Doanh nghiệp nhà nước phải sắp xếp lại nhà, đất để đẩy nhanh cổ phần hoá

Các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước và các cơ quan liên quan khẩn trương lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá.

Theo kế hoạch được Chính phủ phê duyệt thì giai đoạn 2017 - 2020 sẽ cổ phần hóa 127 doanh nghiệp. Cụ thể, năm 2017 cổ phần hóa 44 doanh nghiệp; năm 2018 cổ phần hóa 64 doanh nghiệp; năm 2019 cổ phần hóa 18 doanh nghiệp và năm 2020 cổ phần hóa 1 doanh nghiệp.

Thực tế lũy kế giai đoạn 2016 - 2018 đã có 159 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp là 442.275 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 206.024 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2018 đã cổ phần hóa 33 doanh nghiệp. Tổng giá trị của 23 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa năm 2018 là 31.706 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 16.739 tỷ đồng.

Tổng vốn điều lệ theo phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt là 20.278 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 12.118 tỷ đồng; bán cho nhà đầu tư chiến lược 2.540 tỷ đồng; đấu giá công khai 5.429 tỷ đồng, số còn lại bán cho người lao động là 179 tỷ đồng và tổ chức công đoàn 7 tỷ đồng.

Riêng hai tháng đầu năm 2019, theo tổng hợp của Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính thì chưa có doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Tiến độ triển khai cổ phần hóa như vậy còn chậm, không đạt được theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Để hoàn thành công tác cổ phần hóa theo đúng kế hoạch đề ra trong giai đoạn 2019 - 2020, ngay những ngày đầu năm 2019, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo thúc giục các đơn vị. Trong đó đáng chú ý là chỉ đạo các đơn vị khẩn trương hoàn thành phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo đúng quy định.

Cụ thể, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải chỉ đạo các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước và các cơ quan liên quan khẩn trương lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo đúng quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định về sắp xếp lại, xử lý tài sản công.

Theo quy định phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất có thẩm quyền phê duyệt là Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ Tài chính (đối với nhà, đất của doanh nghiệp thuộc Trung ương) và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (đối với nhà, đất của doanh nghiệp thuộc địa phương) và theo quy trình cụ thể tại pháp luật về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất.

Phương án sắp xếp nhà, đất của các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định trên bao gồm cả toàn bộ diện tích đất các doanh nghiệp có vốn chi phối của doanh nghiệp nhà nước chưa được sắp xếp theo quy định của Luật đất đai, Luật quản lý, sử dụng tài sản công và văn bản hướng dẫn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Mặt khác, căn cứ phương án sắp xếp nhà, đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt nêu trên và lộ trình, kế hoạch cổ phần hóa đã được duyệt, cơ quan đại diện chủ sở hữu ban hành quyết định thời điểm cổ phần hóa, trong đó có lựa chọn thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa cho phù hợp (khi xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp tài sản, thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp là ngày khóa sổ kế toán lập báo cáo tài chính quý hoặc năm gần nhất sau thời điểm quyết định cổ phần hóa).

Trong hồ sơ chuẩn bị cho công tác cổ phần hóa báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu phải có phương án sử dụng toàn bộ diện tích đất đang quản lý, sử dụng (tập hợp các đề xuất về hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà, đất) được cấp có thẩm quyền phê duyệt nêu trên.

Tiếp đó, sau khi lựa chọn thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa theo quy định, căn cứ phương án sắp xếp nhà, đất đã được duyệt, nhu cầu sử dụng đất để cho doanh nghiệp sử dụng sau khi cổ phần hóa và thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa tại doanh nghiệp chỉ đạo Tổ giúp việc phối hợp cùng doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ, tài liệu liên quan gửi đến từng Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nơi doanh nghiệp có diện tích đất đang quản lý, sử dụng) đề nghị có ý kiến đối với toàn bộ diện tích đất doanh nghiệp sẽ tiếp tục sử dụng sau cổ phần hóa và giá đất cụ thể làm cơ sở xác định giá trị doanh nghiệp.

Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nơi doanh nghiệp có diện tích đất đang quản lý, sử dụng) phải có ý kiến chính thức đối với toàn bộ diện tích đất doanh nghiệp sẽ tiếp tục sử dụng sau cổ phần hóa và giá đất cụ thể theo quy định của pháp luật về đất đai để làm cơ sở cho việc xác định giá trị doanh nghiệp.