Độc lạ loài cá "hiếm như vàng" chỉ xuất hiện ở Nha Trang, được xếp vào sách đỏ Việt Nam

Sự xuất hiện của loài cá có hình dáng kỳ dị

Vào năm 1995, tại vùng biển Nha Trang ở Việt Nam, người dân bất ngờ phát hiện ra một loài cá có hình thù rất kỳ lạ. Thoạt nhìn, chúng giống hệt với những cây rong biển trôi trong làn nước. Nhiều ngư dân cho biết, họ chưa từng thấy loài cá này trước đây.

Loài cá đặc biệt đó chính là cá dao cạo. Theo trang Sinh vật rừng Việt Nam, cá dao cạo hay còn gọi là cá chìa vôi giả thuộc họ Cá dao cạo Solenostomidae, thuộc bộ Cá gai Gasterosteiformes. Thân của nó tương đối dài, hơi dẹp bên. Phần vây lưng thứ nhất, vây bụng và vây đuôi đều rất lớn. Đầu của cá dao cạo khá to và dài. Mõm của chúng dài và có hình dạng ống hút. Miệng không có răng. Chiều dài bắp đuôi lớn hơn chiều cao bắp đuôi.

Không giống như ở các loài Cá ngựa Hippocampus và Cá chìa vôi (họ Cá chìa vôi Syngnathidae), cá dao cạo cái chăm sóc trứng và con non. Ở trong bụng của cá cái có một túi da do phần trong của các vây bụng làm thành. Túi này nửa hở, trứng và con non được nuôi dưỡng trong đó. Con cái có thể mang tới 350 trứng đã thụ tinh.

Cá dao cạo phân bố ở Nhật Bản, Indonesia, Mauritius, Zanzibar, Maldives. Tại Việt Nam, cá dao cạo mới chỉ xuất hiện một cá thể ở biển Nha Trang và từ đó đến nay chưa ai từng trông thấy loài cá này nữa.

Theo báo An ninh Thủ đô, cá dao cạo có thân dài tối đa là 12 cm. Chúng có nhiều màu khác nhau như đỏ, vàng và đen. Nhìn bề ngoài, cá dao cạo có hình dáng và màu sắc khá giống với những nhánh rong tảo mọc dưới đáy biển.

Chúng thường ăn các loại động vật giáp xác nhỏ bằng cách hút nước vào bên trong cái mõm dài. Cá dao cạo sống trong các vùng nước lộ thiên, khi tới mùa sinh sản thì chúng xuất hiện tại các rạn san hô hoặc các vùng đáy nhiều bùn. Cá dao cạo thường sống ở phạm vi độ sâu từ 4-35m.

Loài cá có khả năng "tàng hình"

Cá dao cạo có khả năng đặc biệt là đổi màu cho phù hợp với môi trường xung quanh. Bằng khả năng này, cá dao cạo dễ dàng "tàng hình" và lẫn vào nơi nó đang trú ẩn. Chúng thường nấp trong các rìa san hô và đổi màu bản thân để tránh bị kẻ thù phát hiện. Chính vì thế, các nhà khoa học đã đắt cho cá dao cạo biệt danh loài cá biết "làm ảo thuật" và "hiếm như vàng" bởi chúng rất khó tìm.

Cá dao cạo là một loài cá rất chung thủy, cả đời chỉ có duy nhất một bạn tình. Một khi đã kết đôi, con đực và con cái sẽ ở bên nhau đến cuối đời. Đặc điểm này của chúng rất giống với loài cá ngựa.

Theo trang Dive the World, cá dao cạo là loài bơi lội tương đối yếu do đó phạm vi hoạt động của chúng rất hạn chế trong những lãnh thổ rất nhỏ.

Cá dao cạo chỉ sống được 1 năm và trưởng thành về mặt sinh dục từ rất sớm. Thời gian cá cái mang thai kéo dài ba tuần. Cuộc sống của loài cá này bắt đầu từ khi còn là một ấu trùng trôi dạt trên dòng hải lưu. Ấu trùng rất nhỏ, dài khoảng 3 mm. Lúc mới sinh ra, cá con sẽ trong suốt cho đến khi tìm đường đến rạn san hô để sinh sống.

Theo Sách đỏ Việt Nam, cá dao cạo được xếp vào mức Nguy cấp. Loài cá này được đề xuất cần phải được đưa vào danh sách các loài cần được bảo vệ của ngành Thủy sản. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần giáo dục người dân ý thức bảo vệ loài cá hiếm này. Nếu bắt được cần thả ngay khi cá còn sống, cũng có thể tổ chức nuôi trong các hồ nhỏ nước mặn, cho sinh sản nhân tạo và nuôi ấu thể.