'Đồ ngon giá rẻ' chẳng nỡ bỏ qua: Sau dầu giá rẻ, Ấn Độ dự định tăng nhập cả than của Nga

Tuần trước, Liên minh châu Âu (EU) đề xuất cấm nhập khẩu than Nga như một phần của vòng trừng phạt mới nhằm vào Moscow vì hành động tấn công quân sự với Ukraine. Thế nhưng, Ấn Độ đang có dấu hiệu tăng nhập khẩu nguồn than từ nước này. Theo dữ liệu từ công ty tình báo hàng hóa Kpler, nhập khẩu than từ Nga của Ấn Độ đã tăng mạnh trong tháng 3 lên mức cao chưa từng có trong hơn 2 năm qua.

Ông Matthew Boyle, nhà phân tích hàng đầu của Kpler, cho biết nhập khẩu than từ Nga của Ấn Độ trong tháng 3 đã đạt mức 1,04 triệu tấn, mức cao nhất kể từ tháng 1/2020. Trong đó, khoảng 2/3 lượng hàng trên đến từ các cảng Viễn Đông ở Nga, có thể là sau khi chiến sự nổ ra.

“Các thị trường nghi ngờ rằng Ấn Độ và Trung Quốc có thể tăng cường nhập khẩu than từ Nga, bù đắp phần nào tác động của lệnh cấm nhập khẩu than của Nga đã được EU đồng thuận”, Vivek Dhar, giám đốc nghiên cứu hàng hóa năng lượng và khai thác tại Ngân hàng Khối thịnh vượng chung Australia cho hay.

Tuần trước, Ấn Độ cho biết họ có kế hoạch nhập khẩu gấp đôi lượng than cốc của Nga, loại than sử dụng để sản xuất thép.

Theo hãng năng lượng Rystad Energy, việc EU cấm nhập khẩu than Nga diễn ra trong thời điểm thị trường than quốc tế vô cùng thắt chặt, giá cao. "Nhu cầu than tăng vọt ở châu Á khi các quốc gia cố gắng giảm thiểu nhập khẩu khí đốt vốn đang đắt đỏ, khiến giá than tăng cao trong năm qua".

Giá than API2 giao tháng 5 đã tăng lên 300 USD/tấn trong ngày 12/4 so với mức 70 USD/tấn cách đây 1 năm, theo Rystad Energy.

Việc khai thác than của Ấn Độ có thể được hưởng lợi nhờ thỏa thuận thương mại ký kết với Australia hồi 2/4, vì mặt hàng này đủ điều kiện để được dỡ bỏ thuế quan. Thuế quan được thiết lập sẽ có hơn 85% hàng hóa được nhập khẩu từ Australia sang Ấn Độ. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, Australia không đủ than để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của Ấn Độ.

Theo báo cáo triển vọng năng lượng Ấn Độ của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than đá chiếm khoảng 70% sản lượng điện của Ấn Độ. Quốc gia Nam Á này là nhà nhập khẩu và tiêu thụ than lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc.

Trong khi đó, Nga là nước xuất khẩu than lớn thứ 6 thế giới. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, trong năm 2020, 54% lượng than xuất khẩu của Nga là xuất sang các nước châu Á, trong khi 31% được xuất sang các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế châu Âu (OECD).

Các địa điểm nhập khẩu than Nga, trong đó châu Âu chiếm phần lớn với 31%, đứng sau là Trung Quốc.

Tiếp tục nhập khẩu bất chấp 'các phát súng cảnh cáo' từ Mỹ

Trước khi chiến sự nổ ra, Ấn Độ nhập rất ít than từ Nga, chỉ chiếm khoảng 2% tổng lượng than nhập khẩu của nước này trong năm 2021.

Tuy nhiê, Bộ trưởng Thép Ấn Độ Ramchandra Prasad Singh cho biết nước này đang hướng đến nhập khẩu than cốc từ Nga. Ông cho biết Ấn Độ đã nhập 4,5 triệu tấn than cốc từ Nga, tuy nhiên không nói rõ nhập trong thời kỳ nào.

"Bất chấp những cảnh báo từ phương Tây, Ấn Độ vẫn tiếp tục dựa vào mối quan hệ chuỗi cung ứng của Nga đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên như dầu mỏ và than đá", ông Samir N. Kapadia, người đứng đầu bộ phận thương mại tại công tư tư vấn quan hệ chính phủ Vogel Group, cho biết.

Theo ông Kapadia, họ sẽ dựa vào một thỏa thuận hoán đổi tiền tệ "để vượt qua một số thách thức về tài trên thị trường". Hoán đổi tiền tệ là thỏa thuận giữa 2 ngân hàng trung ương để trao đổi tiền tệ, cải thiện điều kiện thanh toán và cung cấp vốn ngoại tệ cho các ngân hàng trong nước trong thời kỳ thị trường căng thẳng.

Cơ chế này sẽ cho phép Ấn Độ mua năng lượng và hàng hóa xuất khẩu của Nga ngay cả khi các lệnh trừng phạt của phương Tây hạn chế cơ chế thanh toán quốc tế. Một số ngân hàng của Nga đã bị loại khỏi SWIFT, một hệ thống toàn cầu kết nối hơn 11.000 ngân hàng thành viên tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn cầu.

"Tôi không nghĩ họ có thể giải quyết được vấn đề logistics và vận chuyển nhưng việc hoán đổi giữa đồng rúp và đồng rupee sẽ có ích", ông Kapadia trả lời CNBC.

Ông cho biết Mỹ có thể sẽ xem xét trừng phạt hay áp các biện pháp khác với Ấn Độ nếu nước này không cắt giảm việc mua dầu và than từ Nga.

“Nhà Trắng đã bắn hai ‘phát súng cảnh cáo’ cho đến nay, gây áp lực buộc Ấn Độ phải đứng về phía lẽ phải và tránh liên kết với Nga. Có khả năng sẽ không có thêm phát súng thứ ba nếu điều này vẫn tiếp diễn", ông Kapadia nói.

Trong những tuần gần đây, các quan chức Mỹ đã cảnh báo New Delhi về việc tăng nhập khẩu dầu từ Nga. Washington cảnh báo Ấn Độ sẽ phải đối mặt với hậu quả đáng kể nếu vẫn liên kết với Moscow.