Gỡ “nút thắt” cho logistics

Tỷ trọng của logistics trong tăng trưởng GDP còn thấp

Ông Trần Duy Đông - Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho rằng, sau 7 năm triển khai Quyết định 200 (Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025), ngành logistics nói chung và năng lực hoạt động kinh doanh dịch vụ logistics của các doanh nghiệp (DN) ở nước ta nói riêng đã có những bước tiến đáng kể. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ông Đông cũng cho rằng hoạt động phát triển logistics vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Vì thế, để khắc phục, Bộ Công thương đã nghiên cứu và xây dựng Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thông tin về dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, mục tiêu năm 2030 là tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào GDP đạt 6% - 8%, tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 60% - 70%; chi phí logistics giảm xuống tương đương 16% - 18% GDP; xếp hạng theo chỉ số năng lực quốc gia về logistics (LPI) trên thế giới đạt thứ 45 trở lên. Mục tiêu đến năm 2050, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào GDP đạt 12% - 15%, tỷ lệ thuê ngoài đạt 70% - 90%; chi phí logistics giảm xuống tương đương 10% - 12%; xếp hạng theo chỉ số LPI trên thế giới đạt thứ 30 trở lên. Với mục tiêu này, nhiều ý kiến cũng kỳ vọng có sự đổi mới trong quy hoạch, đẩy mạnh đầu tư xây dựng hạ tầng phát triển dịch vụ logistics Việt Nam theo hướng đồng bộ, hiện đại.

Ông Trần Đức Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội (HNLA) nhận định Dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã phản ánh hầu hết những vấn đề cần giải quyết để gỡ các nút thắt hiện nay cho hoạt động logistics phát triển và đáp ứng kỳ vọng của toàn xã hội, đáp ứng đòi hỏi của nền kinh tế. Tuy nhiên, Chiến lược cần xác định vai trò của các địa phương là nơi phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thực hiện, đặc biệt là trong những vấn đề liên quan đến quy hoạch, sử dụng đất (xây dựng cảng, trung tâm logistics, depot...); xác định vai trò của các hiệp hội logistics trong công tác quy hoạch và phát triển hạ tầng logistics; đồng thời chú trọng hỗ trợ DN phát triển ra thị trường nước ngoài; hỗ trợ kết nối với các hiệp hội, DN các nước...

Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia

Việt Nam hiện có hơn 34.000 DN hoạt động trong lĩnh vực logistics. Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), LPI của Việt Nam năm 2023 xếp thứ 43/139 nước và vùng lãnh thổ tham gia nghiên cứu, tăng 21 bậc so với năm 2016. Việt Nam cũng là nước xếp hạng ở tốp đầu trong các thị trường mới nổi, tốc độ phát triển của ngành logistics ở Việt Nam những năm gần đây đạt khoảng 14-16%, quy mô khoảng 40 - 42 tỷ USD/năm. Chính vì vậy, để phát triển ngành logistics các chuyên gia cũng đề xuất cần có chính sách cụ thể hơn để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển dịch vụ logistics, chú trọng hợp tác công - tư, sự tham gia của khu vực tư nhân.

Đề cập đến vai trò của logistics, ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, rau quả là ngành có tốc độ phát triển nhanh trong thời gian qua. Định hướng thời gian tới, kim ngạch xuất khẩu rau quả có thể đạt 7 - 10 tỷ USD. Để đạt được điều này thì logistics giữ vai trò quan trọng.

Theo ông Nguyên, thời gian tới cần tập trung đẩy mạnh xây dựng đường bộ cao tốc hiện đại. Hiện, thời gian vận chuyển hàng từ Đồng bằng sông Cửu Long ra Lạng Sơn hết 2 ngày, nhưng nếu có cao tốc, thời gian vận chuyển sẽ được rút ngắn chỉ còn 1 ngày. Điều này sẽ giúp hàng hóa Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn.

Còn theo ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), chúng ta cần có những mục tiêu cụ thể về bảo vệ môi trường và logistics xanh. Hiện nay, các DN nước ngoài có yêu cầu khá khắt khe về các tiêu chí ESG (môi trường, xã hội và quản trị), trong đó dịch vụ logistics cũng phải đáp ứng các tiêu chí xanh, bền vững. Ngoài ra, ngành cần có mục tiêu cụ thể về phát triển nguồn nhân lực. Hiện nhiều cơ quan, đơn vị đề ra mục tiêu đào tạo đến năm 2030 có thể cung cấp cho thị trường lượng nhân lực có trình độ cao. Tuy nhiên, hiện nay, các DN trong ngành rất khó trong việc tuyển dụng cán bộ từ cấp trung trở lên. Đào tạo nguồn nhân lực cũng cần cải tiến chương trình đào tạo sát với thực tiễn.

“

Dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ vào quý II/2024. Cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng, khi được ban hành, chiến lược sẽ mang lại sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp ngành dịch vụ logistics Việt Nam.