Cuộc đua sống còn của Nhật Bản - Hàn Quốc

Chiến dịch vận động tranh cử vị trí thống đốc thủ đô Tokyo - Nhật Bản vừa khởi động hôm 20-6. Trụ cột chính sách của 2 ứng viên sáng giá nhất - đương kim Thống đốc Yuriko Koike và người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng Renho - đều là tăng cường hỗ trợ việc nuôi dưỡng trẻ em để thúc đẩy tỉ suất sinh.

Năm ngoái, Nhật Bản chỉ ghi nhận 727.277 ca sinh, số lượng thấp kỷ lục - theo thống kê được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi công bố hôm 7-6. Tỉ suất sinh của nước này từ 1,26 còn 1,20 (Tokyo là 0,99) - quá thấp so với mức 2,1 cần thiết để dân số được ổn định. 

Số ca tử vong lại vượt qua số ca sinh - riêng năm 2023 có 1,57 triệu ca tử vong, hơn gấp đôi số ca sinh - trong khi số trường hợp kết hôn giảm xuống dưới 500.000 lần đầu tiên trong vòng 90 năm. 

Theo đài CNBC, Viện Nghiên cứu dân số và an sinh xã hội quốc gia Nhật Bản dự báo dân số nước này sẽ giảm 30%, từ 123,9 triệu dân hiện nay còn 87 triệu vào năm 2070, với 40% công dân trên 65 tuổi.

Chính phủ Nhật Bản đang triển khai hàng loạt chương trình để cứu vãn tình hình, như mở rộng các cơ sở chăm sóc trẻ, trợ cấp nhà ở cho các bậc phụ huynh và thậm chí ở một số thị trấn, các cặp đôi được trả tiền để sinh con. 

Thủ đô Tokyo còn áp dụng một chiến thuật mới: Trình làng một ứng dụng hẹn hò do chính quyền quản lý, với sự hỗ trợ mai mối của trí tuệ nhân tạo (AI). Báo Asahi đưa tin ứng dụng trên có tên "Tokyo Futari Story" (tạm dịch: Câu chuyện cặp đôi Tokyo) và được chính quyền thành phố đầu tư 1,28 triệu USD.

Cuộc đua ở Hàn Quốc khốc liệt không kém khi Tổng thống Yoon Suk-yeol hôm 19-6 công bố nước này đang trong "tình trạng khẩn cấp quốc gia về nhân khẩu học". 

Theo hãng tin Yonhap, tỉ suất sinh của Hàn Quốc năm 2023 thấp kỷ lục, chỉ 0,72, khiến những cảnh báo tuyệt chủng đối với đất nước 51 triệu dân này càng cấp bách.

Tổng thống Yoon đã vạch ra 3 lĩnh vực chính để tăng tỉ suất sinh, bao gồm cân bằng công việc - đời sống, cải thiện hệ thống chăm sóc trẻ và giải quyết tốt hơn tình trạng thiếu nhà ở. 

Một số biện pháp cụ thể là kéo dài thời gian nghỉ thai sản, áp dụng giờ làm việc linh hoạt, hỗ trợ các công ty có nhân viên nghỉ thai sản, tăng cường các chương trình sau giờ học để giảm tải cho phụ huynh… Ngoài ra, những gia đình có con mới sinh được ưu tiên phân phối nhà hoặc vay lãi suất thấp để mua nhà cũng như được ưu đãi thuế.