Đam mê là bát bún riêu ăn mỗi chiều không ngán, là cái áo thích mê tuần nào cũng phải mặc 1 lần: Không có đam mê thì "đời buồn biết mấy"!

Bạn đã bao giờ xem chương trình The Great British Bake-off chưa? Đó là một chương trình truyền hình thực tế tìm kiếm thợ nướng bánh nghiệp dư tài giỏi nhất nước Anh. Hiếm có thí sinh nào nấu ăn chỉ để kiếm sống, đơn giản nướng bánh chính là đam mê của họ.

Niềm đam mê đưa họ vượt qua những tuần cạnh tranh và phê bình, gạt đi giọt nước mắt trước những vụn bánh và trứng đánh đường hỏng. Với mỗi thử thách mới, họ hào hứng làm công việc mình yêu thích và luôn cố gắng hết khả năng.

Bạn muốn mình cũng một niềm đam mê như vậy không?

Chuyên gia tâm lý Angela Lee Duckworth trăn trở rất nhiều về việc làm cách nào để tìm ra và nuôi dưỡng một niềm đam mê – cái mà cô ấy gọi là "sự bền bỉ". Nói một cách dễ hiểu, sự bền bỉ bằng đam mê và sự quyết tâm cộng lại.

Đam mê không phải thứ bạn có thể khám phá ra ngay lập tức "nó không phải là chùm chìa khoá thất lạc". Cô ấy nói: "Niềm đam mê có xu hướng phát triển. Bạn không chỉ hào hứng về những việc bạn đang làm mà ngay cả khi thức dậy sau đó hàng tuần lễ, hàng tháng, hàng năm, bạn vẫn nghĩ về chúng." Nó làm chúng ta thoả mãn và thích thú, nhưng làm được điều này không dễ. Duckworth gọi nó là "niềm vui khó đạt được".

Sau đây là năm bước cần lầm để tìm ra đam mê mới của bạn, hoặc nuôi dưỡng niềm đam mê bạn đã có.

1. Gạt bỏ những thứ làm chúng ta sao lãng

Có một lý do có thể khiến bạn bỏ qua đam mê của mình: bạn chưa cho bản thân thời gian và cơ hội để đạt được nó. Bản thân bạn còn đang bị những việc "cỏn con" trong cuộc sống chi phối như phải đón con lúc 5h chiều hay làm cách nào để 28 tháng này có tiền đóng sinh hoạt phí. Ti tỉ những việc như thế khiến chúng ta chẳng có thêm thời gian để nghĩ về bản thân mình. Chúng ta không có thể tránh, vì đó là những thứ gắn với cuộc sống của con người.

Vậy còn những nguồn gây sao lãng có thể tránh thì sao? Có một thứ ở ngay trong túi áo của bạn: điện thoại di động. "Bất kể là xem những đoạn phim vô thưởng vô phạt hay lướt mạng xã hội, bạn có thể làm những việc đó suốt ngày, nhưng thời gian bỏ ra không đem lại lợi ích gì cả" Duckword nói.

Cô ấy đặt ra câu hỏi: "Bạn quyết tâm từ bỏ những thói quen đó như thể nào? Nghĩ lại xem mình dành thời gian như thế nào, bạn có đang muốn bị sao lãng bởi những cám dỗ đó hay không."

2. Coi đam mê như một kỳ tập sự

Phần lớn các công việc tập sự giúp bạn biết mình phải làm những gì sau này. Trong khi bạn rèn luyện kỹ năng và kiến thức, bạn cũng đang khám phá xem liệu mình có niềm đam mê dành cho công việc này hay không. "Có thể bạn sẽ nhận ra mình không yêu lĩnh vực này như vẫn nghĩ, nhưng bạn tìm ra một khía cạnh khác về bản thân phù hợp với một vai trò tốt hơn", theo nhà tâm lý học Duckwword.

Cũng như việc tập sự, đam mê là thứ bạn vừa phải học vừa phải làm. "Bạn không thể giải quyết vấn đề chỉ ở trên giấy hay chỉ nghĩ về nó. Đó không phải cách nuôi dưỡng đam mê. Bạn cần hành động. Phải có trải nghiệm, có thử nghiệm và cả sai lầm."

Để các con bắt đầu học cách nuôi dưỡng niềm đam mê, cô Duckword bắt con chọn "một việc khó" như là học múa ballet hay đá bóng. Vì biết rằng đam mê không thể có được một sớm một chiều, cô ấy đưa ra một số quy tắc về những môn các con có thể chọn: "môn đó phải có tập luyện đi kèm nhận xét phản hồi; các con không được bỏ giữa chừng và chúng phải tự lựa chọn môn phù hợp cho mình" để tránh việc lũ trẻ bỏ cuộc khi gặp một khó khăn nào đó.

3. Kiên nhẫn

Bạn đừng mong đợi sẽ yêu cái gì ngay lập tức. "Một lý do khiến đam mê cần thời gian để phát triển là vì khi mới bắt đầu, chúng ta đều vụng về và khó xử, con đường rèn luyện lại rất chông gai," cô Duckword chia sẻ. "Thẳng thắn mà nói, rất khó để bạn yêu một công việc khi bạn còn nghiệp dư vụng về."

Con gái Lucy của cô ấy đã chọn vĩ cầm làm "công việc khó" của con bé. Cô Duckword cũng chia sẻ "Vĩ cầm không phải đam mê của con bé trong năm đầu tiên hay năm thứ hai. Tôi không dám nói là con bé toàn tâm toàn ý với việc học, nhưng nó cứ muốn tiếp tục. Bây giờ thì con bé chơi đủ tốt để nó có thể hứng thú rồi, một điều không thể xảy ra lúc đầu."

Trong quá trình rèn luyện, bạn sẽ chạm đến một mặt khác của sự bền bỉ: sự kiên quyết. Như những nguyên tắc cô Duckword dành cho các con, bạn hãy cho bản thân một cơ hội trước khi chuyển sang một việc gì khác. "Tôi không khuyên bạn gắn bó mãi với những điều bạn đã thử, hãy dựa vào phán đoán của chính mình."

Trong quá trình đó, nều có dấu hiệu sau đây thì bạn đã tìm ra đam mê của mình rồi đấy: "Bạn không bao giờ cảm thấy chán nản; thực tế là bạn càng ngày càng thấy hứng thú" theo cô Duckword.

4. Quyết tâm đến cùng bằng việc nhìn xa trông rộng

Bất kể đam mê của bạn là gì thì cũng có những lúc bạn thấy không hứng thú cho lắm. Đối với việc chơi đề cầm, đó có thể là luyện chạy âm giai hết lần này đến lần khác. Đối với nướng bánh, đó có thể là việc dọn rửa; với dạy tiếng Anh lớp Bảy là phân loại giáo trình. Bí quyết để chúng không làm bạn lệch hướng là cách bạn theo đuổi đến cùng đam mê của mình. Dù không đi nhanh và có lúc chán nản, đó cũng là một bước tiến tới điều vĩ đại hơn.

5. Tránh việc chán nản bằng mẹo đặc biệt sau đây

Bạn rất có thể sẽ phấn khích quá mức khi theo đuổi một niềm đam mê. Bạn có đang tiến hành theo cách bạn mong muốn không? Đam mê của bạn có bớt thú vị hơn trước không? Cô Duckword đề xuất: "Điều tiên tôi muốn hỏi là: Có việc gì bạn có thể làm để chăm sóc lấy chính mình không?" Hãy tự hỏi bản thân liệu bạn đang chán nản với đam mê hay bạn chỉ cần nghỉ ngơi một chút.

Tuy nhiên, nếu sự chán nản của bạn trở nên nghiêm trọng hơn, hãy bước ra khỏi đống rắc rối của bạn và tìm ai đó cũng đang loay hoay với những rắc rối tương tự.

Theo cô Duckwword, "Việc bạn đem sức lực của mình đi giúp đỡ một người khác khi chính bản thân đang rất mệt mỏi nghe có vẻ vô lý nhưng chúng ta nên giúp đỡ lẫn nhau. Khi chúng ta khuyên nhủ ai đó, đôi khi cũng là đang an ủi chính mình. Việc này có thể lôi kéo sự chú ý của bạn vào những việc bạn có thể làm. Theo nghiên cứu, chúng tôi đã chỉ ra rằng việc này có thể tăng sự tự tin và cho bạn cảm giác mọi chuyện đều có thể."