Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý 8.366 tỷ đồng sai phạm ở TCT công nghiệp Cao su Việt Nam

Tăng trưởng và phát triển nhanh, quy mô vốn năm 2011 tăng 3 lần so với 2006

Đánh giá về kết quả kinh doanh hoạt động sản xuất và kinh doanh từ năm 2006 đến 2011, Thanh tra Chính phủ kết luận: Trong những năm từ 2006-2011, mặc dù hoạt động trong môi trường cạnh tranh gay gắt, tình hình kinh tế, thị trường trong và ngoài nước có nhiều biến động nhưng VRG đã có bước tăng trưởng và phát triển nhanh, bền vững về nhiều mặt, quy mô vốn, tài sản liên tục tăng.

VRG cũng đã duy trì và liên tục mở rộng phạm vi, quy mô đầu tư, kinh doanh trong và ngoài nước. Thanh tra cũng đánh giá tuy bước đầu khó khăn nhưng hiện nay, VRG cơ bản khẳng định được vị trí của cây cao su với nhiều lợi ích mang lại cho người dân. VRG cũng đã tiếp tục mở rộng đầu tư ra nước ngoài như Lào, Campuchia,Myanmar...

Quy mô vốn, tài sản liên tục tăng: Vốn chủ sở hữu năm 2011 là 31.448 tỷ đồng, tăng 3 lần so với năm 2006; tổng tài sản tính đến năm 2011 là 57.717 tỷ đồng, tăng 2,89 lần so với năm 2006.

Tổng doanh thu toàn Tập đoàn năm 2011 là 33.380 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế là 9.636 tỷ đồng; doanh thu và lợi nhuận đạt được chủ yếu từ kết quả kinh doanh sản phẩm cây cao su.

VRG đã tạo ra công ăn việc làm cho 114.750 lao động. Thu nhập bình quân của năm 2011 là 9,08 triệu đồng/người/tháng, tăng 2,1 lần so với 2006.

Hệ số bảo toàn vốn hàng năm đều lớn hơn 1 (liên tục có lãi, tỷ suất lợi nhuận trên vốn nhà nước luôn đạt mức cao); hệ số nợ/vay vốn chủ sở hữu, hệ số nợ/vốn điều lệ, khả năng thanh toán nợ đến hạn của VRG đảm bảo tốt.

Tăng vốn điều lệ chưa đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền phê duyệt tăng vốn điều lệ

Bên cạnh những gì đạt được, kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, Hội đồng thành viên VRG quyết định tăng vốn điều lệ năm 2010 và năm 2011 cho VRG và các thành viên trước khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chưa đúng quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền phê duyệt tăng vốn điều lệ, cụ thể là:

Thứ nhất, tăng vốn điều lệ tại Công ty Tài chính TNHH MTV Cao su Việt Nam 500 tỷ đồng;

Thứ hai, tăng vốn điều lệ cho 3 Công ty TNHH MTV với lý do cấp bù vốn thiểu 507 tỷ đồng;

Thứ ba, khoản đầu tư tài chính dài hạn ra ngoài ngành ngành nghề kinh doanh chính 133 tỷ đồng;

Thứ tư, khoản trả nợ lãi vay ngân hàng 120 tỷ đồng;

Thứ năm, các khoản VRG góp vốn vào 8 công ty cổ phần thuộc ngành nghề kinh doanh chính vào năm 2010 là 345 tỷ đồng, năm 2011 của 20 công ty cổ phần là 1.491 tỷ đồng. Tổng cộng 1.837 tỷ đồng.

Thứ sáu, VRG quyết định tăng vốn điều lệ để góp vốn vào các CTCP thuộc ngành nghề kinh doanh chính chưa đúng thẩm quyền với tổng giá trị là 3.540 tỷ đồng (8 công ty năm 2010 trị giá 557 tỷ đồng, 20 công ty năm 2011 trị giá 2.983 tỷ đồng).

Thứ 7, được chia trên phần vốn nhà nước tăng vượt vốn điều lệ năm 2010 là 543 tỷ đồng, năm 2011 là 5.818 tỷ đồng. Tổng cộng là 6.362 tỷ đồng. Tuy nhiên đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tăng vốn điều lệ.

Công ty mẹ - VRG đầu tư vốn ra doanh nghiệp bên ngoài vượt quy định 2.591 tỷ đồng

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho biết, về đầu tư vốn vào ngành nghề chính doanh chính của Công ty mẹ VRG đã đầu tư vốn ra bên ngoài doanh nghiệp vượt so với vốn điều lệ theo quy định là 2.591 tỷ đồng; công ty cổ phần Cao su Phước Hòa vượt 113 tỷ đồng; chuyển nhượng Công cổ phần đã đầu tư không đúng quy định tại Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh, Công ty cổ phần cao su Phước Hòa…

Đặc biệt việc buông lỏng quản lý ở Cao su Phú Riềng gây thiệt hại lớn. Cụ thể, việc phê duyệt đơn giá tối đa 520 USD/ha làm cơ sở cho các đơn vị thành viên căn cứ thực hiện sang nhượng đất cho dự án phát triển cao su thiếu căn cứ pháp lý và căn cứ thực tế dẫn đến nhiều đơn vị, dự án ký hợp đồng sang nhương với nhiều đơn giá khác nhau, làm tăng chi phí đầu tư; Công ty NTHH MTV cao su Lộc Ninh (LRC) nhận chuyển nhượng đất dự án và tính toán, thanh toàn cho công ty VKETI.,Ltd hơn 20 tỷ đồng không đúng quy định của hợp đồng và không đầy đủ chứng từ hợp lệ; quy định phê duyệt suất đầu tư thiếu thống nhất và chưa phù hợp với thực tế, 4 dự án chưa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài nhưng đã thực hiện đầu tư 652 tỷ đồng bằng nguồn vốn vay của các dự khác sai quy định; 2 dự án chưa được ký hợp đồng giao đất nhưng đã đầu tư 147 tỷ đồng; một số công ty thanh toán vượt chi phí sang nhượng đất so với diện tích thực tế được giao, thanh toán tiền tư vấn vượt khối lượng thực hiện hơn 2 triệu USD; hầu hết khi ký hợp đồng kinh tế các đơn vị không yêu cầu đối tác phải bảo lãnh việc thực hiện hợp đồng theo quy định…

“Những việc làm đó thể hiện sự chấp hành không nghiêm túc các quy định của pháp luật, thiếu chặt chẽ, buông lỏng trong quản lý chi phí đầu tư, dẫn đến rủi ro trong thanh toán, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn với giá trị lớn” – Thanh tra Chính phủ nêu.

Đáng lưu ý là việc đầu tư góp vốn thành lập Công ty cổ phần Cao su Phú Riềng - Kratie (PRK) để đầu tư trồng mới cao su đã xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng từ khâu lập, thẩm định, trình duyệt dự án cho đến công tác khảo sát, điều tra thổ những sai trình tự, kết quả khảo sát không đúng thực thế, dẫn đến chất lượng vườn cây thấp, chết nhiều, khả năng thiệt lên đến 483 tỷ đồng.

Trong đó, VRG và chủ đầu tư còn thực hiện việc vay vốn, bảo lãnh vốn ngân hàng và sử dụng vốn sai mục đích hơn 1,8 triệu USD chưa thu hồi được dẫn đến mất khả năng trả nợ.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị tổng số tiền cần xử lý là 8.366 tỷ đồng trong đó:

Thu hồi về tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra Chính phủ tại kho bạc Cầu Giấy – Hà Nội các khoản về thuế và chi phí do VRG và các đơn vị thành viên chưa thực hiện và thực hiện chưa đúng quy định trị giá  gần 43 tỷ đồng.

Bộ Tài chính chủ trì đề xuất, báo cáo Thủ tướng chỉ đạo xử lý số tiền 2.634 tỷ đồng.

VRG chủ trì đề xuất giải pháp và xử lý theo thẩm quyền số tiền 5.689 tỷ đồng phát sinh từ nợ khó đòi do hoạt động tín dụng và repo theo đúng chủ trương của Thủ tương Chính, thực hiện thu hồi vốn gốc, miễn giảm lãi theo quy định nhằm tháo gỡ khó khăn hco doanh nghiệp nói chung và các đơn vị thành viên trong VRG.

Khánh Nhi