Dự báo CPI năm 2024 ở mức từ 3,2 - 3,5%

Theo  PGS, TS Nguyễn Bá Minh, hết năm 2023, CPI chỉ tăng  3,25%, thấp hơn  nhiều so với mục tiêu Quốc hội đặt ra là 4 - 4,5%. Nguyên nhân chủ yếu là do tổng cầu nền kinh tế yếu.

Trong bối cảnh kinh tế các nước lớn thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt để kiềm chế lạm phát khiến nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, Việt Nam là nước hội nhập sâu rộng với thương mại quốc tế nên một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu đều giảm (dệt may giảm 9,2%; thủy sản giảm 19%; da giày giảm 17%...).

“Chưa bao giờ lãi suất ngân hàng lại giảm đến như vậy, thấp nhất trong 20 năm qua. Kinh tế hấp thụ kém, nhiều doanh nghiệp nhất là trong lĩnh vực sản xuất, bán lẻ không có nhu cầu vay nên cung tiền thừa. Cùng với đó là chính sách tài khóa với việc giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) 2%; giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu và 6 tháng cuối năm năm 2023 có 36 loại phí giảm tới 50% để kích thích tăng trưởng. Mặc dù nửa cuối năm, CPI có tăng trở lại nhưng lại chủ yếu do điều chỉnh một số mặt hàng như dịch vụ y tế, giáo dục...”, PGS TS Nguyễn Bá Minh chia sẻ.

PGS TS Nguyễn Bá Minh dự báo CPI năm 2024 tăng từ 3,2 - 3,5% so với 2023. Kinh tế Việt Nam vẫn có 3 điểm sáng, đó là nhu cầu hàng hóa (da giày, dệt may), đầu tư công và tiêu dùng tư nhân đều đang tăng trở lại. Cả hệ thống chính trị tích cực triển khai các biện pháp ổn định giá cả thị trường, điều hành chính sách tiền tệ kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát.

Theo TS Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công thương), dự báo kinh tế thế giới 2024 phục hồi nhẹ song còn khó khăn; lạm phát tại nhiều nền kinh tế lớn bắt đầu hạ, song tiềm ẩn nguy cơ tăng.

“Do lạm phát hạ, nhiều ngân hàng Trung ương tạm ngừng tăng lãi suất song vẫn duy trì lãi suất cao, cho đến khi đạt lạm phát mục tiêu 2%. Với mức lãi suất duy trì cao, kinh tế thế giới khó phục hồi mạnh. Cầu thế giới bước đầu hồi phục song yếu”, ông Lê Quốc Phương cho biết.

TS Lê Quốc Phương cho rằng: Triển vọng kinh tế thế giới 2024 sẽ lạc quan hơn, tác động tích cực đến Việt Nam: sản xuất và xuất khẩu phục hồi nhờ đơn đặt hàng bên ngoài tăng (khi lạm phát và tồn kho giảm ở các thị trường xuất khẩu chính).  Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào tiếp tục tăng từ nửa cuối năm 2023 sẽ góp phần vào quá trình phục hồi; Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa mở rộng phục hồi kinh tế.

Ngoài ra, lãi suất cho vay được kỳ vọng sẽ xuống thấp, giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp – kinh tế vĩ mô tương đối ổn định (lạm phát thấp, nợ công thấp...) tạo thuận lợi cho quá trình hồi phục; chỉ tiêu tốc độ tăng CPI bình quân năm 2024 là 4 - 4.5%.

Đề cập về vấn đề này, TS Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế  Tài chính dự báo: CPI bình quân năm 2024 so với năm 2023 sẽ tăng ở mức khoảng 3,0% (+/- 0,5%). Trong năm 2024 có nhiều nhân tố hỗ trợ cho việc kiểm soát lạm phát. Bởi vậy, tốc độ tăng CPI hàng tháng trong năm 2024 nhiều khả năng sẽ không cao hơn so với mức trung bình của giai đoạn 2015 - 2023 là 0,24%/tháng.

Để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu do Quốc hội đề ra, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, Việt Nam cần thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, bảo đảm tính chủ động, hiệu quả, phối hợp với điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm.

Theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến giá cả, lạm phát của Việt Nam. Đặc biệt, cần đánh giá, nhận định các mặt hàng, nguyên vật liệu nào có khả năng thiếu hụt tạm thời hay trong dài hạn để từ đó đưa ra được chính sách phù hợp.

Đối với các mặt hàng thiếu hụt trong dài hạn, cần có chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư sản xuất, chủ động nguồn nguyên vật liệu, tăng tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế. Cộng đồng doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị đầy đủ các điều kiện đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa

Trước tình hình này, đại diện Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết: Năm 2024, Bộ Tài chính sẽ tăng cường tập trung các giải pháp để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.

Theo đó, cùng với việc chú trọng công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế để triển khai, hướng dẫn Luật Giá năm 2023 đảm bảo thống nhất, đồng bộ và hiệu quả trong triển khai thực hiện, cơ quan quản lý tiếp tục chú trọng theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới để có những giải pháp ứng phó phù hợp.

"Giám sát chặt chẽ biến động giá cả thị trường trong nước để tham mưu chính sách, kịch bản điều hành giá phù hợp, linh hoạt, kịp thời, nhất là những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu có tác động lớn tới mặt bằng giá, đặc biệt trong các thời điểm có biến động giá như lễ Tết, điều chỉnh chính sách tiền lương”, đại diện Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết.

Trao đổi với báo Tin tức, bà Nguyễn Thị Hương – Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho rằng: Để kìm giữ tốt mức lạm phát, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến giá cả, lạm phát của Việt Nam để có các biện pháp ứng phó phù hợp nhằm đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá trong nước.

Cần theo dõi sát diễn biến giá cả của các mặt hàng thiết yếu (lương thực, thực phẩm, thịt lợn, xăng dầu, gas...) để có giải pháp điều hành phù hợp và chủ động chuẩn bị các nguồn hàng vào dịp cuối năm nhằm hạn chế tăng giá; có các biện pháp kiểm soát, bình ổn giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tránh để xảy ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường.

Bên cạnh đó, Việt Nam cần xây dựng, tính toán liều lượng và thời điểm điều chỉnh giá các mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý (điện, dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục) phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát. Sớm lên phương án, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng để tránh bị động trong phối hợp chính sách.