Đề xuất mới về tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Bộ LĐ-TB-XH đề xuất bổ sung tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất bằng một nửa mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố; cao nhất bằng 8 lần mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố. Đây là cơ sở quy định căn cứ đóng BHXH đối với những đối tượng không hưởng tiền lương (chủ hộ kinh doanh; người quản lý DN, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương…), đặc biệt cũng là căn cứ để xác định trách nhiệm tham gia đối với đối tượng người lao động (NLĐ) làm việc không trọn thời gian.

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc đối với khu vực ngoài nhà nước (NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định) cơ bản kế thừa quy định hiện hành. Tuy nhiên, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất quy định cụ thể hơn theo hướng tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng, bao gồm: Mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác, được trả thường xuyên và ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Trên cơ sở đó, Chính phủ quy định chi tiết nhằm xác định cụ thể các khoản phải đóng, không phải đóng BHXH bắt buộc; việc xác định tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH đối với trường hợp thỏa thuận trả lương theo giờ, ngày, tuần và theo sản phẩm, khoán.

Đề xuất đóng BHXH bắt buộc của Bộ LĐ-TB-XH dựa trên 2 cơ sở: Cơ sở chính trị (Nghị quyết 28-NQ/TW) sửa đổi quy định về căn cứ đóng BHXH của khu vực DN ít nhất bằng khoảng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lương của NLĐ để khắc phục tình trạng trốn đóng, đóng không đủ BHXH, ảnh hưởng đến khả năng cân đối Quỹ BHXH và quyền lợi của NLĐ.

Cơ sở thực tiễn là tiền lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc năm 2022 của NLĐ là 5,73 triệu đồng/tháng, chiếm khoảng 75% thu nhập bình quân của NLĐ làm công hưởng lương. Luật BHXH hiện hành chỉ có quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cao nhất nhưng chưa có quy định về tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất.