ĐBQH: Khám 1 bệnh nhân được 27.000 đồng nhưng bị trừ ngược trừ xuôi

Ý kiến trên được đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định) nêu tại phiên thảo luận về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng diễn ra sáng 29/5, Kỳ họp 5, Quốc hội khoá XV.

Đại biểu Lân Hiếu nêu 2 vấn đề vướng mắc hiện tại: y tế dự phòng và công bố hết dịch COVID-19.

Về vấn đề y tế dự phòng , ông Hiếu cho rằng đây là thách thức lớn nhất. Đoàn công tác giám sát của Quốc hội đến các trạm y tế xã, khó khăn nổi bật nhất về nhân lực, thu nhập, chất lượng khám chữa bệnh và cơ sở vật chất.

"Việc tăng lương, xây cơ sở đẹp, mua máy móc không giải quyết gốc rễ vấn đề. Lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang không có bệnh nhân, máy móc hiện đại không có ai biết sử dụng, cuối cùng lãng phí rất lớn" , vị đại biểu tỉnh Bình Định phân tích.

Trạm y tế xã có 2 nhiệm vụ: Thứ nhất là dự phòng, tiêm chủng, chống dịch, giáo dục tuyên truyền. Thứ hai là điều trị, chăm sóc sức khỏe người bệnh, quản lý các bệnh mãn tính, sơ cứu, cấp cứu tại cộng đồng. Tuy nhiên, hiện nay nhiệm vụ thứ hai ngày càng "teo tóp" khiến hoàn thành nhiệm vụ 1 bội phần khó khăn.

Ông đánh giá, dự phòng là mục tiêu quan trọng nhưng chữa bệnh cũng cần được coi là chìa khóa để y tế cơ sở đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường. Sự bất hợp lý của chính sách "đang bóp nghẹt sự phát triển của trạm y tế xã, phường".

Có trường hợp, cùng một loại bệnh nền, nếu chữa ở trạm y tế xã chỉ được sử dụng thuốc hạ huyết áp 100 nghìn đồng, trong khi lên tỉnh, huyện lại dùng thuốc đắt tiền hơn. Hay một đêm trực ở trạm y tế thù lao không đáng là bao, chế độ khám bệnh nhân chỉ được 27 nghìn đồng/người bệnh mà còn bị trừ ngược trừ xuôi...

"Làm cách nào một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị?", đại biểu Nguyễn Lân Hiếu trăn trở.

Theo ông Hiếu, nên thử nghiệm mô hình mới: coi trạm y tế xã, phường là phòng khám trung tâm y tế huyện. Tiêu chuẩn con người tương đương nhau về số người bệnh và nhân viên y tế. Với từng địa phương cần có kế hoạch chi tiết từng trạm y tế theo địa chính trị.

"Cần may đo cẩn thận, không mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong hệ thống", ông Hiếu ví von và nhấn mạnh cần giao thêm quyền và trách nhiệm cho trưởng trạm y tế động viên họ phát triển thế mạnh.

Khi vận hành trơn tru, chúng ta có thể tiến thêm bước nữa là phối hợp giữa các bệnh viện tỉnh và trung tâm y tế quận, huyện. Việc này rất nhiều bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương thực hành, tuy nhiên vẫn là cá nhân nhỏ lẻ chưa có hệ thống hướng dẫn cụ thể.

Cuối cùng, số hóa ngành Y tế bào gồm quản lý sức khỏe, khám sức khỏe từ xa là chìa khóa thành công cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Ông Hiếu chia sẻ, y tế còn bộn bề công việc, rất mong Chính phủ, Quốc hội và người dân có góc nhìn khách quan, cảm thông để ủng hộ ngành Y hoàn thành nhiệm vụ vô cùng quan trọng là chăm sóc sức khỏe người dân ngày một tốt hơn.

Về vấn đề công bố hết dịch COVID-19 , vị đại biểu này cho biết, từ giữa 2022 ông đã phát biểu trên diễn đàn Quốc hội đề nghị nên xét công bố hết đại dịch COVID-19. Thủ tướng chỉ đạo Bộ Y tế chuẩn bị hồ sơ chuyển dịch này từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B và công bố hết dịch tại Việt Nam.

"Đến nay, từ kinh nghiệm thực tiễn trải qua các đợt chống dịch, tôi cho rằng Việt Nam có thể yên tâm công bố hết dịch COVID-19 vì đã đủ các điều kiện", ông Hiếu nói và lý giải điều kiện đầu tiên, tỷ lệ bệnh nặng do COVID-19 gây ra hầu như không còn, những ca tử vong chủ yếu do bệnh nền nặng có dương tính, cho thấy COVID-19 vẫn còn lẫy nhiễm cộng đồng nhưng không còn nguy hiểm, gây tử vong cao.

Điều kiện thứ hai, Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vaccine rất rộng. Có 266 triệu liều được tiêm, người trên 12 tuổi được tiêm đủ 2 mũi cơ bản, mũi thứ tư được tiêm cho người từ 18 tuổi có nguy cơ cao. Như vậy, chúng ta có thành công rất lớn về tiêm vaccine.

Điều kiện thứ ba, tình hình COVID-19 trên thế giới đã ổn định. Đầu tháng 5, WHO tuyên bố đại dịch không còn ở tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Đây là 3 điều kiện cơ bản và cần thiết để Việt Nam chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B, nghĩa là từ nhóm đặc biệt nguy hiểm có khả năng lây truyền cao, phát tán rộng, tỷ lệ tử vong cao sang nhóm truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh, có thể gây tử vong.

Theo Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, khi COVID-19 không còn ở nhóm A thì cần coi là bệnh lý chuyên khoa và xử lý như các bệnh chuyên khoa khác, chi trả như các bệnh chuyên khoa khác.

Trải qua 3 năm chống dịch, chúng ta cần rút bài học kinh nghiệm từ những thành công và sai lầm. Không thể không thấy sự cố gắng của mọi tầng lớp xã hội chung tay chống dịch. Có những việc tưởng như không thể mà hoàn thành trong thời gian rất ngắn, rất tốt như thành lập quỹ vaccine, tiêm vaccine diện rộng, thành lập các bệnh viện điều trị người bệnh COVID-19...

Khi đại dịch xảy ra, có quyết định thành lập bệnh viện điều trị COVID-19 cơ sở Hoàng Mai trên bãi đất trống. Thủ tướng trực tiếp đi vận động doanh nghiệp đóng góp tài chính dồn sức xây dựng để một tháng sau hoàn thành và đi vào hoạt động.

Hay hàng nghìn bệnh nhân COVID-18 nặng và nguy kịch được chữa khỏi và ra viện từ đây. Chúng ta đã chứng kiến hệ thống vào cuộc với hơn 100% sức lực nhưng hết dịch vẫn nhiều điều đáng tiếc xảy ra, những bài học kinh nghiệm vô cùng xương máu.

Vì vậy, cần khẩn trương chuẩn bị cơ sở vật chất, văn bản pháp luật, quy trình hướng dẫn cần thiết để ứng phó tốt hơn với các đại dịch khác và khả năng COVID-19 bùng phát trở lại.

Ông cũng cho rằng, Bộ Y tế cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn sử dụng vật tư, trang thiết bị y tế để chống dịch sang điều trị khám chữa bệnh thông thường. Bộ Y tế nên giao các bệnh viện địa phương quyết định sử dụng để tránh lãng phí cơ sở vật chất trang thiết bị được mua sắm, cho, tặng.