Đề xuất bỏ quy định kỷ luật người sinh con thứ 3

Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á (sau Indonesia và Philippines) và đứng thứ 15 trên thế giới. Tuy nhiên, trong 3 năm liên tiếp, mức sinh toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế và thấp nhất trong lịch sử.

Thông tin trên được Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết tại hội nghị tổng kết công tác dân số năm 2024, ngày 27-12.

Bà Hương cho biết công tác dân số còn nhiều khó khăn thách thức. Năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ, ước tính năm 2024 giảm còn 1,91 con/phụ nữ và dự báo xu hướng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới. Mất cân bằng giới tính khi sinh dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao (ước tính năm 2024 là 112 bé trai/100 bé gái).

Ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), cho biết trong hai thập kỷ qua, tại Việt Nam mức sinh khu vực thành thị đã xuống dưới mức sinh thay thế, dao động quanh 1,7-1,8 con/phụ nữ. Phụ nữ ở thành thị sinh con muộn và ít hơn ở nông thôn. Dự báo tỉ lệ tăng dân số toàn quốc sẽ tiếp tục giảm và đạt trạng thái "dừng" ở giai đoạn 2064-2069.

Đại diện Cục Dân số cũng cho biết tuổi kết hôn lần đầu đã muộn hơn, tăng 1,1 tuổi từ 24,1 tuổi năm 1999 lên 25,2 tuổi năm 2019. Sau 4 năm, tuổi kết hôn trung bình lần đầu tăng thêm 2 tuổi, từ 25,2 tuổi lên 27,2 tuổi.

Để giải quyết tình trạng này, ông Hoàng cho biết Bộ Y tế đã đưa giải pháp tại Chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 là duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con), quy mô dân số 104 triệu người.

Đồng thời, có các chính sách khuyến khích các cặp vợ chồng, cá nhân sinh đủ 2 con. Sửa đổi quy định về xử lý kỷ luật; không xử lý trường hợp sinh từ 3 con trở lên. Tăng cường kiểm tra, giám sát, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về dân số.

Tại hội nghị, ông Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi Cục Dân số TP HCM, cho biết vấn đề nổi lên ở địa phương này là mức sinh rất thấp và già hóa dân số nhanh. Hiện mức sinh thay thế của thành phố là 1,3-1,4 con/phụ nữ. Để khuyến khích người dân sinh đủ 2 con, TP HCM đã hỗ trợ phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi một lần bằng tiền là 3 triệu đồng.

"Số tiền này chắc chắn không thể giải quyết được mức sinh thấp tại TP HCM nhưng thể hiện sự quan tâm ban đầu của thành phố đối với các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con"- ông Trung nói.