Chủ tịch Traphaco: Thực hiện M&A chúng tôi chưa hướng tới mục tiêu lợi nhuận

Năm 2013 khép lại và được đánh giá là một năm kinh doanh không hề dễ dàng đối với nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, với Công ty Cổ phần Traphaco (mã chứng khoán TRA) dường như lại là một ngoại lệ. Nhân dịp đầu năm mới, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với bà Vũ Thị Thuận - Chủ tịch HĐQT.

Năm 2013 khép lại với Traphaco là một năm như thế nào, thưa bà?

Đánh giá sơ bộ, công ty đã hoàn thành kế hoạch đề ra, duy trì được mức tăng trưởng trên 20%. Cổ phiếu của Traphaco cũng đã tăng gấp đôi, lên mức 90.000 đồng/cổ phiếu trong vòng 1 năm qua. Giá cổ phiếu tăng cao dù công ty đã tiến hành bán ưu đãi và trả thưởng bằng cổ phiếu với tỉ lệ 2:1.

Bên cạnh đó, các dòng sản phẩm chủ lực của Traphaco như Boganic và Hoạt huyết dưỡng não vẫn đang giữ vững vị thế hàng đầu của mình trên thị trường. Hiện 10 dòng sản phẩm chủ chốt đã chiếm tới 80% doanh thu của Traphaco.

Năm qua mặt dù lãi suất đã giảm nhưng đó vẫn là gánh nặng không hề nhẹ đối với nhiều doanh nghiệp, Traphaco có bị gặp phải khó khăn về chi phí này không?

Hiện tại, công ty chỉ phải vay với lãi suất ưu đãi 6,8%, thấp hơn khá nhiều so với các doanh nghiệp khác. Nhờ lãi suất thấp giảm, Traphaco được hưởng lợi giảm chi phí tài chính khoảng 10 tỷ đồng.

Còn áp lực về cạnh tranh với các đối thủ thì sao?

Hiện tại, ở cả 2 thị trường OTC (bán thuốc không cần kê đơn, người dân có thể tự mua) và ETC (thuốc dùng trong hệ thống điều trị) của công ty đều vướng phải những khó khăn nhất định trong năm 2013.

Thị trường OTC, thị trường chính của Traphaco chịu tác động mạnh của giảm phát. Đặc thù của thuốc đông dược là phòng bệnh và nâng cao sức khỏe là chính, do vậy không được ưu tiên ngay lập tức như kháng sinh. Khi kinh tế khó khăn, người dân có thể giãn ra, ngừng sử dụng thuốc một thời gian.

Trong khi đó, thị trường thuốc ETC của Traphaco cũng bị thu hẹp dưới tác động của Thông tư 01.

Hiện Traphaco đang chịu nhiều sức ép từ các doanh nghiệp Dược nhỏ lẻ. Những công ty nhỏ tung ra sản phẩm gần như tương đồng từ mẫu mã cho tới tên gọi, nhưng có giá thành thấp hơn Traphaco để cạnh tranh.

Năm 2013 thị trường cũng đã chứng kiến sự bành trướng của Traphaco, bà có thể lý giải rõ hơn về điều này?

Chúng tôi đang muốn mở rộng quy mô, phát triển bền vững của mình thông qua các thương vụ M&A.

Cụ thể, sau khi mua lại 42,91% cổ phần Công ty CP Dược và Vật tư Y Tế Quảng Trị vào năm 2012, sang năm 2013, Traphaco tiếp tục mua lại 49% vốn điều lệ Công ty CP Dược và Vật tư Y tế Thái Nguyên. Tháng 8 năm 2013, Traphaco còn tiến hành nâng tỉ lệ sở hữu tại Công ty CP Dược và Vật tư Y tế Đăk Lăk lên 58%.

Tính tới thời điểm hiện tại tổng cộng Traphaco đã góp vốn tại 6 công ty, bao gồm 4 công ty con Công ty CP Công nghệ cao Traphaco, Công ty TNHH MTV Traphaco Sapa, Công ty TNHH MTV Traphaco Hưng Yên, Công tyCP Dược - Vật tư y tế Đăk Lăk và 2 công ty liên kết là Công ty CP Dược - Vật tư y tế Thái Nguyên, Công ty CP Dược - Vật tư y tế Quảng Trị.

Vậy kết quả bước đầu của những công ty mà Traphaco tiến hành M&A hiện tại ra sao?

Thực tế thì M&A trong ngành dược giúp các công ty tăng đáng kể doanh thu nhưng chi phí bán hàng lại không bị đội lên nhiều. Các thương vụ M&A mà Traphaco thực hiện chưa hướng tới mục tiêu lợi nhuận.

Lợi nhuận của một công ty phân phối dược phẩm rất thấp. Chẳng hạn, công ty Dược Đắk Lắk  năm ngoái doanh thu được gần 300 tỷ nhưng lợi nhuận chỉ khoảng 8, 9 tỷ. Hay như trường hợp Dược Thái Nguyên, sau khi M&A, Traphaco cho biết còn phải tiến hành nhiều bước để tái cấu trúc lại công ty này.

Tuy nhiên, M&A cũng đem về cho Traphaco nhiều lợi ích, bao gồm lợi ích về thị trường, thương quyền, hay hệ thống bán hàng. Như tại thị trường Đắk Lắk, doanh thu sản phẩm của Traphaco tại khu vực miền Trung Tây Nguyên đã tăng trưởng trên 30% sau M&A.

Kế hoạch “bành trướng” thông qua M&A có tiếp tục được Traphaco thực hiện trong các năm tiếp theo không, thưa bà?

Chúng tôi chưa đặt ra một mục tiêu nào cụ thể. Tuy nhiên, nếu có thực hiện M&A thì Traphaco vẫn giữ vững quan điểm M&A các công ty cùng ngành.

Những thương vụ M&A của Traphaco dựa theo hai tiêu chí: Thứ nhất là đảm bảo mình nắm được quyền chi phối. Thứ hai là vốn đầu tư phải thấp hơn việc thành lập đại lý mới.

Nhưng cũng phải thừa nhận rằng, để đạt được hai tiêu chí này không dễ dàng.

Xin cảm ơn bà!

Khánh Linh (thực hiện)