Đây là bí kíp giúp nhà đầu tư cá nhân không mắc sai lầm "cắt lỗ đúng đáy" hay "chốt lãi non" trên thị trường chứng khoán

Trong buổi hội thảo trực tuyến diễn ra ngày do Người Đồng Hành và CTCK SSI phối hợp tổ chức mới đây, ông Nguyễn Anh Cường, Trưởng phòng Môi giới Chứng khoán SSI khẳng định kênh đầu tư chứng khoán sẽ là xu thế tất yếu chứ không phải trào lưu nhất thời.

Ông Cường cho rằng, nếu so với mục tiêu 10% dân số tham gia đầu tư chứng khoán, thì hiện tại con số hơn 3% của Việt Nam là đang rất thấp, cho thấy dư địa tăng trưởng rất khả quan. Việt Nam hiện đang trong quá trình chuyển đổi, khi mà người dân đang dần có kiến thức và nhu cầu tìm kiếm các kênh đầu tư sinh lời cao hơn thay vì chỉ xoay quanh những kênh truyền thống như gửi tiết kiệm hay mua vàng.

"Kênh chứng khoán hiện đang là nơi có thể mang lại tỷ suất sinh lời cao nhất, vượt trội hơn hắn những phương thức đầu tư khác. Do đó, việc thị trường bùng nổ trong thời gian qua – với trên 100.000 tài khoản/tháng trong 4 tháng gần đây - sẽ không phải theo trào lưu "bầy đàn" mà là xu thế tất yếu của sự phát triển kinh tế", ông Cường nhấn mạnh.

Ví dụ đưa ra trong 5 năm gần nhất, tỷ lệ sinh lời bình quân của kênh đầu tư chứng khoán là 19,2%, cao hơn bất động sản (12%), trái phiếu (9,8%), tiền gửi (6,2%), vàng (6,1%+ và ngoại tệ (0,2%).

Lý do để chứng khoán sẽ trở nên phổ biến hơn chính là do công việc mua bán tại đây là vô cùng dễ dàng với tính thanh khoản gần như rất cao. Ngoài ra, hiện tại với nhiều hình thức và sản phẩm đa dạng, chỉ cần một số vốn tương đối thì nhà đầu tư đã có thể thực hiện mua bán cổ phiếu, qua đó chứng khoán đang từng bước trở thành kênh đầu tư cho tất cả mọi người thay vì như trước đây được xem là "kênh của người giàu".

Thêm vào đó, dịch bệnh COVID-19 khiến toàn bộ hoạt động kinh tế phải vận động thay đổi để thích ứng. Việc mở tài khoản chứng khoán quan eYKC đã là bước đệm tạo ra sự bứt phá của kênh đầu tư chứng khoán, hứa hẹn những sức bật mới trong thời gian tới.

Ông Cường cho rằng, sẽ là không cần thiết khi phân vân rằng đây có phải hiện tượng nhất thời hay không, mà nhà đầu tư cần nghiên cứu, bổ sung kinh nghiệm càng sớm càng tốt để đưa ra các quyết định đầu tư nhanh nhất và hiệu quả nhất.

"Đã có những sai lầm trong đầu tư chứng khoán là quá lớn để quay lại thị trường một lần nữa"

Ngoài ra, chuyên gia đến từ CTCK SSI cũng cho biết, điều quan trọng mà nhà đầu tư chứng khoán cần xác định khi quyết định tham gia thị trường chính là mức độ rủi ro mà bản thân có thể chấp nhận là bao nhiêu. Vì rủi ro sẽ luôn luôn là điều tất yếu trên thị trường chứng khoán.

Do đó, ông Nguyễn Chí Trung, Phó Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán Khách hàng cá nhân CTCK SSI khuyến nghị, nhà đầu tư sẽ cần phải chuẩn bị một tâm lý vững vàng, trên nền tảng kiến thức tích lũy và phương pháp đầu tư riêng.

Với kinh nghiệm 21 năm tham gia thị trường chứng khoán, ông Trung cho biết đã từng gặp rất nhiều sai lầm của nhà đầu tư khi tham gia thị trường chứng khoán và "nhiều khi sai lầm đã là quá lớn để họ có thể quay lại thị trường một lần nữa".

Nguồn: Hội thảo do Người Đồng Hành và CTCK SSI phối hợp tổ chức

Trên hết, ông Trung đề cập đến sai lầm "không cắt lỗ", khi mà nhà đầu tư không tuân thủ điểm "dừng lỗ" và liên tục trung bình giá xuống khi cố phiếu trên đà giảm. "Rất nhiều nhà đầu tư sẽ tiếp tục mua vào cổ phiếu khi giá giảm mạnh để giảm giá vốn xuống mức thấp hơn, tuy nhiên chính điều này lại đang gấp đôi sai lầm của họ. Đến khi xu thế giảm vẫn tiếp diễn thì họ lại hoảng loạn bán ra, gây ra tình trạng "cắt đúng đáy" đang vô cùng phổ biến trong những nhà đầu tư cá nhân", ông Trung chia sẻ.

Theo đó, nhà đầu tư cần xem vùng "cắt lỗ" chính là chi phí bảo hiểm cho công việc đầu tư của mình và tuân thủ một cách chặt chẽ, "còn tiền là còn cơ hội, và cơ hội trên thị trường chứng khoán là rất nhiều và mọi người cần phải có tiền mới có thể nắm bắt".

Ngoài ra, tâm lý chung của thị trường là điều những nhà đầu tư cá nhân cần chiến thắng trước hết để có thể có những quyết định đầu tư đúng đắn. Ông Cường dẫn chứng cụ thể, khi nhà đầu tư phải đối mặt với áp lực nợ lãi vay margin, điều này sẽ gây ra hiện tượng như "chim sợ cành cong", khi mà tâm lý sợ hãi trở nên mạnh mẽ hơn trước những nhịp điều chỉnh của thị trường. Nếu không thể vượt qua nỗi sợ đó thì hành động đầu tư rất dễ gặp sai lầm như FOMO hay "đu đỉnh"...

Làm thế nào để không "cắt lỗ đúng đáy", "chốt lời non"?

Trả lời câu hỏi về việc dừng lỗ sai, sau khi tuân thủ điểm "cắt lỗ" thì cổ phiếu luôn tăng giá, chuyên gia đến từ CTCK SSI cho biết, việc tuân thủ chặt chẽ để bán ra cổ phiếu khi vi phạm "cắt lỗ" là điều rất tốt và việc nhà đầu tư vẫn còn tiền vốn sau khi thu hồi đã là điều thành công. Tuy nhiên nếu hiện tượng trên liên tục xảy ra, thì nhà đầu tư cần chú ý kỹ vào điểm mua vào cổ phiếu, cũng như những biến động bất thường trong biểu đồ giá nói chung.

Ngay sau câu chuyện "cắt lỗ thì giá cổ phiếu tăng", vấn đề "chốt lãi quá non" cũng được các khán giả đặt ra thắc mắc. Ông Cường chia sẻ rằng, điểm bán thường sẽ khó xác định hơn rất nhiều so với điểm mua, vì không ai có thể dự báo 100% là cổ phiếu sẽ tăng đến khi nào. Đặc biệt là mỗi khi giá cổ phiếu tăng giúp nhà đầu tư có lãi, đồng thời một "nỗi sợ vô hình" cũng sẽ được hình thành trong tâm lý của nhà đầu tư về việc giá cổ phiếu sẽ giảm.

Do đó, ông Cường khuyến nghị nên có quy tắc trong đầu tư. Cụ thể, nhà đầu tư có thể thực hiện phân tích kỹ thuật, qua đó xác định khi nào đà tăng có tín hiệu bị phá vỡ thì mới thực hiện chốt lời. Mặt khác, nhà đầu tư có thể thực hiện chốt lời theo kỳ vọng cá nhân thông qua việc đặt ra mức kỳ vọng cụ thể. Ngoài ra, việc định giá doanh nghiệp cũng sẽ là một cách thức để đưa ra mức giá hợp lý thông qua định giá P/E hay phân tích tích tài sản. Nhà đầu tư xác định sẽ nắm giữ cổ phiếu đến vùng giá hợp lý đó rồi mới thực hiện chốt lời.