Cuộc chơi lớn nhất của “đại gia” Thái tại Việt Nam: Rót hơn 5 tỷ USD vào tổ hợp hoá dầu, 9 tháng “gánh lỗ” gần 5.000 tỷ đồng

Mở rộng đầu tư sang Việt Nam từ những năm trước 2000, các “đại gia” người Thái đã và đang sở hữu cổ phần các doanh nghiệp (DN) lớn tại nhiều lĩnh vực như Nhựa Bình Minh, Nhựa Duy Tân, Sabeco, Nguyễn Kim, Metro…

Trong số đó, nổi trội có một dự án trọng điểm tổng đầu tư lên đến 5 tỷ USD.

Dự án tổ hợp hóa dầu Long Sơn (LSP) được cấp giấy chứng nhận đầu tư tháng 7/2008, có tổng vốn đầu tư ban đầu là 3,77 tỷ USD, sau đó tăng lên 4,5 tỷ USD và tăng lên 5,4 tỷ USD vào giai đoạn cuối.

Đây là tổ hợp hóa dầu tích hợp hoàn chỉnh đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam với diện tích mặt đất là 464ha và diện tích mặt nước là 194ha (cho hệ thống cảng biển). Khi đi vào hoạt động, tổ hợp này sản xuất khoảng 1,4 triệu tấn hạt nhựa mỗi năm - nguyên liệu đầu vào để sản xuất nhiều sản phẩm nhựa dùng trong đời sống, sinh hoạt hằng ngày. Sản phẩm từ Tổ hợp sẽ giúp thay thế các sản phẩm polyolefin nhập khẩu cũng như tăng khả năng cạnh tranh cho các nhà sản xuất hạ nguồn tại thị trường nội địa.

Đầu tư từ 2008, đến năm 2018 chính thức sở hữu 100%

Ở thời điểm được cấp phép năm 2008, Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (LSP) là liên doanh giữa Tập đoàn SCG (chiếm 53%), Công ty Nhựa và Hóa chất Thái Lan – cũng thuộc SCG (chiếm 18%), Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam PVN (18%) và Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) chiếm 11%.

Năm 2012 chứng kiến sự xáo động mạnh trong cơ cấu cổ đông khi PVN mua lại phần vốn của Vinachem và Qatar Petroleum International (QPI) mua lại 25% cổ phần từ SCG. Nhưng vài năm sau đó, QPI quyết định rút lui và năm 2017, SCG chi 36,1 triệu USD để mua lại chính phần vốn này.

Năm 2018, khi dự án LSP chính thức khởi công, SCG mua lại 29% vốn của PVN, qua đó nắm giữ 100% cổ phần, trở thành chủ đầu tư duy nhất của dự án. Hoạt động tại Việt Nam từ năm 1992 với loạt thương vụ đình đám, song việc mua lại và đầu tư LSP có thể xem là cuộc chơi lớn nhất của “đại gia” Thái Lan này tại Việt Nam.

Được biết, SCG là một trong những tập đoàn hàng đầu Đông Nam Á hoạt động trong 3 lĩnh vực kinh doanh chính là: Xi măng - Vật liệu xây dựng (SCG Cement-Building Materials), Hóa dầu (SCG Chemicals), và Bao bì (SCG Packaging), SCG không còn xa lạ trên thương trường Việt với cả chục thương vụ M&A lớn nhỏ trong thập niên qua.

Gian nan cuộc chơi lớn nhất của “đại gia” Thái Lan tại Việt Nam

Hiện, Việt Nam đang là thị trường nước ngoài đem lại doanh thu lớn nhất cho SCG với doanh số bán hàng trong 9 tháng đầu năm 2024 lên đến 1,03 tỷ USD.

Riêng dự án LSP, dự kiến doanh thu năm 2024 khoảng 1,5 tỷ USD. Qua đó sẽ đóng thuế cho tỉnh Bà Rịa – Vũng tàu khoảng 150 triệu USD. Ngoài ra sẽ có gần 1.000 lao động Việt Nam làm việc tại tổ hợp này.

Khi chính thức đi vào hoạt động, LSP kỳ vọng tối đa hóa lợi thế cạnh tranh và hiệu quả sản xuất tại tất cả nhà máy của SCGC tại Thái Lan và Việt Nam. Dù vậy, “cái giá” SCG bỏ ra cho tổ hợp này cũng không nhỏ. Theo báo cáo KQKD quý 3/2024, LSP lỗ ròng (không tính IRS) khoảng 1.560 tỷ đồng (tương đương 62,9 triệu USD).

Theo BCTC 6 tháng, SCG đang chịu lỗ ròng cho LSP khoảng 3.500 tỷ đồng. Tương ứng, 9 tháng đầu năm "đại gia" Thái Lan chịu lỗ gần 5.000 tỷ đồng cho siêu dự án này tại Việt Nam.

2024 cũng là năm dự án vận hành thương mại. Song, dự án sau đó nhiều lần phải “hoãn” việc vận hành do nhiều yếu tố chưa thuận lợi. Chưa kể, SCG mới đây còn tiếp tục rót thêm 700 triệu USD (tương đương 17.500 tỷ đồng) vào dự án này. Đầu tư mới nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhằm tăng cường sử dụng khí Ethane nhập khẩu từ Hoa Kỳ làm nguyên liệu đầu vào. Dự án dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2027.