Đề xuất tạm đình chỉ quy định áp trần lãi vay theo Nghị định 20

Ông Nam cho biết, thời gian qua Hiệp hội đã đưa ra nhiều kiến nghị lên Chính phủ, các bộ ngành. Trong đó, Khoản 3, Điều 8, Nghị định 20 hiện nay chưa sát với thực tế, khiến doanh nghiệp gặp khó, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đầu tư và kinh doanh, thủ tiêu sự phát triển của doanh nghiệp, triệt tiêu động lực phát triển của doanh nghiệp.

"Mặc dù theo giải thích của cơ quan thuế, quy định tại Khoản 3, Điều 8, Nghị định 20 chủ yếu nhằm chống chuyển giá của các doanh nghiệp FDI nhưng thực chất các doanh nghiệp FDI không bị ảnh hưởng nhiều và không có ý kiến phản hồi. Trong khi đó, phần lớn doanh nghiệp Việt là doanh nghiệp mới, vốn thấp, sử dụng nguồn vốn vay rất lớn để phát triển sản xuất kinh doanh. Việc khống chế lãi vay với các bên liên kết dẫn tới khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam", ông Nam cho biết.

Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam cũng khẳng định, điều này không phù hợp với thực tế, không phù hợp với Luật Doanh nghiệp và Luật Thuế thu nhập Doanh nghiệp, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đầu tư và kinh doanh, thủ tiêu sự phát triển của doanh nghiệp, triệt tiêu động lực phát triển của doanh nghiệp.

Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Nam cũng đã chỉ rõ quy định này không phù hợp với nguyên tắc tự do kinh doanh đã được ghi nhận trong Luật Doanh nghiệp năm 2014; mâu thuẫn với các quy định trong Luật Thuế hiện hành và có nhiều vấn đề không phù hợp với thực tế, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của doanh nghiệp, bởi bốn lý do.

Thứ nhất, Điều 7 Luật Doanh nghiệp quy định quyền của doanh nghiệp được "tự do kinh doanh trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm". Quy định giới hạn chi phí lãi vay của Nghị định 20 chưa phù hợp với nguyên tắc tôn trọng quyền tự do kinh doanh.

Thứ hai, vay vốn là nhu cầu thực tế, thường xuyên của doanh nghiệp nhằm phục vụ hoạt động kinh doanh đặc biệt với những ngành nghề đòi hỏi vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài như đầu tư cơ sở hạ tầng, kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp khởi nghiệp, các công ty trong giai đoạn đầu tư mới sẽ càng gặp khó khăn khi chi phí lãi vay nhiều lại không được khấu trừ thuế.

Nếu áp theo điều khoản này, chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết sẽ bị tính thành 2 lần, nguy cơ "lỗ chồng lỗ". Khoản 3 điều 8 của Nghị định 20 về áp trần lãi vay đang quy định không rõ ràng, minh bạch về đối tượng áp dụng, đồng thời đang có nhiều cách hiểu dẫn đến việc áp dụng có thể sai lệch và gây hoang mang cho các doanh nghiệp.

Thứ ba, quy định của Nghị định 20 sẽ tạo ra nhiều khó khăn đối với các tập đoàn kinh tế tư nhân với mô hình công ty mẹ - con hiện đang phát triển mạnh ở nước ta. Nếu các doanh nghiệp không có động cơ chuyển giá, ví dụ như họ có quan hệ giao dịch vay vốn giữa công ty mẹ và công ty con, thuế suất của họ là bằng nhau, đều áp dụng một mức thuế suất phổ thông, không có ưu đãi thuế thì họ phải thuộc trường hợp không bị khống chế lãi vay theo Nghị định 20. Còn nếu không phân định rõ mà khống chế lãi vay cả những trường hợp này, tất yếu sẽ tạo ra rào cản việc cho vay nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con, làm mất đi khả năng điều tiết sức mạnh chung của một tập đoàn và cơ hội đầu tư dài hạn vào các ngành nghề cần vốn lớn, có ý nghĩa lâu dài cho nền kinh tế.

Thứ tư, đây là Nghị định áp dụng chung cho cả doanh nghiệp của nước ngoài và doanh nghiệp Việt Nam với 2 chuẩn mực kế toán khác nhau và điều kiện hoạt động khác nhau, nếu áp dụng cùng công thức với tỷ lệ tính toán giống nhau sẽ gây khó khăn rất lớn cho các doanh nghiệp của Việt Nam.

Trước những bất cập trên, ông Nam kiến nghị cần phải sớm sửa đổi Khoản 3, Điều 8, Nghị định 20/2017/ND-CP ngày 24/02/2017 quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển và nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Trong khi đợi sửa đổi, đề nghị Thủ tướng cho tạm đình chỉ thi hành Khoản 3, Điều 8, Nghị định 20/2017/ND-CP.

Được biết, nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế có hiệu lực từ 1/5/2017 được xem là phương pháp kiểm soát những doanh nghiệp FDI liên tục mở rộng quy mô hoạt động, tăng vốn điều lệ nhưng lợi nhuận lại luôn tăng trưởng âm. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tiễn nó lại đang gây ra những "tác dụng phụ" không mong muốn lên các doanh nghiệp trong nước.