Điều tra lại vụ án tại VN Pharma: Truy tố 12 bị can tội buôn thuốc giả

VKSND Tối cao vừa ban hành Cáo trạng truy tố 12 bị can trong vụ Công ty cổ phần VN Pharma (viết tắt là Công ty VN Pharma) buôn bán thuốc chữa bệnh ung thư giả.

Theo đó, 12 bị can bị truy tố trong vụ án này gồm: Nguyễn Minh Hùng (SN 1978, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma), Võ Mạnh Cường (SN 1978, nguyên Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại hàng hải Quốc tế H&C), Nguyễn Trí Nhật (SN 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma), Ngô Anh Quốc (SN 1984, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma), Phan Cẩm Loan (SN 1973, nguyên Phó trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty VN Pharma), Lê Thị Vũ Phương (SN 1982, nguyên Kế toán Trưởng Công ty VN Pharma), Phan Xuân Thiện (SN 1977, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma), Bùi Ngọc Duy (SN 1986, nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển Công ty VN Pharma), Phạm Văn Thông (SN 1954, là dược sỹ, trú tại phường 15, quận Tân Bình, TP HCM), Phạm Anh Kiệt (SN 1963, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dược Sài Gòn - viết tắt là Sapharco), Hoàng Trúc Vy (SN 1988, nguyên nhân viên Phòng Nghiên cứu và phát triển Công ty VN Pharma), Phạm Quỳnh Trang (SN 1980, nguyên nhân viên Công ty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C), cùng tội "Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh" theo quy định tại Điều 157, khoản 4 - Bộ luật Hình sự năm 1999.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (thứ 2 từ phải sang) tại phiên tòa phúc thẩm

Theo cáo trạng, Công ty CP VN Pharma được thành lập từ tháng 10-2011 do Nguyễn Minh Hùng làm chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc. Từ năm 2012, Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên đã bàn với Võ Mạnh Cường - Giám đốc Công ty Thương mại hàng hải quốc tế H&C, nhập khẩu loại thuốc chữa ung thư là H-Capita 500mg về Việt Nam. Do thiếu một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc mà phía Công ty ở Canada không cung cấp được nên Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả các giấy tờ để nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam với mục đích bán kiếm lời (thực tế đã nhập 9.300 hộp thuốc H-Capita).

VKS cho rằng, trị giá lô thuốc chỉ hơn 5,3 tỉ đồng, các bị can đã nâng khống thêm giá mua hơn 6,8 tỉ đồng, tổng cộng là hơn 12,1 tỉ đồng. Số tiền nâng giá thuốc hơn 6,8 tỉ đồng này được chuyển về Việt Nam rồi các bị can rút ra và thu lời bất chính.

VKSND Tối cao kết luận 12 bị can trong vụ án này đã đồng phạm thực hiện hành vi buôn bán 9.300 hộp thuốc H-Capita giả, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu các bị can còn lại đóng vai trò đồng phạm thực hành tích cực.

Cũng theo cáo trạng, mặc dù rất nhiều tài liệu trong hồ sơ nhập khẩu thuốc được làm giả như đã nêu trên, nhưng Tổ thẩm định đã đánh giá hồ sơ đạt yêu cầu và đề nghị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp phép nhập khẩu đơn hàng trên. Đối với tài liệu điều tra có căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục Quản lý Dược tham gia thẩm định, cấp phép nhập khẩu lô thuốc đã không làm hết trách nhiệm, bỏ qua các điều kiện để cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita cho Công ty VN Pharma.

Theo những sai phạm các chuyên gia, cán bộ Cục Quản lý Dược đã để xảy ra việc nhập khẩu lô thuốc H-Capita chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam, VKSND Tối cao đã yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" để điều tra làm rõ, nhưng Cơ quan điều tra chưa thực hiện việc khởi tố. Do thời hạn điều tra vụ án đã hết, Cơ quan điều tra đã tách hồ sơ, tiếp tục điều tra làm rõ xử lý sau.

Trước đó, ngày 30-10-2017, TAND Cấp cao tại TP HCM đã tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm mà TAND TP HCM đã tuyên trong vụ án trên.

HĐXX cấp phúc thẩm nhận định các bị cáo đều nhận thức được rằng việc làm giả hồ sơ, con dấu và các tài liệu khác để nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500 mg Caplet là hành vi trái pháp luật, y đức. Các bị cáo đã thỏa thuận mua bán, làm đơn đặt hàng, thiết lập hồ sơ xin phép nhập khẩu lô thuốc, chuẩn bị bán hàng thông qua đấu thầu, chỉ định trước tiền hoa hồng cho các bác sĩ… đến khi làm thủ tục thông quan là để bán hàng giả nhằm thu lợi bất chính, bất chấp hậu quả.

Cấp phúc thẩm cho rằng đủ cơ sở xác định lô thuốc H-Capita 500 mg Caplet là thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, kiểm nghiệm. Lô thuốc được hợp thức hóa từ thuốc giả sang thuốc có nguồn gốc bằng việc chuyển đi từ nơi nào đó sang Ấn Độ, Singapore về Việt Nam rồi nâng khống giá thuốc bán cho người bệnh. Trong các phiên tòa, Võ Mạnh Cường thừa nhận không biết nguồn gốc các lô thuốc này.

Các bị cáo đồng phạm biết cấp trên của mình có hành vi buôn bán, nhập khẩu thuốc không rõ nguồn gốc nhưng vẫn tiếp tay cho sai phạm. Do đó, tòa sơ thẩm xử phạt 9 bị cáo 2 tội danh "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức" và "Buôn lậu" là bỏ lọt tội phạm, chưa đúng người đúng tội.

Ngoài ra, ông Phan Xuân Thiện (Phó Tổng Giám đốc VN Pharma) là người giới thiệu cho Hoàng Trúc Vy (nhân viên VN Pharma) thuê dược sĩ Phạm Văn Đông viết hồ sơ kỹ thuật thuốc. Ông Thiện biết rõ xuất xứ lô thuốc và biết rõ con dấu Helix Canada là dấu giả đã có ở VN Pharma từ trước nhưng vẫn để mặc cho bị cáo Hùng và cấp dưới thực hiện hành vi sai phạm là có dấu hiệu che giấu, không tố giác tội phạm. Bà Vy đã biết việc làm giả hồ sơ để nhập thuốc nhưng vẫn tiếp sức cho Hùng để thực hiện hành vi nên là đồng phạm tích cực.

TAND Cấp cao tại TP HCM còn yêu cầu làm rõ trách nhiệm của Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế khi để xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng liên quan đến việc duyệt hồ sơ, cấp phép nhập khẩu thuốc cho VN Pharma.