Giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động?

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) vừa phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng dự thảo nghị định quy định mức đóng BHXH bắt buộc vào quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (TNLĐ-BNN).

Giảm một nửa mức đóng

Theo ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, theo quy định của Luật BHXH, hằng tháng, người sử dụng lao động đóng 1% trên quỹ tiền lương, tiền công đóng BHXH của người lao động (NLĐ) vào quỹ TNLĐ-BNN.

Mức đóng BHXH của người lao động vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp dự kiến giảm 50% Ảnh: TẤN THẠNH

Thực hiện nghị quyết của Chính phủ về việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đến năm 2020, Bộ LĐ-TB-XH đã rà soát chế độ BHXH về TNLĐ-BNN. Kết quả cho thấy với mức đóng hiện hành, tỉ lệ số chi/thu quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN đều chưa tới 10% và ít biến động trong nhiều năm trở lại đây.

Trong Luật An toàn, vệ sinh lao động (có hiệu lực từ giữa năm 2016) có thêm một số khoản chi mới gồm: hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị TNLĐ-BNN khi trở lại làm việc; hoạt động phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về TNLĐ-BNN với mức tối đa 10% nguồn thu theo khoản 1, điều 56 của luật này. Tuy nhiên, khi áp dụng khoản chi mới trên, tỉ lệ số chi/thu quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN sẽ dao động quanh mức 25%, nếu không có những biến động lớn về đối tượng tham gia cũng như mức hưởng.

Với các căn cứ nêu trên, Bộ LĐ-TB-XH nhấn mạnh việc Chính phủ ban hành nghị định mới quy định mức đóng vào quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN thấp hơn mức quy định hiện hành (dưới 1% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ) áp dụng trong một giai đoạn ngắn hạn, là hoàn toàn có thể, nhằm giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Theo tờ trình dự thảo, đối tượng áp dụng bao gồm NLĐ (là cán bộ, công chức, viên chức, NLĐ Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm TNLĐ-BNN bắt buộc) và người sử dụng lao động theo quy định tại khoản 3, điều 2 Luật BHXH.

Hai phương án giảm

Có 2 phương án được Bộ LĐ-TB-XH đưa ra. Cụ thể, theo phương án 1, mức giảm đồng đều áp dụng cho tất cả ngành nghề và dự kiến là 0,5% quỹ tiền lương đóng BHXH của NLĐ. Phương án 2, mức giảm sẽ linh hoạt theo mức độ rủi ro và hậu quả của các tai nạn xảy ra đối với từng ngành nghề.

Theo lý giải của Bộ LĐ-TB-XH, phương án 2 sẽ khuyến khích việc chủ động phòng ngừa, giảm thiểu TNLĐ-BNN so với phương án 1. Tuy nhiên, để xác định mức đóng linh hoạt này, cần có thời gian nghiên cứu, tính toán đầy đủ, chính xác tương đối mức độ rủi ro, tai nạn nghề nghiệp theo từng ngành nghề.

Trong khi đó, phương án 1 đơn giản hơn phương án 2 và có thể áp dụng ngay. Mặt khác, một trong những đặc điểm của BHXH là chia sẻ rủi ro giữa những đối tượng tham gia (đối tượng rủi ro ít chia sẻ với rủi ro cao). Phương án 1 hiện nay cơ bản đáp ứng được việc chia sẻ rủi ro này.

“Vì vậy, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất chọn phương án 1, đồng thời sẽ nghiên cứu, đánh giá tác động sau khi triển khai trong vòng 3 năm để xem xét mức độ phù hợp của phương án 2” - ông Dung cho hay.

Về mức đóng cụ thể, theo phương án 1, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất 0,5% quỹ tiền lương đóng BHXH của NLĐ, tức là giảm 50% so với hiện tại. Nguyên nhân là do dù tỉ lệ số chi/thu quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN chỉ dao động quanh mức 25% khi áp dụng mức chi mới nhưng đây không hoàn toàn là quỹ ngắn hạn để có thể cân đối thu chi theo từng năm.

Quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN đang có khoản chi dài hạn, đó là tiền trợ cấp hằng tháng cho người bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên; được thực hiện từ khi điều trị ổn định, có kết quả giám định thương tật; NLĐ được hưởng trọn đời, còn dài hạn hơn cả hưởng chế độ hưu trí. Khi áp dụng mức đóng mới là 0,5% quỹ tiền lương đóng BHXH thì tỉ lệ chi/thu vào khoảng 40% (dự phòng 60% cho các khoản chi dài hạn và cân đối khi mở rộng quỹ bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện).

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết để nhanh chóng hỗ trợ doanh nghiệp thì việc ban hành nghị định này càng sớm càng tốt. Dự kiến, nếu được Chính phủ thông qua, mức đóng mới được thực hiện đến hết ngày 31-12-2019.