Gian nan tìm 1.500 chủ đất dự án sân bay Long Thành

Dự án sân bay Long Thành có tổng diện tích hơn 5.000 ha, phải thu hồi đất của hơn 5.200 hộ, với khoảng 15.000 thửa trên địa bàn 6 xã của huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Để kịp khởi công vào đầu năm 2020 và đưa vào khai thác giai đoạn 1 năm 2025, Bộ Giao thông Vận tải và UBND tỉnh Đồng Nai đang thúc đẩy nhanh việc giải phóng mặt bằng, tuy nhiên tiến độ vẫn chậm so với kế hoạch.

Nóng lòng chờ tái định cư

Những ngày này, có mặt ở khu dự án trên đường ĐT 769, chúng tôi chứng kiến những người thợ cắt cây đang làm việc hối hả. Những vườn cao su lớn đang được đốn hạ để chuẩn bị cho việc xây 2 khu tái định cư (TĐC) Lộc An và Bình Sơn trên phần diện tích 280 ha. Đây là khu đất nằm ở mặt tiền đường, thuộc vùng trung tâm theo quy hoạch, cách vùng lõi sân bay Long Thành chỉ vài ki-lô-mét theo đường chim bay.

Trong khi đó, tại các vùng giải tỏa, người dân vẫn đang chờ đợi thủ tục bồi thường, di dời để ổn định cuộc sống. Trụ sở UBND xã Suối Trầu cũ (xã vừa được công bố chính thức giải thể vào ngày 1-7) bỏ không, trừ lại 1-2 phòng để xã Bình Sơn cạnh bên mượn làm thủ tục. Tất cả thủ tục công việc của người dân xã Suối Trầu trước đây đều tập trung về đầu mối là xã Bình Sơn hoặc UBND huyện Long Thành.

Càng đi sâu vào trong các xóm làng những vùng giải tỏa, cảnh người dân sống thấp thỏm, chờ đợi yên ắng lạ. Tuy vậy, người dân nơi đây luôn ủng hộ dự án và nóng lòng chờ đợi được TĐC.

Anh Đỗ Ngọc Doanh, người dân xã Suối Trầu trước đây (nay thuộc xã Bình Sơn), cho biết do nằm trong vùng dự án từ nhiều năm nay nên gia đình anh mong sớm công bố mức giá đền bù, thu hồi đất, để mọi người về nơi ở mới, tính toán chuyện tương lai. Anh nói ủng hộ dự án để làm sao thực hiện càng nhanh càng tốt. "Chính sách, chủ trương đã được thống nhất, người dân ủng hộ nên ai cũng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cơ quan chức năng nhanh chóng thực hiện các bước của dự án" - anh Doanh chia sẻ. Còn vợ chồng ông Võ Minh Tâm (ngụ xã Bình Sơn) có 3 người con trai đã lập gia đình. Hơn 3 ha đất canh tác lẽ ra được vợ chồng ông chia đều cho 3 người con nhưng vướng dự án sân bay, hơn chục năm nay ông chỉ có thể tách hộ khẩu cho các con chứ không thể chia đất cho từng người nên ông và các con chỉ mong sớm được vào khu TĐC, chấm dứt tháng ngày chờ đợi di dời.

Nhằm kịp tiến độ bàn giao mặt bằng, các cơ quan liên quan của tỉnh Đồng Nai đang dồn lực thực hiện công tác kiểm kê, đền bù. Từ cuối tháng 3-2019, UBND tỉnh Đồng Nai đã điều động hơn 50 cán bộ, công chức từ các sở, ngành về huyện Long Thành thực hiện nhiệm vụ. Các cán bộ tăng cường này được phân thành 8 tổ. Tuy nhiên, công tác kiểm đếm các thửa đất, hộ dân nằm trong vùng dự án hiện diễn ra khá chậm. Theo Ban Chỉ đạo dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, TĐC sân bay Long Thành, Chính phủ đã bố trí hơn 11.000 tỉ đồng cho UBND tỉnh Đồng Nai để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, TĐC và hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người dân trong vùng dự án. Tuy nhiên, do vướng thủ tục nên đến thời điểm này, số tiền giải ngân mới chỉ đạt khoảng 2%.

Ông Võ Minh Tâm mong sớm được vào khu tái định cư để ổn định cuộc sống.

Nhiều chủ đất "biệt vô âm tín"

Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Long Thành, toàn dự án sân bay có khoảng 5.200 trường hợp thuộc diện thu hồi đất. Tuy nhiên, qua rà soát hồ sơ thì chỉ gần 2.800 trường hợp có địa chỉ; dưới 1.000 trường hợp địa chỉ không rõ ràng; số đất vắng chủ có thể lên tới khoảng 1.500 trường hợp. Mới đây, UBND huyện Long Thành đã đo đạc, kiểm đếm đối với các hộ có đất bị thu hồi nhưng chỉ kiểm đếm được 276 hộ, còn 179 hộ chưa được kiểm đếm. Lý do là chủ hộ không đến, đi vắng hoặc các giấy tờ, thông tin địa chính không đồng nhất hoặc không xác định được chủ sử dụng đất, mua bán, cho - tặng bằng giấy tay hoặc chủ sử dụng không xác định được ranh đất…

Cụ thể, tại xã Long An, cơ quan chức năng kiểm kê 77 hộ nhưng có đến 35 trường hợp không xác định được chủ đất hoặc chủ hộ không đến. Tại xã Bình Sơn, tình trạng cũng tương tự. UBND huyện Long Thành cho biết do không biết chủ đất đang ở đâu, không thể liên lạc được nên không thể gửi thông báo, mời đến làm việc. Trong đó có nhiều trường hợp đất được bán cho những người ở xa và chủ đất thì "biệt vô âm tín". "Có những trường hợp mua bán bằng giấy tay, theo quy định thì không được chuyển nhượng. Vậy nên khi khảo sát - đo đạc, kiểm đếm không tìm được chủ chính gây khó khăn, chưa có văn bản nào hướng dẫn…" - ông Hoàng Hữu Minh, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Sơn, nói.

Trước tình hình trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, ông Võ Văn Chánh, cho biết việc không tìm được chủ đất để ký xác nhận ranh giới đất, kiểm kê tài sản gắn liền với đất thì sau này dễ xảy ra khiếu kiện nên khi thực hiện thủ tục phải hết sức cẩn trọng. "Bởi số lượng đất vắng chủ không chỉ một vài trường hợp mà lên đến cả ngàn trường hợp nên phải chặt chẽ…" - ông Chánh nói.

Chỉ đạo xử lý tình hình, ông Nguyễn Phú Cường, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh khẩn trương hoàn tất hồ sơ để thực hiện các giai đoạn đầu của dự án giải tỏa, đền bù, TĐC theo kế hoạch. Còn với các trường hợp đất vắng chủ không liên lạc được thì xử lý kiểm kê bắt buộc để bảo đảm thời gian, tiến độ.