Duy trì lãi suất, tỉ giá ổn định, phù hợp

Ngày 29-12, tỉ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) niêm yết ở mức 24.324 đồng/USD, tăng khoảng 1,9% so với đầu năm. Giá USD ở các NH thương mại khoảng 25.240 đồng mua vào, 25.540 đồng bán ra, tăng 4,2% so với đầu năm - là mức tăng cao so với cùng kỳ những năm trước.

Tỉ giá một năm trồi sụt

Tỉ giá USD/VNĐ đang chịu sức ép. Song, nhiều chuyên gia cho rằng chu kỳ giảm lãi suất của Mỹ sẽ góp phần làm giảm bớt áp lực đối với tỉ giá, giúp Việt Nam có dư địa duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Một diễn biến khá bất ngờ trên thị trường tài chính quốc tế những ngày qua là hơn 1 tuần sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) giảm lãi suất, chỉ số đồng USD (DXY) vẫn duy trì ở mức cao, trên 107,79 điểm. Thông thường, khi FED giảm lãi suất sẽ làm đồng USD giảm sức mạnh, từ đó giảm sức ép lên tỉ giá.

Đồng USD vẫn mạnh đã tác động tới tỉ giá USD/VNĐ. Trong bối cảnh này, NHNN được cho là đã bán ngoại tệ để ổn định tỉ giá. Lâu dài hơn, lộ trình giảm lãi suất của FED trong năm 2025 và những năm tiếp theo sẽ góp phần giúp tỉ giá tại Việt Nam duy trì ổn định.

Theo ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Khối Ngoại hối, Thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán - Ngân hàng HSBC Việt Nam, chỉ trong vòng 2 tháng của quý II/2024, VNĐ từng mất giá hơn 3% trước kỳ vọng hạ lãi suất của FED, đưa chênh lệch lãi suất VNĐ - USD tăng cao. Để hỗ trợ thị trường, NHNN đã can thiệp thông qua nghiệp vụ bán USD từ nguồn dự trữ ngoại hối, phát hành tín phiếu ngắn hạn nhằm giảm đà tăng của tỉ giá.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường - Quỹ đầu tư VinaCapital, nhận định tỉ giá đã có sự biến động trong 3 năm qua, từ khi FED bắt đầu chu kỳ tăng lãi suất nhanh nhất từ trước đến nay vào đầu năm 2022. Cơ quan này chỉ mới bắt đầu cắt giảm lãi suất từ tháng 9-2024, bên cạnh các yếu tố riêng biệt của Việt Nam cũng ảnh hưởng tới đồng VNĐ.

Có thời điểm, VNĐ đã giảm gần 5%, chủ yếu do chỉ số DXY tăng gần 4% vì lạm phát của Mỹ và kỳ vọng giảm lãi suất của FED yếu đi, cùng với các yếu tố khác tại Việt Nam. "Dự đoán năm 2025, tỉ giá USD/VNĐ có thể chỉ giảm thêm khoảng 3% vào cuối năm trong trường hợp đồng USD biến động không quá lớn" - ông Michael Kokalari nhìn nhận.

Với các doanh nghiệp (DN), tỉ giá tăng giúp xuất khẩu thuận lợi hơn, trong khi khu vực nhập khẩu lại gặp khó khăn. Dù vậy, giới phân tích cho rằng nền kinh tế nước ta đang có mức thặng dư thương mại hàng hóa lớn (trong 11 tháng đầu năm 2024, cả nước xuất siêu hơn 24,3 tỉ USD) nên không đáng lo.

Lãi suất khó tăng mạnh

Số liệu mới nhất của NHNN cho thấy lãi suất tiền gửi bằng VNĐ bình quân của các NH thương mại ở mức 0,1%-0,2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 3%-3,8%/năm đối với kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng; 4,4%-5,1%/năm đối với kỳ hạn từ 6 đến 12 tháng.

Lãi suất cao nhất là 6%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ trên 12 tháng đến 24 tháng; lãi suất lên tới 6,8%-7,2%/năm đối với kỳ hạn trên 24 tháng. Để được hưởng mức lãi suất gửi tiết kiệm trên 7% kỳ hạn từ 24 tháng, khách hàng phải gửi số tiền từ vài trăm tỉ đồng và không rút trước hạn.

Ông Đinh Quang Hinh, Trưởng Bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường - Công ty Chứng khoán VNDIRECT, phân tích theo số liệu mới nhất từ NHNN, tính đến đầu tháng 12-2024, tăng trưởng tín dụng đạt 12,5%, tăng 0,6 điểm % chỉ trong một tuần - phản ánh nhu cầu tín dụng tăng tốc về cuối năm. Điều này sẽ khuyến khích các NH cạnh tranh thông qua việc tiếp tục điều chỉnh lãi suất huy động để thu hút vốn mới.

Dự báo về mặt bằng lãi suất năm 2025, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc FED và NH trung ương nhiều nước có lộ trình giảm lãi suất sẽ giúp NHNN có dư địa duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ DN và nền kinh tế. Nhóm Nghiên cứu Toàn cầu HSBC kỳ vọng NHNN sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 4,5% đến cuối năm 2025.

Theo báo cáo cập nhật mới nhất về kinh tế Việt Nam, NH Standard Chartered dự báo GDP của nước ta sẽ tăng trưởng mạnh 6,7% vào năm 2025. Trong đó, mức tăng trưởng trong nửa đầu năm 2025 đạt 7,5% so với cùng kỳ năm trước và ở mức 6,1% trong nửa cuối năm.

Ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế khu vực Thái Lan và Việt Nam - Standard Chartered, cho biết NH này dự báo NHNN sẽ tăng lãi suất thêm 0,5 điểm % trong quý II/2025. Standard Chartered cũng kỳ vọng Việt Nam tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ nhờ việc Chính phủ hỗ trợ để có mức lãi vay thấp.

"Động thái của FED là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến các quyết định chính sách tiền tệ của NHNN. Lãi suất đồng USD thấp hơn có thể giúp giảm dòng vốn chảy ra nước ngoài, thặng dư thương mại bền vững cùng nguồn thu ngoại tệ mạnh từ ngành du lịch sẽ hỗ trợ đồng VNĐ" - ông Tim Leelahaphan nhìn nhận.