Đỗ xe không đúng quy định, nhân viên bảo vệ có được phép khoá bánh không?

Vụ lái taxi tông tử vong bảo vệ: Nạn nhân né một ô tô trước khi bị đâm

Câu hỏi:

Tôi thấy một số khu chung cư nếu đỗ xe không đúng quy định, nhân viên bảo vệ sẽ khoá bánh xe vi phạm. Hình thức xử lý này có đúng quy định của pháp luật hay không?

Trả lời:

Hiện nay, nhiều chung cư, khu đô thị thiếu diện tích đỗ xe, gây nên tình trạng đỗ xe tràn lan, có dấu hiệu lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, chắn lối ra vào trước cửa nhà người dân…

Một trong những biện pháp xử lý đối với những trường hợp vi phạm gây nhiều tranh cãi hiện nay là khóa bánh xe. Việc người dân đỗ xe không đúng quy định trong khu đô thị, chung cư có thể chỉ là lựa chọn tình thế, trong trường hợp cấp bách. Ngược lại, cũng có nhiều tài xế dẫu biết vị trí không được đỗ, nhưng vẫn cố tình, thì đây là hành vi đáng lên án.

Trên phương diện pháp lý, có 2 trường hợp pháp luật quy định về đường nội bộ trong khu chung cư. Trong đó, khoản 2 Điều 100 Luật Nhà ở 2014 quy định: Đường nội bộ thuộc về phần sở hữu chung của nhà chung cư, cụ thể đây là hệ thống hạ tầng kỹ thuật bên ngoài nhưng được kết nối với nhà chung cư đó. Tuy nhiên, nếu hệ thống hạ tầng kỹ thuật sử dụng vào mục đích công cộng hoặc thuộc diện phải bàn giao cho Nhà nước hoặc giao cho chủ đầu tư quản lý theo nội dung dự án đã được phê duyệt thì đây không được xem như phần sở hữu chung của nhà chung cư.

Như vậy, trong trường hợp này, nếu đường nội bộ thuộc về phần sở hữu chung của nhà chung cư, Ban Quản lý tòa chung cư có quyền thay mặt các chủ sở hữu thực hiện việc quản lý theo Quy chế quản lý Nhà Chung cư mà Bộ Xây dựng đã hướng dẫn trong Thông tư 02/2016/TT - BXD. Do đó, họ hoàn toàn có quyền đặt ra các yêu cầu nội bộ, các vị trí cấm dừng/đỗ xe và hình thức xử phạt với các phương tiện vi phạm.

Việc đỗ xe không đúng vị trí có thể bị coi là hành vi lấn chiếm không gian và các phần thuộc sở hữu chung của khu chung cư, theo quy định tại khoản 5 Điều 6 Luật Nhà ở 2014, cho nên việc áp dụng hình thức xử lý khóa bánh xe là đúng quy định của pháp luật.

Trường hợp thứ hai, nếu đường nội bộ là hệ thống hạ tầng kỹ thuật được sử dụng vào mục đích công cộng hoặc thuộc diện phải bàn giao cho Nhà nước hoặc giao cho chủ đầu tư quản lý theo nội dung dự án đã được phê duyệt, thì đường nội bộ không được coi là phần sở hữu chung của nhà chung cư. Từ đó, việc sử dụng đường nội bộ thực hiện theo quy định trong hồ sơ dự án được cấp phép hoặc văn bản của cơ quan quản lý Nhà nước.

Trường hợp này, nếu bảo vệ khóa bánh xe phương tiện vi phạm là trái pháp luật, xâm phạm quyền sở hữu đối với chủ phương tiện. Việc xem xét, xử lý hành vi vi phạm trong trường hợp này thuộc về chính quyền địa phương. Quy định là như vậy, nhưng trên thực tế có rất nhiều vấn đề phát sinh xung quanh chuyện đỗ xe trong khu đô thị.

Hiện nay, có tình trạng đơn vị quản lý khu đô thị lợi dụng việc tự chủ trong việc ban hành quy định nội bộ mà đưa ra những quy định bất hợp lý hoặc xử phạt quá nặng đối với hành vi vi phạm, gây bất bình cho người dân. Hoặc có sự móc ngoặc, liên kết giữa một nhóm cá nhân trong việc chiếm hữu phần diện tích chung, mà khi có người đỗ xe vào khu vực đó, họ sẵn sàng thẳng tay áp dụng những biện pháp xử lý tự đưa ra mà không căn cứ vào quy định nào. Điều này khiến xung đột, mâu thuẫn trở nên gay gắt, thậm chí để lại những hậu quả nghiêm trọng, nặng nề, gây mất trật tự trị an.

Biện pháp xử lý khóa bánh xe đối với phương tiện đỗ xe không đúng vị trí quy định tại đường nội bộ của khu đô thị, khu chung cư có thể mang lại những hậu quả tiêu cực, nếu áp dụng một cách cứng nhắc, hoặc vượt quá chức năng, thẩm quyền của người xử lý vi phạm.

Từ những quy định cũng như thực tế các tài xế khi điều khiển phương tiện trên đường giao thông hoặc đường nội bộ tại các khu đô thị, cần chú ý quan sát biển báo, hoặc nếu không có biển báo cần lựa chọn những vị trí đỗ phù hợp, không gây ảnh hưởng đến giao thông hoặc hoạt động khác của người dân.

Ngược lại, trong trường hợp phát hiện phương tiện đỗ xe không đúng quy định, bảo vệ hoặc đại diện ban quản lý chung cư cần nhắc nhở, giải thích cho chủ xe trên nguyên tắc đảm bảo sự hài hòa, lợi ích cho các bên. Biện pháp khóa bánh xe dù được thực hiện đúng quy định hay không cũng không phải là giải pháp tối ưu.

Cách xử lý tốt hơn hết là khi chủ xe cố tình chống đối, có thái độ không hợp tác thì cần thông báo sự việc với chính quyền địa phương để sự việc được giải quyết đúng quy định của pháp luật. Chính quyền địa phương, các cơ quan quản lý liên quan cần xem xét, nâng cao trách nhiệm, tránh để xảy ra tình trạng trên.

Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng luật sư Tinh Thông Luật.