Doanh nghiệp bất động sản vẫn 'khát' tiền

Mới đây, cuộc khảo sát của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) với hơn 500 doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh dịch vụ bất động sản cho thấy nguồn vốn vẫn là khó khăn đeo bám nhiều doanh nghiệp…

VARS cho biết kể từ quý II/2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đã ghi nhận hàng loạt thông tin tiêu cực, khiến việc huy động vốn từ trái phiếu doanh nghiệp nói chung, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản nói riêng bị "chặn". Cùng với đó là sự kiểm soát, cảnh báo từ cơ quan chức năng, các văn bản liên tiếp được ban hành yêu cầu cơ quan liên quan chấn chỉnh và ổn định hoạt động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, cũng đã gây tác động không nhỏ tới hoạt động đầu tư bất động sản.

Theo VARS, thực tế giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ liên tục tụt giảm kể từ tháng 6/2022, cải thiện trở lại từ tháng 3 năm nay nhờ Nghị định 08/NĐ-CP cùng một số động thái từ Ngân hàng nhà nước.

Nhóm ngành bất động sản đã xếp vị trí thứ 2 trong tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận trong 7 tháng đầu năm nay, với 26.055 tỷ đồng (chiếm 33%).Nhiều doanh nghiệp cũng đàm phán thành công cùng chủ sở hữu trái phiếu để gia hạn thời hạn trả nợ. Tuy nhiên, khó khăn vẫn ở phía trước, việc gia hạn thời gian trả nợ chỉ giúp doanh nghiệp có thêm thời gian ổn định sản xuất, kinh doanh, tái cơ cấu lại nợ của doanh nghiệp, và cơ bản là chuyển từ nợ ở thời điểm này sang thời điểm khác.

“Tháng 9 được coi như “cao điểm” đáo hạn, một trong những tháng có giá trị đáo hạn trái phiếu lớn nhất của năm 2023, với khoảng 41.000 tỷ đồng trái phiếu đến hạn (số liệu từ HNX). Danh sách doanh nghiệp chậm thanh toán đang kéo dài qua từng ngày. Tính đến ngày 24/8/2023 có 67 doanh nghiệp thuộc diện chậm nghĩa vụ thanh toán lãi, hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp”, VARS thông tin.

Mặc dầu vậy, những khó khăn chưa dừng lại. Trong bối cảnh thị trường trái phiếu không nhiều tín hiệu khả quan, thì doanh nghiệp còn phải xoay xở bán hàng, đối diện tình trạng nhà đầu tư khủng hoảng niềm tin và vẫn có tâm lý chờ đợi, chưa xuống tiền mua nhà… nên hầu hết doanh nghiệp bất động sản phụ thuộc lớn vào nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng để duy trì hoạt động.

"Tuy nhiên, dù ngân hàng Nhà nước nỗ lực điều chỉnh thông qua các đợt giảm lãi suất, tín dụng ưu đãi... nhưng doanh nghiệp lẫn ngân hàng vẫn khó gặp nhau. Bởi nhiều doanh nghiệp bất động sản thực sự không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn. Trong đó, không ít doanh nghiệp còn tồn nhiều khoản nợ đọng trước đó có thể gây rủi ro cao cho ngân hàng", báo cáo VARS nhấn mạnh.

Theo Ngân hàng Nhà nước, 6 tháng đầu năm, tín dụng kinh doanh bất động sản tăng mạnh (17,4%), song tín dụng cho tiêu dùng bất động sản lại giảm 1,12%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng tới 17,63%. Tuy nhiên, đáng chú ý là tín dụng cho tiêu dùng bất động sản trong 6 tháng lại giảm 1,12%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng tới 17,63%.

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, con số này cho thấy tới thời điểm hiện tại, nhà đầu tư bất động sản là cá nhân và người mua nhà để tiêu dùng vẫn chưa sẵn sàng đầu tư nên tín dụng còn đang thấp.

Bởi vậy, việc tháo gỡ các khó khăn pháp lý, điều chỉnh giá nhà, giá bất động sản cũng là một trong những giải pháp để có thể thúc đẩy cầu tiêu dùng và đầu tư trong lĩnh vực bất động sản.

Trước khó khăn liên quan đến nguồn vốn, Bộ Xây dựng đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm mặt bằng lãi suất huy động, cho vay trên cơ sở bảo đảm sản xuất, kinh doanh, hiệu quả; chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, cùng bộ ngành liên quan triển khai Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 33/NQ-CP và chỉ đạo các ngân hàng thương mại cổ phần khác tích cực tham gia.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu và kịp thời đưa ra giải pháp hiệu quả thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán lành mạnh, bền vững, thị trường trái phiếu doanh nghiệp; đề xuất giải pháp thiết thực, khả thi, hiệu quả nhằm xử lý hiệu quả những tồn tại, hạn chế về việc doanh nghiệp phát hành trái phiếu ở lĩnh vực bất động sản hiện nay.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam - cho rằng, ngoài xử lý dứt điểm các vấn đề của thị trường, để có nguồn vốn mới thì cần có cơ chế, chính sách phát triển, thu hút, đảm bảo vận hành hiệu quả nguồn vốn đến từ một số sản phẩm tài chính khác như quỹ đầu tư bất động sản - REIT, quỹ tiết kiệm nhà ở, chứng khoán hóa bất động sản...; hay kênh đầu tư trực tiếp, gián tiếp nước ngoài...