“Đa cấp” tiền gửi, 1 vốn 4 lời: Rất khó rút vốn!

“Không phải làm gì nhiều, chỉ cần hợp tác đầu tư 50 triệu đồng với doanh nghiệp (DN) và được chia lợi nhuận (lãi suất) hơn 1%/ngày là đủ chi tiêu hằng tháng” - thủ lĩnh (trưởng nhóm nhà đầu tư) tiền gửi đa cấp gợi ý như thế khi tôi ngỏ ý gửi tiền vào công ty ở TP HCM.

Buộc chặt người gửi tiền

Ngày 28-9, tại văn phòng Công ty TNHH Đầu tư khoáng sản Hoàng Long (Công ty Hoàng Long), chúng tôi tiếp tục tiếp cận anh Trung - người phụ trách hàng trăm nhà đầu tư đã đổ tiền vào công ty này - để tìm hiểu thêm về cách thức gửi tiền, rút tiền.

Theo lời người đàn ông này, nhà đầu tư mới nên “đề ba” khoảng 100 triệu đồng là được bởi sau 3 tháng, Công ty Hoàng Long đã chi trả vốn và lãi 132 triệu đồng.

“Nếu trong 3 tháng đầu tiên người ta mất khả năng chi trả hoặc nhà đầu tư muốn rút lui thì lúc đó tính sao?” - chúng tôi đặt vấn đề. Trung liền thuyết phục: “Không đáng lo! Hoàng Long là một DN được nhà nước đánh giá tốt, các dự án khai thác đá trắng, vàng, quặng sắt rất giàu tiềm năng, mang về lợi nhuận rất lớn để công ty trả vốn và lãi cho nhà đầu tư. Còn việc nhà đấu tư rút vốn thì hợp đồng thỏa thuận hợp tác kinh doanh có ghi rõ thời hạn 3 năm, khách hàng không rút tiền và thanh lý hợp đồng trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực. Tuy nhiên, nếu vì hoàn cảnh khách quan khiến nhà đầu tư phải rút lui thì Công ty Hoàng Long có thể xem xét giải quyết”.

Thế nhưng, khi tiếp cận một nhà đầu tư, chúng tôi được biết không ít người không rút vốn ra được. Đơn cử, chị Nguyễn Thị Lài đang “nóng ruột” vì không rút được số vốn 5.000 USD (hơn 100 triệu đồng) mà chị đã gửi vào công ty này hồi đầu tháng 9. Theo đó, thông qua một thủ lĩnh, chị Lài ký hợp đồng với Công ty Hoàng Long với thời hạn 3 tháng. Lúc đó, công ty này nhận tiền gửi bằng USD, trả vốn và lãi hằng ngày. Đến giữa tháng 9, Công ty Hoàng Long bất ngờ thông báo chi trả theo quý khiến chị Lài bất an, muốn rút vốn. Tuy nhiên nhiều ngày qua, chị Lài vẫn không tìm được giám đốc Công ty Hoàng Long để yêu cầu vị này chấp thuận.

Dày đặc ma thuật

Theo hợp đồng hợp tác kinh doanh mà Công ty Hoàng Long ký với Công ty CP Khoáng sản An Vượng (Hà Nội) vào đầu tháng 9 mà chúng tôi có được, từ nay đến năm 2020, Công ty Hoàng Long sẽ góp vốn 700 tỉ đồng vào Công ty CP Khoáng sản An Vượng để hai bên cùng kinh doanh khai thác 4 mỏ khoáng sản tại tỉnh Hòa Bình. Trước đó, vào tháng 6-2016, Công ty Hoàng Long cũng ký hợp đồng hợp tác kinh doanh, thời hạn 10 năm với Công ty CP Tập đoàn Pha Lê để khai thác đá trắng tại tỉnh Nghệ An, trong đó Công ty Hoàng Long góp vốn 500 tỉ đồng.

Theo TS Nguyễn Văn Thuận (Trường Đại học Tài chính - Marketing), việc huy động vốn với lãi suất cao thực chất đánh vào lòng tham của người khác. Từ đó, nhiều người chủ quan tham gia và nghĩ rằng hễ có lãi là rút ra ngay nhưng chưa chắc đã rút được. Sau đó, DN sẽ tìm cách “chuồn” sớm bằng cách tung ra các chiêu trò kinh doanh thua lỗ để “né” tránh pháp luật bởi khi đã có mưu mô lừa đảo không một ai không cài đặt phương án thoát vòng lao lý.

Theo luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật BASICO, dù rằng DN chứng minh nhu cầu sử dụng vốn bằng các hợp đồng hợp tác kinh doanh nhưng ai thẩm định được các dự án này? Nếu DN có đưa ra những dứ án tốt, tạo ra nhiều lợi nhuận thì khi cần vốn, hàng chục ngân hàng đã nhảy vào cho vay. Giả sử DN có triển khai được các dự án thì hoạt động đó cũng cực kỳ rủi ro nên mới không vay được vốn ngân hàng, buộc DN phải vay ngoài, rồi lấy tiền của người sau trả cho người gửi trước. “Theo tôi, tại thời điểm DN kêu gọi nhà đầu tư gửi tiền là hợp pháp nhưng trong tương lai ai chắc sẽ không dẫn đến hành vi lừa đảo bởi mọi hoạt động đầu tư, kinh doanh của DN có thể chỉ là vỏ bọc, lấy đâu ra lợi nhuận để chi trả cho người gửi tiền” - luật sư Trương Thanh Đức đặt nghi vấn.

Tuy pháp luật vẫn cho phép DN huy động vốn từ người dân bằng hình thức hợp tác kinh doanh nhưng TS Nguyễn Văn Thuận vẫn đề xuất các cơ quan chức năng sớm xác minh hoạt động của các DN nhằm ngăn chặn hành vi lừa đảo có thể xảy ra.