“...Là giám đốc đứng mũi chịu sào, khó càng vững, xoay và tiến”

Trong cuộc sống, ai cũng sẽ trải qua những thời điểm khó khăn, thậm chí có những việc khó đến mức khi nhìn lại, chúng ta cũng không hiểu mình đã vượt qua bằng cách nào. Người làm kinh doanh, hoạt động trên thương trường cạnh tranh khắc nghiệt thì càng phải có một tinh thần thép. Vậy khi đối mặt với những vấn đề ấy, các Doanh nhân đã làm như thế nào?

Với sự hỗ trợ của Chương trình Giải thưởng EY Bản lĩnh Doanh nhân Lập nghiệp Việt Nam 2014 (EOY 2014) và EY Việt Nam, 5 doanh nhân đoạt giải thưởng Bản lĩnh doanh nhân lập nghiệp của EY đã chia sẻ với chúng tôi về điều này.

Trong các quyết định về chiến lược và điều hành của mình, tôi luôn chuẩn bị các kịch bản xấu nhất có thể xảy ra.

Trong suốt 20 năm kinh doanh, cá nhân tôi phải đối mặt với những áp lực kinh khủng. Làm sao làm ăn chân chính, trung thực mà công ty vẫn phát triển bền vững? Làm sao để với số vốn ít ỏi vẫn có thể cạnh tranh trong một môi trường khắc nghiệt và luôn thay đổi? Nhờ tinh thần Bát chánh đạo của Đạo Phật và tinh thần Lợi mình – Lợi người trong giáo lý Đạo Phật mà tôi giác ngộ đã giúp tôi vượt lên các áp lực đó.

Đôi lúc tôi rất mệt mỏi, thậm chí muốn an phận vì thấy trong môi trường xã hội và kinh doanh của đất nước ta còn tồn tại nhiều tiêu cực như hối lộ, tham nhũng, làm ăn bất chính, thiếu minh bạch, lợi ích nhóm, đầu cơ, ích kỷ cá nhân… Cho đến bây giờ, tôi vẫn trăn trở về những vấn đề ấy, tôi sợ rằng chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội tận dụng được lợi thế của quốc gia đi sau, như vậy thế hệ đi trước như tôi thật sự có lỗi với thế hệ tương lai và vận mệnh dân tộc.

Từ năm 2008 đến nay, cộng đồng doanh nghiệp non trẻ của Việt Nam đã hứng chịu liên tiếp 2 cú đánh từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới và khủng hoảng tài chính tiền tệ của Việt Nam. Bản thân tôi phải đối mặt với những khó khăn tột cùng như giá nguyên liệu rơi tự do, nhu cầu thị trường sụt giảm nghiêm trọng, lãi suất tăng vọt, đồng nội tệ mất giá… Bên cạnh đó, một số cá nhân trong đội ngũ quản trị tham nhũng khiến tinh thần của người lao động bị ảnh hưởng.

Nhờ sự nghèo khó trong lúc thiếu thời và giai đoạn lập nghiệp cũng như sự giác ngộ về đạo Phật đã giúp tôi luôn kiên định với quan điểm làm ăn chân chính, trách nhiệm. Đồng thời nó rèn cho tôi một ý chí không ngừng vươn lên. Sự đồng cảm với người nghèo, khát vọng vươn lên đã trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc cho tôi vượt qua những trạng thái tâm lý đó. 

Ở thời kỳ MK mới thành lập tại Việt Nam - một thị trường còn non trẻ, việc ứng dụng công nghệ thẻ thông minh chưa phổ biến, MK gặp khó khăn trong vấn đề tiếp cận thị trường khi phần lớn các lời chào hàng bị từ chối. Chúng tôi đành chịu thua lỗ và tiêu gần hết số vốn góp khi mới thành lập.

Rồi những năm gần đây khi phần lớn doanh nghiệp bị ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế, Tập đoàn MK cũng không nằm ngoại lệ. Lãi suất ngân hàng có lúc tới 20 - 25% đẩy giá vốn sản phẩm lên rất cao. Với MK Group lúc đó mục tiêu là chỉ cần đảm bảo thu nhập để giữ được đội ngũ nhân sự, duy trì hoạt động kinh doanh chứ không hy vọng có lãi lớn. Tôi đã phải cho điều chỉnh, thắt chặt chi phí sản xuất, chi phí hoạt động.

Có một số đơn hàng buộc lòng phải từ chối bởi với chi phí lên cao như vậy thì càng làm càng lỗ. Tôi đành tìm mọi cách xoay sở để cố gắng không vay vốn ngân hàng. Đặc biệt bản thân Tập đoàn cũng tạo ra được uy tín với khách hàng cho nên giải pháp lúc đó là vay được vốn của đối tác Nhật Bản với lãi suất thấp hơn so với lãi suất trong nước.

Giải quyết được vấn đề vốn sản xuất, tôi đã tập trung đầu tư vào dự án Nghiên cứu và Phát triển (R&D) và chính trong thời gian này MK Group lại phát minh được thêm nhiều giải pháp công nghệ mới, ví dụ như Sản phẩm giải pháp thẻ thông minh PKI MK.

Nhìn lại 15 năm vừa qua, tôi tự đánh giá doanh nghiệp đã xây dựng được một nền tảng vững vàng để thúc đẩy doanh nghiệp đi vào chiều sâu và có thể cạnh tranh trên thị trường thế giới. Một yếu tố quan trọng khác là tôi đã nhìn thấy những cơ hội và nắm bắt những cơ hội đó, xây dựng thương hiệu, sáng tạo ra những sản phẩm, dịch vụ để cung cấp và phục vụ cho các ngành công nghiệp khác nhau ở Việt Nam.

“Đối với tôi, làm giàu không phải là mục đích tối thượng. Công việc kinh doanh hấp dẫn tôi vì bên cạnh cơ hội đạt được thành công cho bản thân, tôi còn có cơ hội cải thiện cuộc sống của nhiều người, xây dựng xã hội tốt đẹp hơn và sống với những giá trị mà mình theo đuổi.

Tôi đã phải đối mặt với nhiều khó khăn từ ngày đầu thành lập và điều hành doanh nghiệp, bao gồm những áp lực về tài chính, khả năng thu hút nhân tài, và sự giới hạn về công nghệ.

Việc xây dựng một hệ thống quản trị rủi ro và quản lý minh bạch đã giúp tôi luôn có được sự tin tưởng của các quỹ đầu tư hàng đầu và có nguồn tài chính để phát triển. Bên cạnh đó, một chính sách nhân sự hướng về việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh đã giúp quy tụ được đội ngũ nhân sự phù hợp. Ngoài ra việc xây dựng mối quan hệ bền vững dài hạn với các nhà cung cấp hàng đầu thế giới giúp cho chúng tôi học hỏi và cập nhật những công nghệ mới nhất.

Suy cho cùng, đam mê kinh doanh chỉ là một phần của sự say mê cống hiến và vươn lên. Kinh doanh trong ngành hàng tiêu dùng, có thành công xen lẫn thất bại, tôi sẵn sàng thay đổi và hoàn thiện ý tưởng kinh doanh ban đầu – trải nghiệm từ nước rửa rau (Vegy), các loại tẩy rửa gia dụng (Ocleen), cho đến thức uống (Orangina), thực phẩm (Thuận Phát), mỹ phẩm (L’ovite), chăm sóc nam giới (X-Men).”

Tôi tham gia vào Dược Hậu Giang năm 1988 với vai trò là Giám đốc. Thời điểm đó Dược Hậu Giang là một công ty suy yếu trên bờ vực phá sản. Tôi đã phải dấn thân từ Bắc vào Nam để tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm từ các công ty Dược có tiếng trong nước vào thời đó.

Không có vốn nên tôi tìm hết cách vay vốn cho Doanh nghiệp. Khi tài sản doanh nghiệp không đủ để đảm bảo với ngân hàng, tôi chuyển sang vay nóng, rồi chủ động tìm kiếm các nguồn vốn khác để cứu doanh nghiệp. Thời điểm ấy tôi gặp rất nhiều hiểu lầm, đồn đoán của anh em đồng nghiệp, thậm chí ảnh hưởng tới cuộc sống trong chính gia đình của tôi.

Thế nhưng ý chí hoàn thành nhiệm vụ và ngọn lửa nhiệt tình đã trở thành ngọn đuốc sáng giúp cho tôi vượt qua những chặng đường tưởng như bế tắc, tôi tin rằng “Ông trời luôn chừa cho người ta một con đường sống, miễn sao mình có nỗ lực và cái tâm”

Năm 1993 để hỗ trợ nông dân, tỉnh An Giang đã chỉ đạo 6 công ty trong tỉnh dự trữ phân bón để bán cho nông dân và các tập đoàn sản xuất. Không ngờ phân bón lên giá rồi lại đột ngột rớt giá thảm hại, gây nên tình trạng lỗ dây chuyền. Các công ty rơi vào cảnh sống dở chết dở, phải giải thể, có người phải ngồi tù. Công ty cũng không tránh khỏi cảnh khốn đốn vì dự trữ 10.000 tấn phân bón lỗ hơn 10 tỷ đồng. Tôi nhiều lần ứa nước mắt, định xin từ chức, nhiều người khuyên giải thể công ty.

Nhưng tôi đã nghĩ lại, mình là giám đốc, phải đứng mũi chịu sào. Làm sao có vốn để kinh doanh trong khi mình vẫn còn nợ ngân hàng? Không chỉ mất vốn, công ty còn gặp khó về nguồn nguyên liệu; sản phẩm của công ty bị các sản phẩm cùng loại của Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan cạnh tranh. Tôi quyết lựa chọn giải pháp tự lực cánh sinh, tự thân vận động. Giải pháp được Antesco đưa ra là thương thảo gia hạn nợ với ngân hàng, với lời hứa làm ra đồng lãi nào mang trả nợ, công ty tự bù lỗ hơn 10 tỷ đồng. Vừa làm vừa trả nợ mất 5 năm.

Tôi tin là “Tận nhân lực mới tri thiên mạng”, nên càng gắng sức chèo chống đưa công ty vượt khó. Thiếu nguyên liệu sản xuất, tôi cùng cán bộ xuống tận đồng ruộng Mỹ Hòa Hưng, Châu Thành, Chợ Mới thuyết phục nông dân trồng bắp non, đậu bắp, đậu nành, rau cải để cung ứng nguyên liệu cho công ty. Nông dân sống được, công ty mới phát triển, hai bên dựa vào nhau. Dần dần tôi đã đưa được con thuyền Antesco vượt qua sóng gió.”

>>> Ngày doanh nhân Việt Nam 13/10

>>> Doanh nghiệp kể chuyện thương trường

Bảo Ngọc