Dự án Ethanol Phú Thọ trong cảnh "bi đát" dẫn đến ông Đinh La Thăng tiếp tục bị khởi tố

Ông Đinh La Thăng bị khởi tố với khung hình phạt cao nhất lên tới 20 năm tù

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm tại dự án nhiên liệu sinh học Ethanol Phú Thọ, ngày 20/1, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã tống đạt các quyết định khởi tố bị can đối với ông Đinh La Thăng (59 tuổi), nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn dầu khí VN (PVN) và bà Trần Thị Bình (61 tuổi) nguyên Phó Tổng giám đốc PVN.

Các bị can trên bị khởi tố về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại điều 224 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt cao nhất lên tới 20 năm tù.

Bị can Trần Thị Bình bị áp dụng lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, còn bị can Đinh La Thăng đang là bị án trong 2 vụ án khác liên quan PVN.

Trước đó, từ tháng 10/2007 đến tháng 3/2009, PVN (dưới thời ông Đinh La Thăng làm Chủ tịch HĐQT và Chủ tịch HĐTV) đã quyết định chủ trương đầu tư, chỉ đạo các đơn vị thành viên góp vốn thành lập 2 công ty cổ phần và 1 công ty liên danh để thực hiện đầu tư 3 dự án sản xuất ethanol nhiên liệu tại 3 miền.

Cụ thể gồm: Nhà máy nhiên liệu sinh học tại Phú Thọ, Khu kinh tế Dung Quất - Quảng Ngãi và tại Bình Phước. Mỗi nhà máy có công suất 100 triệu lít/năm, nguồn vốn đầu tư do các cổ đông góp 30% và 70% phải đi vay ngân hàng.

Dự án Ethanol khởi công rồi "đắp chiếu".

Theo Thanh tra Chính phủ, đến cuối năm 2014 là thời điểm thanh tra, các dự án tại Bình Phước và Quảng Ngãi đã thực hiện xong. Riêng dự án tại Phú Thọ thực hiện sớm nhất nhưng chưa hoàn thành do nhà thầu đã dừng thi công từ tháng 11/2011.

Tuy nhiên cả 3 dự án này đều trong tình trạng hết sức bi đát. Hai dự án tại Bình Phước và Quảng Ngãi đều đã hoàn thành nhưng không thể đi vào vận hành thương mại bởi nếu hoạt động sẽ lỗ lớn.

Những cán bộ nào của dự án Ethanol Phú Thọ vào vòng lao lý trước ông Thăng?

Tài liệu của cơ quan chức trách cho thấy, Công ty cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập ngày 27/12/2007 trên cơ sở vốn góp của các cổ đông Tổng công ty dầu VN thuộc PVN, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) và một số cổ đông khác.

Mục tiêu nhằm thực hiện đầu tư dự án Ethanol Phú Thọ là dự án sản xuất ethanol làm nguyên liệu phối trộn tạo xăng sinh học trên diện tích 50 ha (chủ yếu là đất lúa của nhân dân 3 xã Cổ Tiết, Tam Cường, Văn Lương, huyện Tam Nông, Phú Thọ).

Dự án Ethanol Phú Thọ được khởi công từ tháng 9.2009, dù chủ đầu tư PVB sau khi lập xong dự án đã chào thầu theo quy định.

Tuy nhiên, PVN đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan giao cho PVC thực hiện theo hình thức chỉ định thầu.

Thời điểm được chỉ định thầu và ký hợp đồng trọn gói EPC với trị giá hơn 59 triệu USD, PVC chưa từng thực hiện dự án nhiên liệu sinh học nào hoặc các dự án có tính chất tương tự.

Chưa hết, theo quy định hợp đồng, nhà thầu PVC phải có bảo lãnh việc thực hiện hợp đồng 1,293 triệu USD và tạm ứng 20% giá trị hợp đồng, tương ứng số tiền 8,62 triệu USD. Tuy nhiên PVC đã được PVN và chủ đầu tư cho miễn thực hiện các khoản này.

Mặc dù giữa chủ đầu tư và PVC đã có cam kết không để phát sinh chi phí nhưng trong quá trình thực hiện, PVB đã nhiều lần có văn bản điều chỉnh lại hợp đồng EPC, đây cũng là yếu tố dẫn đến tổng mức đầu tư dự án ban đầu là 1.317 tỉ đồng bị đội lên thành 2.484 tỉ đồng.

Trong quá trình triển khai dự án, do PVC thiếu năng lực cả về kỹ thuật, tài chính lẫn kinh nghiệm nên dự án phải tạm dừng thi công, vi phạm hợp đồng, gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, dự án bị tạm ngừng nhưng từ tháng 12/2013 - 12/2014 đã phát sinh khoản chi phí 392 tỉ đồng, gồm các khoản bảo dưỡng thiết bị, lãi vay, quản lý dự án...

Dù PVB đã nhiều lần có văn bản báo cáo và đề nghị PVN các phương án tạm dừng, tiếp tục hoặc cho phá sản.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đến thời điểm tháng 9/2016, chủ đầu tư PVB, nhà thầu PVC và Tập đoàn dầu khí VN vẫn chưa có giải pháp. Dự án ngày càng lâm vào tình trạng bế tắc, khắc phục được là rất khó khăn.

Trước khi khởi tố thêm ông Thăng và bà Bình, trong năm 2018, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam đối với 5 người, nguyên là lãnh đạo Công ty cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) để điều tra về hành vi vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong số này có ông Vũ Thanh Hà, nguyên Tổng giám đốc; Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Phó trưởng phòng Đầu tư dự án; Khương Anh Tuấn, nguyên Phó trưởng phòng Thương mại; Hoàng Đình Tâm, nguyên Trưởng phòng Tài chính - Kế toán.

Cùng tội danh này, Cơ quan điều tra cũng thực hiện lệnh khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú với Lê Thanh Thái (58 tuổi), Trưởng phòng Thương mại Công ty trên.

Hiện cơ quan điều tra đang tiếp tục tiến hành điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật

Theo các cơ quan tố tụng, trong giai đoạn là Chủ tịch HĐTV PVN, cá nhân ông Đinh La Thăng đã để xảy ra nhiều sai phạm và phải chịu trách nhiệm hình sự trong một số dự án/vụ việc.

Năm 2018, ông Đinh La Thăng bị TAND cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt 18 năm tù trong vụ PVN góp vốn 800 tỉ đồng vào Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank).

Cộng bản án 13 năm tù trong vụ án xảy ra tại dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, tổng hợp hình phạt của bị cáo Đinh La Thăng là 30 năm tù. Tổng số tiền ông Đinh La Thăng phải bồi thường trong hai vụ án là hơn 600 tỉ đồng.