Diện tích cây xanh khu đô thị: Đắt xắt ra miếng

Theo kiến trúc sư Nguyễn Thái Thuật Hiền - một chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế mảng xanh, cho rằng công trình xanh thường “đội” tổng vốn đầu tư các dự án BĐS có thể lên đến 10 - 29%.

Do vậy, nhiều chủ đầu tư dự án thường có xu hướng cắt giảm mảng xanh, tăng diện tích sàn xây dựng để nâng cao phần lợi nhuận. Tại Việt Nam hiện nay, trong quy hoạch xây dựng vẫn còn chưa coi trọng những quy định buộc các dự án BĐS phải dành bao nhiêu diện tích đất để phát triển các công trình xanh nhằm phục vụ dân cư.

Một nghiên cứu của Bộ Xây dựng cho thấy trong vòng 10 năm qua mức năng lượng tiêu thụ đã tăng với tốc độ tăng nhanh hơn GDP, bình quân 14%/năm. Tăng trưởng xây dựng bình quân đạt 12% trong 10 năm qua.

Tỷ trọng tiêu thụ năng lượng theo ngành tại Việt Nam. (Nguồn: Bộ Xây dựng)

Những năm gần đây, trung bình tổng diện tích sàn nhà ở được xây dựng của Việt Nam khoảng 80-90 triệu m2/năm. Khu vực văn phòng làm việc, khách sạn, trung tâm thương mại cũng có tốc độ gia tăng nhanh cùng với tốc độ gia tăng các tòa nhà quy mô trung bình và quy mô lớn trong cả nước, đặc biệt là ở các đô thị lớn.

Bộ Xây dựng cho biết thêm, cùng với sự tăng trưởng về số lượng các tòa nhà và quy mô diện tích sàn thì tiêu thụ năng lượng trong khu vực này cũng gia tăng đáng kể hàng năm. Năm 2003, tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực dân dụng của Việt Nam chiếm 22,4% tổng mức tiêu thụ năng lượng quốc gia, năm 2014 ước vào khoảng 37-38%.

Những lý do khiến năng lượng tiêu thụ công trình tăng do giá nhiên liệu tăng, nhu cầu tiện nghi tăng và đô thị hóa nhanh. Bởi vậy việc áp dụng các công trình xanh theo tiêu chuẩn quốc tế là xu hướng tất yếu để nâng cao chất lượng cuộc sống và tiết kiệm năng lượng cho quốc gia.

“Hiện nay số lượng công trình xanh ở Việt Nam còn quá ít. Cụ thể, đến nay chỉ có chừng 15 công trình xây dựng được cấp các chứng chỉ công trình xanh tiêu chuẩn quốc tế của Lotus, LEED, EDGE…”, ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng), cho biết.

Nhận thức dần thay đổi

Còn theo tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) của ngân hàng thế giới (WB), trên thế giới hiện đã có 1 tỉ m2 công trình xanh có chứng nhận của các tổ chức uy tín. Trong đó, hơn 36.000 dự án thương mại và 38.000 công trình nhà riêng được cấp chứng nhận LEED (chứng chỉ được công nhận trên toàn cầu như là một chứng nhận cao cấp về công trình xanh, tiết kiệm năng lượng).

Một số chuyên gia quy hoạch đô thị cũng cho rằng các nước ở Đông Á đang phải đối mặt với thách thức phát triển đô thị ồ ạt, bao gồm cả những sức ép to lớn từ việc phải mở rộng những thành phố vượt quá khả năng về tài chính, môi trường của mình và lại thường thiếu những kế hoạch bền vững, dài hạn. Phát triển đô thị hiện nay thường đi theo hướng phát triển trong quá khứ - có nghĩa là khi một thành phố được xây dựng, nó sẽ ít nhiều bị “khóa” những tiện ích cần thiết đối với cuộc sống dân cư.

Khảo sát của IFC cũng chỉ ra, do lợi ích bền vững của các công trình xanh cũng như nhận thức của các chủ đầu tư và khách hàng, thị trường công trình xanh toàn cầu dự báo tăng trưởng ở mức 13% giai đoạn 2015-2010.

Dự báo tăng trưởng ngành xây dựng Việt Nam đến năm 2021. Trong đó, nhà ở có giá hợp lý sẽ có mật độ xây dựng đạt đỉnh cao, ngược lại nhà ở cao cấp sẽ có mật độ xây dựng ít hơn. (Nguồn: Theo dõi kinh doanh quốc tế, Bộ ngoại giao Mậu dịch quốc tế Canađa, Bloomberg, Cơ quan Năng lượng Quốc tế )

“Lợi ích của công trình xanh bao gồm tiết kiệm chi phí từ việc giảm tiêu thụ năng lượng và nước, giảm chi phí vận hành và bảo dưỡng và nâng cao năng suất lao động và sức khỏe của người sử dụng công trình... Đặc biệt các ngôi nhà xanh sẽ tiết kiệm cho gia chủ 20-40% chi phí vận hành mỗi tháng nhờ thiết kế thông minh, thân thiện môi trường và quy trình vận hành được tính toán kỹ”, KTS. Hiền nói.

Do vậy, có thể thấy sự lựa chọn của cộng đồng ngành xây dựng đang dần thay đổi. Một số ít chủ đầu tư và khách hàng đang sẵn sàng trả giá cao hơn cho các công trình xanh như: Vingroup, Novaland, Đại Quang Minh, FLC…

Ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) cho biết, sắp tới đây Bộ Xây dựng sẽ có các chính sách khuyến khích, thúc đẩy, thậm chí bắt buộc doanh nghiệp triển khai công trình xanh, mặt khác tăng cường chế tài đối với các dự án vi phạm trong vấn đế thiết kế quy hoạch mảng xanh, tiết kiệm năng lượng.

Để có cái nhìn toàn cảnh hơn về vấn đề này, tới đây Kênh thông tin kinh tế - tài chính CAFEF phối hợp với Hiệp hội Bất động sản Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn “Giá trị thật bất động sản Việt Nam số 1 – Bước đột phá về tiêu chuẩn sống”; với sự tham gia của nhiều chuyên gia bất động sản có uy tín, các nhà làm chính sách và những chủ đầu tư, đơn vị phân phối dự án dẫn đầu trên thị trường.