Đừng chỉ mơ làm giàu như Jack Ma, hãy ước chọn vợ hay và dạy con giỏi như tỷ phú "xấu trai, nhà nghèo"

Trương Anh - người vợ tào khang, hết lòng vì chồng con

Vào đầu những năm 90, sau hàng loạt thăng trầm trên con đường sự nghiệp với không ít lần thất bại, bị từ chối, thôi việc, Jack Ma trở về nói với vợ Trương Anh rằng ông muốn tự khởi nghiệp, muốn mở một công ty phiên dịch tên là Hải Bác ở Hàng Châu. Lúc này, người kề vai sát cánh với vị tỷ phú ngay lập tức ủng hộ ý tưởng của chồng.

Thế nhưng, mọi chuyện diễn ra không như những gì cặp đôi kỳ vọng. Hải Bác khi đi vào hoạt động chỉ thu về lợi nhuận một tháng khoảng 200 tệ. Trong khi đó, tiền thuê nhà đã lên đến 700 tệ. Để duy trì công ty, Jack phải vác bao gai đi Nghĩa Ô, Quảng Châu, nhập hàng, hoa tươi, quả tặng, quần áo rồi bán hàng ngoài chợ ba năm liền mới cầm cự được công ty. Bà Trương Anh cũng phải gồng mình làm việc để trang trải cho cuộc sống gia đình. Sau đó, Jack bắt tay thực hiện một trang web về danh mục các doanh nghiệp nhưng cuối cùng bị người ta tưởng là lừa đảo rồi lại phá sản.

Trong tình cảnh tưởng như khốn cùng đó, Jack Ma vẫn chưa thôi ý định khởi nghiệp. Ông lại nói với vợ rằng muốn đem 50 vạn tệ làm kinh doanh trang web bán hàng trên mạng. Rất nhanh sau đó, ông tập hợp được 16 người, trong đó có đồng nghiệp, học sinh, bạn bè... và thuyết phục Trương Anh trở thành ủy viên của công ty. Thực tế, vị trí ủy viên công ty đó chính... làm tạp vụ, "bà mụ" lo bù tiền cơm. Dù vậy, bà vẫn đồng hành cùng chồng để vượt qua giai đoạn khó khăn.

Nấu nướng được hơn một năm không oán thán nửa lời, đến một ngày, Trương Anh hỏi chồng: "Chúng ta rốt cục kiếm được bao nhiêu tiền?". Thấy chồng giơ một ngón tay ra, bà đoán "Mười triệu?" nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu. “Một trăm triệu?”, Jack vẫn lắc đầu. Cuối cùng ông nói: "Một triệu!". Nghe xong, Trương Anh thất vọng ra mặt.

“Ít vậy sao?”, bà hỏi lại. “Một triệu... mỗi ngày!", Jack Ma đính chính, "Hiện tại, lợi nhuận một ngày là một triệu, tương lai, sẽ đưa nó trở thành tiền thuế mỗi ngày là một triệu". Giây phút đó, Trương Anh biết rằng những hi sinh của mình trong thời gian qua không hề phí hoài. Bà đã đúng khi đặt niềm tin vào chồng.

Vợ chồng Jack Ma những ngày đầu khởi nghiệp.

Thế nhưng, những hy sinh của người vợ tào khang chưa dừng lại ở đó. Vì dành quá nhiều thời gian để kiếm tiền, phát triển sự nghiệp nên Trương Anh và Jack Ma đã biến con trai đầu lòng của họ thành "vật hi sinh". Trương Anh từng rất đau lòng khi nhắc tới khoảng thời gian "tuổi thơ bị đánh cắp" của con.

“Con trai chúng tôi nên được coi là 'nạn nhân' của Alibaba. Sinh năm 1992, thằng bé lớn lên cùng công việc kinh doanh của gia đình. Ngày ấy, nhà tôi chính là văn phòng làm việc của hơn 30 người, lúc nào cũng ngập khói thuốc. Con trai tôi chỉ có thể ở trong phòng và không ra ngoài. Thằng bé ăn uống theo chúng tôi nên càng ngày càng gầy nhẳng như que diêm, chỉ có cái đầu là to. Sau đó công việc bận rộn hơn, con trai được 4 tuổi, chúng tôi con đến nhà trẻ nội trú năm ngày một tuần và chỉ đón về dịp cuối tuần".

Năm con lên 10, hai vợ chồng đã có được chút thành tựu, họ đón con về nhà nhưng cậu bé phản ứng lại - không thích về nhà, sống khép kín và nghiện chơi game. Một lần nữa, Trương Anh lại từ bỏ công việc "hậu thuẫn" chồng để trở về nhà hoàn thành vai trò của người mẹ.

Sau khi Trương Anh từ chức được nửa năm, thành tích của con trai ở lớp tăng lên 17 bậc. Chủ nhiệm lớp cũng nói cậu bé không những học tập tiến bộ, cả giao tiếp với bạn bè cũng cải thiện rất nhiều. Cậu ngày càng hoạt bát, vui vẻ, khoan dung, từ một học sinh hướng nội trở thành một thiếu niên hoạt bát năng động! Cả Jack Ma và Trương Anh khi đó đều thở phào nhẹ nhõm.

Sau này, khi đã trở thành tỷ phú, Jack Ma hiếm khi nhắc tới chuyện cá nhân, gia đình, cũng như người vợ tào khang của mình. Thế nhưng, ai cũng biết rằng, để có được thành công hôm nay, tỷ phú không thể quên những đóng góp của Trương Anh. Ông từng nói: "Trương Anh trước là người đồng hành trên con đường sự nghiệp của tôi. Tôi có ngày hôm nay, cô ấy không có công lao thì cũng có khổ lao!".

Quan điểm dạy con đi ngược số đông

Không chỉ chọn vợ khéo, Jack Ma còn được biết tới là tỷ phú dạy con giỏi. Ông từng có những khoảng thời gian phải nuối tiếc vì "lỡ mất tuổi thơ của con" hay có những khi, vợ chồng lục đục vì buộc phải có một người từ bỏ công việc để nuôi dạy con cái. Dù người "đứng mũi chịu sào" lúc đó là vợ Trương Anh song Jack Ma chưa từng quên vai trò của người trụ cột gia đình, vai trò của người làm chồng, làm cha. Tuy nhiên, quan điểm về giáo dục của ông lại khác với đại đa số người. Trong cuốn sách Jack Ma’s Internal Speeches: Trust in Tomorrow, ông đã chia sẻ cách nghĩ về mối liên hệ giữa học vấn và sự thành công.

“Tôi dạy con trai rằng thằng bé không cần phải xếp thứ 3 trong lớp, học lực trung bình là ổn, miễn là điểm số không quá tệ là được. Chỉ có những người học trung bình mới có đủ thời gian để học những kĩ năng khác”, Jack Ma nói.

Phát biểu của ông lập tức gây chú ý bởi lẽ nó trái ngược hoàn toàn với quan niệm truyền thống ở Trung Quốc: học sinh phải phấn đấu để được kết quả tốt nhất, dành hết tất cả cho việc học để trở thành học sinh xuất sắc của lớp.

Cách nghĩ này tồn tại bởi hệ thống giáo dục của quốc gia này từ trước đến nay vẫn luôn đề cao điểm số. Bất kì ai muốn vào được một trường đại học tốt thì cần phải học tập chăm chỉ, điểm thi cao. Tất cả những kĩ năng khác thu được ngoài học không được xét đến và chúng bị coi là những hoạt động lãng phí thời gian.

Theo Jack Ma, trong điều kiện kinh tế phát triển, những cá nhân đáng được coi trọng phải là người có kĩ năng toàn diện, tinh thần khởi nghiệp cao. Đây là kinh nghiệm rút ra từ chính bản thân ông. Ông không học xuất sắc, thực tế phải thi đến 3 lần mới vào được đại học. Trong quá trình đó, ông thử sức mình ở nhiều loại công việc nhất có thể và đến nay, ông là chủ của Alibaba, một trong những công ty thành công nhất thế giới, sở hữu khối tài sản lên ước tính 22 tỷ USD.

Bức ảnh hiếm hoi của cha con Jack Ma.

Trở lại với câu chuyện "cai game cho con", sau khi bà Trương Anh nghỉ việc tại Alibaba, quá trình dạy con của bà và chồng chính thức bắt đầu. Một hôm, Jack Ma cho con trai 200 tệ để cậu có thể chơi game cùng bạn bè ba ngày ba đêm. Ông đặt ra yêu cầu đó là cậu phải trả lời được câu hỏi “lợi ích của việc chơi game”.

Ba ngày sau, con trai về nhà trong trạng thái mệt mỏi và trả lời bố: “mệt, buồn ngủ, đói, khắp người khó chịu, hết tiền và con không tìm thấy lợi ích gì cả”. Jack Ma đáp lại con bằng một loạt các câu hỏi khiến cậu bé chỉ biết im lặng: “Vậy con có muốn chơi nữa không? Con chơi đủ chưa? Muốn về nhà chưa”.

Sự nghiêm khắc trong cách giáo của Jack Ma và sự quan tâm chăm sóc của Trương Anh đã giúp cậu bé Jerry xa dần cám dỗ của game online. Sau sáu tháng, cậu bé vọt lên vị trí thứ 17 của lớp và ngày càng trở nên nổi bật hơn. Cậu cười nhiều hơn, hướng ngoại và khoan dung, thực sự là “ánh nắng mặt trời" của bố mẹ.

Phải nói thêm, trong giai đoạn con trai Jack Ma nghiện game online, ngành này phát triển như vũ bão. Nếu đúng theo phong cách của Jack Ma, ông sẽ không bỏ lỡ cơ hội kiếm tiền. Thế nhưng ông đã tuyên bố: “Tôi sẽ không bỏ một xu nào đầu tư cho game online, tôi không muốn thấy con trai mình nghiện game do chính tôi tạo ra”. Trên tất cả, gia đình vẫn luôn là ưu tiên hàng đầu của vị tỷ phú.

Vào sinh nhật lần thứ 18 tuổi của con trai, Jack Ma đã viết một bức thư gửi cậu bé và nhắn gửi ba điều:

Một là luôn nghĩ cho bản thân và phán xét độc lập.

Hai là luôn giữ tinh thần lạc quan - có rất nhiều vấn đề xảy ra trên thế giới nhưng chắc chắn sẽ tồn tại nhiều giải pháp hơn thế.

Ba là hãy thành thật, nhất là với cha của con.

Ông cũng từng dặn con: "Những người không tốt với con, đừng để ý quá nhiều đến người ta. Trong suốt cuộc đời con, không có ai có nghĩa vụ phải tốt với con, trừ ta và mẹ con. Với những người đối xử tốt với con, nhất định phải trân trọng, cảm ơn".