%; Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,29%.

Tính chung quý 1/2024, CPI tăng 3,77% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giáo dục tăng 9,02%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 6,51%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 6,20%; nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,40%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,53%; đồ uống và thuốc lá tăng 2,33%; giao thông tăng 2,27%; may mặc, mũ nón, giày dép tăng 1,54%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,35%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,21%. Riêng bưu chính viễn thông giảm 1,46%.

Theo Tổng cục Thống kê, CPI quý 1/2024 tăng so với cùng kỳ năm trước do một số nguyên nhân chủ yếu sau:

- Giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu và nhu cầu tiêu dùng gạo nếp và gạo tẻ ngon trong dịp Lễ ông Công, ông Táo và Tết Nguyên đán tăng cao làm cho chỉ số giá gạo quý 1/2024 tăng 21,71% so với cùng kỳ năm trước, tác động làm CPI chung tăng 0,55 điểm phần trăm.

- Chỉ số giá nhóm nước sinh hoạt tăng 10,58% do nhu cầu sử dụng nước tăng, đồng thời một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tăng giá nước theo quyết định của Ủy ban nhân dân, tác động làm CPI chung tăng 0,06 điểm phần trăm.

- Chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 9,38% do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng với từ ngày 4/5/2023 và ngày 09/11/2023, EVN điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, góp phần làm CPI chung tăng 0,31 điểm phần trăm.

- Chỉ số giá nhóm giáo dục quý 1 tăng 9,02% so với cùng kỳ năm trước, do trong năm học 2023-2024 một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tăng mức học phí, làm CPI chung tăng 0,56 điểm phần trăm.

- Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 6,51%, làm CPI chung tăng 0,35 điểm phần trăm do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17/11/2023.

- Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,4% do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá nhà thuê tăng, làm CPI chung tăng 1,02 điểm phần trăm.

- Chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,35%, góp phần làm CPI chung tăng 0,06 điểm phần trăm.

Trong khi đó, nhóm bưu chính, viễn thông lại là yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI quý 1/2024. Cụ thể, báo cáo cho biết, chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông quý 1/2024 giảm 1,46% so với cùng kỳ năm trước do giá điện thoại thế hệ cũ giảm.

Lạm phát cơ bản tháng 3/2024 tăng 0,03% so với tháng trước và tăng 2,76% so với cùng kỳ năm trước. Trong quý I/2024, lạm phát cơ bản bình quân tăng 2,81% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,77%) chủ yếu do giá lương thực, xăng dầu, giá dịch vụ y tế và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.