Muôn nẻo đường “vượt kế hoạch”

KQKD quý 4 năm 2012

Các doanh nghiệp Vượt kế hoạch 2012

Không thể phủ nhận 2012 là một năm cực kỳ khó khăn với hầu hết các doanh nghiệp. Tuy vậy trong bức tranh tối màu, còn lác đác các điểm sáng đáng được chú ý. Kết quả 9 tháng đầu năm 2012 đã có xấp xỉ 60 doanh nghiệp niêm yết về đích sớm. Không khó hiểu khi mới đầu mùa kết quả kinh doanh cả năm 2012 đã “bung” ra không ít doanh nghiệp vượt kế hoạch lợi nhuận.

Có nhiều nguyên nhân từ chủ quan đến khách quan giúp doanh nghiệp hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra.

Kế hoạch dè dặt

Lo ngại trước những khó khăn khó dự đoán của nền kinh tế 2012, hầu hết các doanh nghiệp đều đặt mục tiêu kế hoạch với các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận thấp hơn mức thực hiện năm 2011, cũng có nghĩa là thấp hơn năng lực có thể có của doanh nghiệp. Áp lực của cổ đông lên vai Hội đồng quản trị và Ban giám đốc là cực kỳ lớn. Việc không hoàn thành kế hoạch đã được ĐHCĐ giao phó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chế độ thù lao của các ban bệ này, thậm chí nếu không hoàn thành kế hoạch, việc “trảm tướng” cũng là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Chính vì vậy, cách đầu tiên mà người ta nghĩ đến là đề ra một mục tiêu dễ đạt.

Mục tiêu thấp rõ ràng không dễ dàng được ĐHCĐ thông qua, vì nó liên quan đến thu nhập của các cổ đông. Tuy nhiên, đối với một số doanh nghiệp EPS luôn ở mức cao, ví dụ các doanh nghiệp mía đường, thì khả năng thông qua kế hoạch lợi nhuận thấp hơn thực hiện là dễ dàng hơn, vì tuy giảm so với thực hiện năm trước, nhưng các doanh nghiệp vẫn đảm bảo EPS xứng đáng, và cổ tức do vậy cũng có phần dễ chịu.

Điều chỉnh kế hoạch

Có vẻ như, việc đề xuất kế hoạch thấp thôi chưa đủ để các doanh nghiệp yên tâm. Việc điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, mà thông thường là điều chỉnh giảm, được nhiều doanh nghiệp xem như một món “bảo bối”, cứ đến gần hết năm lại được đưa ra sử dụng.

Rõ ràng, điều chỉnh giảm kế hoạch kinh doanh là một biện pháp cần thiết để công ty đối phó với những biến động bất thường của môi trường kinh doanh. Nhưng thực tế là có không ít doanh nghiệp coi đó là cách để “lấy thành tích” cho Hội đồng quản trị và Ban giám đốc khi việc sản xuất kinh doanh đi ra khỏi tầm kiểm soát.

CTS là một trong 4 công ty chứng khoán hiếm hoi vượt kế hoạch tính đến thời điểm hiện tại. Thế nhưng, kế hoạch so sánh của công ty này là kế hoạch sau khi đã được điều chỉnh giảm. Kết quả kinh doanh cả năm, nếu so với kế hoạch ban đầu, CTS chỉ hoàn thành 94% kế hoạch.

Danh sách doanh nghiệp hoàn thành vượt mức kế hoạch chưa dừng lại, và nhà đầu tư sẽ còn chứng kiến nhiều cú về đích ngoạn mục hơn nữa.

Những lợi thế “từ trên trời rơi xuống”

Hẳn nhà đầu tư chưa quên BTP với lợi thế tăng giá bán điện cho EVN. Kết quả quý 2 của BTP được công bố với con số lợi nhuận gấp 10 lần cùng kỳ, sau 6 tháng vượt kế hoạch lợi nhuận với tỷ lệ 12%. Cổ phiếu BTP đã tăng trần 9 phiên liên tiếp sau khi báo cáo bán niên được công bố.

Chưa dừng lại ở đó, sau 9 tháng, sau khi đã hoàn thành vượt mức kế hoạch, công ty này đưa ra nghị quyết giảm kế hoạch kinh doanh, xuống thấp hơn con số lũy kế công ty đã đạt được và thấp hơn mức thực hiện năm 2011 tới 15%. Chỉ bằng phép tính đơn giản, không ít người đã “chắc mẩm” quý 4/2012 công ty sẽ lỗ. Tuy nhiên, kết quả trái ngược hoàn toàn, BTP vẫn tiếp tục có lãi, và cả năm vượt 134% kế hoạch kinh doanh cả năm.

Những con ong chăm chỉ

Tất nhiên, không thể nói tất cả những thành tích vượt kế hoạch kinh doanh là do những “thủ thuật” hay may mắn của doanh nghiệp. Theo ý kiến tác giả, trong thời gian qua, việc các công ty chứng khoán đạt và vượt kế hoạch lợi nhuận là điều rất đáng được ghi nhận. Rõ ràng thị trường chứng khoán 2012 suy giảm và đóng băng nằm ngoài dự đoán của các chuyên gia..

Theo thống kê chưa đầy đủ của chúng tôi, hiện đã có 16 công ty báo lỗ quý 4 trong đó số lượng công ty chứng khoán áp đảo với 10 công ty. Kết quả vượt kế hoạch lợi nhuận của 3 công ty HCM, MBS, BVS và CTS chính vì vậy lại càng trở nên đáng quý.

Ngoài ra đã có một số công ty đặt kế hoạch lợi nhuận cao hơn mức thực hiện năm 2011, và vẫn vượt qua một cách ngoạn mục. Có thể kể đến TTC (9 tháng vượt kế hoạch), VCC (cả năm vừa hoàn thành), 2 doanh nghiệp họ dầu khí PVC và PVD,…

Như vậy là có một ngàn lẻ một cách các doanh nghiệp vượt kế hoạch kinh doanh. Và việc quyết định đầu tư lâu dài vào doanh nghiệp nào, đòi hỏi nhà đầu tư phải suy xét thấu đáo tình hình hoạt động, nguyên nhân chủ quan, khách quan của những kết quả vượt quá mong đợi.