GWEC: Đề xuất giảm giá FIT có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến tăng trưởng điện gió Việt Nam

Cụ thể, theo đề xuất của Bộ Công thương ngày 28/10, các dự án điện gió đưa vào vận hành từ tháng 11/2021 đến tháng 12/2022 sẽ được áp dụng giá FIT là 7,02 UScent/kWh (dự án trên bờ) và 8,47 UScent (dự án trên biển). Tuy nhiên, điều này có thể làm chệch hướng tăng trưởng điện gió dài hạn ở Việt Nam.

GWEC cho biết, việc giảm nhẹ giá FIT sẽ đảm bảo đủ thời gian để các dự án đi vào hoạt động ổn định, đồng thời phát triển chuỗi cung ứng ngành điện gió. Nhưng nếu giảm giá mạnh mà không tính đến các thách thức liên quan, thị trường điện gió Việt Nam có thể phải đối mặt với chu kỳ "bùng nổ-phá sản" như các nước châu Âu, châu Mỹ trước đây.

Bởi lẽ, các nhà đầu tư vốn đã chịu nhiều ảnh hưởng do Covid-19, lại thêm những thách thức chung trong giai đoạn đầu phát triển dự án. Khi giá mua bán điện gió giảm mạnh, các nhà đầu tư sẽ rất khó khăn để cân đối tài chính. Từ đó dẫn đến giai đoạn "phá sản" có thể làm giảm tới 80% việc lắp đặt gió mới vào năm 2023, và tiếp tục giảm 25% mỗi năm sau đó.

Hệ quả là bỏ lỡ hàng nghìn các cơ hội việc làm và mất đi hàng tỷ đô đầu tư vào Việt Nam. GWEC ước tính, tổng công suất lắp đặt điện gió tại Việt Nam đến năm 2025 chỉ khoảng 4GW, thấp hơn nhiều so với tiềm năng vốn có. Như vậy, Việt Nam sẽ không thể đạt được mục tiêu về điện gió, cuối cùng dẫn đến giá năng lượng tăng cao khi không thể đáp ứng nhu cầu năng lượng rất lớn trong nước.

GWEC nhấn mạnh, ngành điện gió là trụ cột quan trọng trong các chiến lược công nghiệp hóa và khử carbon của Việt Nam. Trong khi các lĩnh vực khác như than đang chứng kiến nhu cầu giảm mạnh và biến động về giá cả, điện gió vẫn phát triển và thu hút nhiều nhà đầu tư. Vì vậy, đảm bảo sự tăng trưởng ổn định ngành điện gió có vai trò vô cùng quan trọng đối với phát triển dài hạn của đất nước.

Trên cơ sở đó, GWEC đề xuất gia hạn 6 tháng đối với mức giá FIT hiện tại do sự chậm trễ liên quan đến quy hoạch và gián đoạn từ Covid-19. Đồng thời, giảm nhẹ mức giá FIT cho các dự án gió trên bờ và dự án trên biển được đưa vào vận hành từ tháng 5/2022 trở đi.