Dự án nghìn tỷ nát tươm ở Đắk Nông: Sạt trượt do thi công hay tư vấn thiết kế?

Mở toà 2 lần vẫn chưa thể xét xử

Phiên toà xét xử sơ thẩm cựu Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Nông cùng 5 bị cáo sẽ diễn ra từ ngày 5-7/11 tới.

Trước đó, phiên toà đã 2 lần bị hoãn (lần 1 vào ngày 26/9, do kiểm sát viên tham gia phiên toà bị ốm; lần 2 vào ngày 16/10, do thiếu nhiều cá nhân, tổ chức liên quan).

Vụ án có 6 bị cáo gồm: Đặng Gia Dũng - cựu Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Đắk Nông; Hồ Sĩ Điệp - Phó Giám đốc Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông; Trần Quốc Đạt - Trưởng phòng dự án 1, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Đắk Nông; Đặng Thái Sơn - Giám đốc Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất huyện Đắk Mil, nguyên công chức Phòng Quản lý Chất lượng Công trình thuộc Sở Xây dựng tỉnh Đắk Nông; cùng bị xét xử về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Hai bị cáo Phạm Văn Cửu - Tổng Giám đốc Cty CP Đầu tư xây dựng Đường Việt (Cty Đường Việt) và Nguyễn Thanh Hà - Trưởng phòng thiết kế 1 Cty Đường Việt), bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị cáo trên bị buộc tội liên quan đến sự cố sạt trượt tại gói thầu san lấp và gia cố mái taluy lô nhà máy luyện nhôm, hạng mục công trình San nền và bảo vệ mái dốc (02XL), thuộc Dự án Cơ sở hạ tầng kỹ thuật bên trong và bên ngoài hàng rào khu công nghiệp Nhân Cơ (tổng mức đầu tư 1.658 tỷ đồng).

Gói thầu 02XL do Cty Đường Việt khảo sát, thiết kế; Liên danh 3 nhà thầu được chỉ định thi công: Cty CP phát triển đầu tư Thái Sơn, Cty CP Tư vấn đầu tư xây dựng Cường Thịnh Thi, Cty CP Tư vấn đầu tư xây dựng và thương mại Dương Đạt Gia Lai.

Gói thầu khởi công vào năm 2015. Tuy nhiên, quá trình thi công, từ năm 2018 đến 2020 đã xảy ra 5 lần sạt trượt, gây thiệt hại trên 55,6 tỷ đồng.

Kết luận nguyên nhân sạt trượt vênh nhau

Theo cáo trạng của VKSND Đắk Nông, nguyên nhân chính của sự cố là do sai phạm từ khâu tư vấn thiết kế không có giải pháp thoát nước ngầm trong khối đất đắp.

Kết luận này vênh với nhiều kết luận trước đó của cơ quan chuyên môn tỉnh Đắk Nông.

Cụ thể, thời điểm chưa xảy ra sạt trượt, UBND tỉnh Đắk Nông đã thành lập Tổ kiểm tra, đôn đốc tiến độ, chất lượng công trình (gọi tắt Tổ 142). Tổ này đã có 8 báo cáo liên quan đến dự án, trong đó phần lớn chỉ ra loạt vi phạm của các nhà thầu thi công trong gói thầu xây lắp 02XL không thực hiện đúng hồ sơ thiết kế được duyệt, không có giải pháp thoát nước tạm thời khi thi công trong mùa mưa…

Thậm chí, Tổ 142 còn phát hiện vị trí bãi đất dự trữ để đắp thuộc gói thầu 02XL có đọng nước, nếu không xử lý triệt để sẽ dẫn đến sạt lở; taluy đất đắp có dấu hiệu sạt mái dốc.

Thế nhưng cảnh báo, yêu cầu của Tổ 142 bị phớt lờ. Hậu quả, ngày 27/8/2018 gói thầu 02XL xuất hiện sạt trượt, sau đó thêm 4 lần nữa.

Chưa hết, ngày 5/5/2020, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Nông có báo cáo số 737 (sau sự cố sạt trượt lần 3 ngày 4/4/2020) liên quan đến sự cố sạt trượt tại gói thầu 02XL.

Theo đánh giá, nguyên nhân chính xảy ra sự cố sụt trượt do quá trình thi công chưa nạo vét triệt để lớp đất yếu theo hồ sơ thiết kế được duyệt. Chưa có giải pháp quản lý kiểm soát chất lượng đối với phần khối lượng đất dự trữ để đắp, dẫn đến khi đắp đất sẽ tạo ra lớp đất không đảm bảo theo yêu cầu thiết kế.

Trách nhiệm chính để xảy ra sự cố trên thuộc chủ đầu tư, đơn vị thi công, đơn vị tư vấn giám sát trong công tác quản lý chất lượng còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ; thiếu kiểm tra giám sát dẫn đến thi công không đúng hồ sơ thiết kế; hồ sơ quản lý chất lượng và nhật ký thi công chưa nêu chi tiết công việc thực hiện, còn nhiều chỗ chung chung, không thực hiện nghiệm thu công tác nạo vét bùn.

Ngoài ra, sau khi gói thầu số 02XL liên tiếp sạt trượt, ngày 15/5/2020, UBND tỉnh Đắk Nông chỉ đạo làm rõ có hay không nguyên nhân từ khảo sát, thiết kế. Sở Xây dựng làm việc các bên liên quan và thống nhất với báo cáo của chủ đầu tư là không có nguyên nhân từ khảo sát, thiết kế ảnh hưởng đến sự cố công trình.

Chính sự "vênh" nhau trong việc đánh giá nguyên nhân sạt trượt nên các luật sư đã phản ánh, kiến nghị gửi cơ quan chức năng có thẩm quyền; Đồng thời kiến nghị và được HĐXX thống nhất triệu tập nhiều cá nhân, tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.