Đau đáu đợi vốn ưu đãi nhà ở xã hội

Vì sao việc thực hiện chính sách lãi suất cho vay nhà ở xã hội lại bị tắc? Lý do là bởi trên thực tế, cả việc quyết định bố trí ngân sách cũng như động thái thực hiện đều tỏ ra chậm chạp.

Có tiền vẫn chưa triển khai

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, Luật Nhà ở quy định rõ người mua, thuê mua nhà ở xã hội và chủ đầu tư nhà ở xã hội đều thuộc đối tượng hưởng ưu đãi về tín dụng. Thế nhưng, sau thời điểm Luật Nhà ở có hiệu lực, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) phê duyệt Chương trình mục tiêu được phân bổ vốn đầu tư phát triển giai đoạn 2016-2020 với danh mục 21 chương trình lại không có nội dung về thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

"Như vậy, chính sách ban hành thì nhanh nhưng ngân sách lại bố trí chậm. Mà không bố trí ngân sách thì không có tiền để thực hiện. Phải đưa vào danh mục thì Chính phủ mới có trách nhiệm bố trí ngân sách chi cho nhà ở xã hội" - ông Châu nói.

Phải đến ngày 26-4-2017, UBTVQH có văn bản gửi Chính phủ về phương án phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đối với phần vốn còn lại thì Chính phủ đồng ý bổ sung 2.000 tỉ đồng cho Ngân hàng (NH) Chính sách xã hội để dành một phần tiền trong đó nhằm thực hiện chính sách nhà ở xã hội đến năm 2020.

Trên thực tế, chính sách nhà ở xã hội không được hưởng hết 2.000 tỉ đồng này mà chỉ được sử dụng phần còn lại sau khi đã thực hiện chính sách cho người có công. Đến nay, NH Chính sách xã hội đã lấy ra 740 tỉ đồng để thực hiện chính sách đối với người có công và trên lý thuyết, còn lại 1.260 tỉ đồng để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

"Tuy nhiên, tới hết năm 2017, tại NH Chính sách xã hội chưa hề có dư nợ về nhà ở xã hội do NH này chưa hề thực hiện. Như vậy, đến lúc bố trí được nguồn vốn mà vẫn không triển khai được" - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM nêu rõ.

Với sự chậm trễ trong thực hiện chính sách như trên, người mua nhà trong thời gian qua đã phải trả lãi suất 9%-10%/năm hoặc nếu được ưu đãi lãi suất 7%/năm từ phía chủ đầu tư trong một vài năm thì cũng sẽ phải đối mặt lãi suất thả nổi ở các năm tiếp theo.

Một dự án nhà ở xã hội ở TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bị khách hàng phản ứng do chậm giao căn hộ Ảnh: KỲ NAM

Chủ đầu tư cũng bất lợi

Ở góc độ các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, Luật Nhà ở quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cũng là đối tượng được hưởng ưu đãi lãi suất và nguồn tín dụng nhà ở xã hội. Song, từ ngày 1-6-2016, các chủ đầu tư này không được tiếp tục nhận ưu đãi nhà ở xã hội, kể cả các dự án doanh nghiệp đang đầu tư dở dang. Điều này khiến một số doanh nghiệp chấp nhận làm hàng ngàn căn nhà ở xã hội bằng vốn của công ty.

"Nhu cầu nhà ở xã hội luôn luôn lớn nên dù không được ưu đãi vốn từ phía nhà nước thì khi đầu tư vào phân khúc này, doanh nghiệp vẫn không đến nỗi không có lãi. Tuy nhiên, do người mua nhà không thể tiếp cận được vốn lãi suất thấp, phải vay thương mại với lãi suất gấp đôi cùng nhiều điều kiện ngặt nghèo khác nên khả năng tiếp cận nhà ở của họ giảm xuống. Khi đó, doanh nghiệp phải hỗ trợ lãi suất cho người mua nhà trong thời hạn nhất định nên bị hạn chế tối đa mức lợi nhuận" - đại diện một doanh nghiệp bất động sản than phiền.

Một dẫn chứng cho việc chủ đầu tư cũng phải chia sẻ lợi ích với người mua nhà ở xã hội là Công ty CP Đầu tư Hải Phát với dự án The Vesta (quận Hà Đông, Hà Nội). Theo đó, trong vòng 10 năm đầu, khách hàng chỉ phải trả lãi suất ngang bằng với chính sách được Thủ tướng ban hành là 5%, phần lãi suất vượt trên mức đó sẽ do doanh nghiệp hỗ trợ. Tại dự án Bamboo Garden (huyện Quốc Oai, TP Hà Nội), chủ đầu tư CEO Group cũng hỗ trợ dưới hình thức khách hàng thanh toán đủ 45% giá trị căn hộ sẽ được hưởng lãi suất 5% trong 5 năm đầu. Tuy nhiên, cũng cần biết thêm rằng đây là một dự án ở khá xa nội thành TP Hà Nội. Còn đối với các dự án càng gần trung tâm, mong muốn hỗ trợ khách hàng càng hạn chế bởi chi phí xây dựng lớn.