Hà Nội có “vội” được không: Mất 40 tỷ đồng/ngày vì ùn tắc

Tuy nhiên, sự chuyển mình chưa được nhiều khi người dân, doanh nghiệp đi lại, giao dịch tại nhiều cơ quan, đơn vị ở Thủ đô vẫn thấy “tắc” ở nhiều cửa, nhiều hướng và nhiều lĩnh vực.

Bài 1: Mỗi ngày mất hơn 40 tỷ đồng vì ùn tắc

Ùn tắc giao thông tại Hà Nội đang ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh của nhiều ngành nghề. Theo tính toán của các chuyên gia giao thông, mỗi ngày, ùn tắc làm người dân và ngân sách Thủ đô mất hơn 40 tỷ đồng.

Mỗi người bị ùn tắc 15-20 phút/ngày

Nhiều chuyên gia giao thông cho rằng, theo logic học, giao thông không sinh ra của cải vật chất, nhưng giao thông lại không thể thiếu đối với bất kỳ hình thức kinh doanh, sản xuất nào trong xã hội. Từ cái kim cho đến những sản phẩm được làm ra như ô tô, máy bay, nếu không có giao thông thì những sản phẩm này vô giá trị.

“Tuy không trực tiếp làm ra của cải, vật chất nhưng giao thông lại đang đóng vai trò quyết định đối với hiệu quả sản xuất, kinh doanh của tất cả sản phẩm được làm ra”, TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia đã có nhiều nghiên cứu, khảo sát về giao thông Hà Nội, nhấn mạnh.

Ông Thủy cho biết, không chỉ nghiên cứu của ông, mà qua khảo sát về tình hình giao thông tại Hà Nội, Ban ATGT của Liên Hợp Quốc, chỉ ra rằng, với dân số trên 7 triệu người, ít nhất mỗi ngày thành phố Hà Nội có 70% số người đi ra đường. Nếu tính cả đi và về, mỗi ngày sẽ có 14 triệu lượt người tham gia giao thông. Với tình hình giao thông như hiện nay, theo tính toán ít nhất mỗi người sẽ bị ùn tắc 15 - 20 phút/ngày.

Nếu lấy thời gian bị ùn tắc nhân với chi phí người dân, xã hội phải bỏ ra do muộn giờ làm, giờ sản xuất kinh doanh, buôn bán, hao phí nhiên liệu phương tiện, ô nhiễm môi trường… mỗi năm người dân và ngân sách Hà Nội mất khoảng 15.000 tỷ đồng, trung bình trên 41 tỷ đồng/ngày. Nếu so với mức đầu tư cho cầu vượt thép tại hai nút giao thông Tây Sơn - Chùa Bộc và Láng Hạ - Huỳnh Thúc Kháng thì số tiền trên đủ để xây được hàng chục cầu.

Ngoài các con số trên, theo khảo sát của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, ùn tắc còn khiến môi trường thành phố bị ô nhiễm nặng. Theo Sở này, hiện thành phố Hà Nội có hơn 5 triệu phương tiện tham gia giao thông, riêng mô tô, xe máy có 4,9 triệu.

Tuy nhiên có đến 70% xe máy đang lưu hành trên đường không đạt tiêu chuẩn khí thải. Khi bị ùn tắc, các xe dừng lại quá lâu trên đường đã gây lãng phí nhiên liệu, đồng thời thải ra lượng khí bụi quá lớn. Đây là một trong những nguyên nhân làm nồng độ bụi trong không khí tại Hà Nội đang vượt tiêu chuẩn cho phép từ 1,3 - 2,3 lần.

Quy hoạch yếu, dự án thi công “rùa bò”

Trước việc đường luôn ùn tắc, ô nhiễm, dẫn đến hoạt động không hiệu quả, thời gian gần đây nhiều cửa hàng, trụ sở kinh doanh tại khu đô thị mới Linh Đàm (Hoàng Mai) đã phải rời đi. Anh Nguyễn Đình Hải, Giám đốc doanh nghiệp (DN) Vận tải và Du lịch Hương Linh, vừa di dời trụ sở khỏi khu Linh Đàm cho biết, trước đây đi lại trên các tuyến đường ra vào khu Linh Đàm như Nguyễn Hữu Thọ, Nghiêm Xuân Yêm rất thuận lợi. “Vậy nhưng 2 năm trở lại đây do có quá nhiều nhà cao tầng đưa vào hoạt động, dẫn đến dân cư tại đây tăng đột biến khiến ùn tắc thường xảy ra triền miên”, anh Hải nói.

Khoảng 5 năm trước, trên các tuyến đường Trường Chinh, Nguyễn Trãi - Trần Phú (Hà Đông), Cầu Giấy - Xuân Thủy… được đánh giá là những tuyến phố kinh doanh sầm uất nhất Hà Nội. Tuy nhiên, từ khi có dự án đường sắt đô thị và nâng cấp, mở rộng lòng đường ở đây, ùn tắc giao thông thường xuyên xảy ra. Trước tình trạng trên, nhiều cửa hàng kinh doanh, trụ sở giao dịch của các DN lớn đã phải di dời đi.

“Khoảng 3 năm trước đây, nếu muốn mua hoặc nhập các sản phẩm cơ khí tên tuổi chúng tôi ra đường Trường Chinh, mặt hàng nội thất ra đường Nguyễn Trãi, thời trang ra đường Cầu Giấy - Xuân Thủy… Nhưng nay đường bị lô cốt thi công phủ kín, ùn tắc xảy ra liên miên, nên hầu hết các cửa hàng, cửa hiệu cung cấp sản phẩm tên tuổi tại các tuyến phố này đã dời đi”, anh Hoàng Đình Thủy, chủ siêu thị Hoàng Anh tại khu đô thị mới Nam Trung Yên (Cầu Giấy) chia sẻ.

Nhiều tuyến đường Hà Nội thường xuyên bị ùn tắc kéo dài. Ảnh: Anh Trọng

Các chuyên gia đô thị cho rằng, quy hoạch và thực hiện quy hoạch yếu kém là nguyên nhân dẫn đến giao thông đi lại khó khăn, môi trường làm ăn, kinh doanh bị ảnh hưởng.

“Nếu giao thông trên đường thông suốt, một DN, cửa hàng kinh doanh trong một giờ có thể xuất được hàng chục chuyến hàng, diễn ra nhiều cuộc tiếp xúc, gặp gỡ… Nhưng đường tắc từ sáng đến trưa, chiều lại lập lại thì DN không bỏ đi mới là chuyện lạ”, đại diện Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội nhấn mạnh.

Chỉ rõ những yếu kém trong quy hoạch và thực hiện quy hoạch về giao thông tại Hà Nội, TS Nguyễn Xuân Thủy dẫn chứng: Hầu hết các tuyến đường tại các quận nội thành được xây dựng từ thời Pháp thuộc và chỉ dành chủ yếu cho xe đạp lưu thông. Từ 1990 đến 1995 là thời kỳ của xe máy; từ 1996 đến nay là thời kỳ của ô tô…

Tuy nhiên, trừ một số đường vành đai, còn các tuyến đường nội đô hầu như không được thay đổi, mở rộng. Trong khi đó, nếu không thể thay đổi được hạ tầng thì lẽ ra phải có biện pháp hạn chế xe cá nhân, nhưng đến hôm nay thì xe cá nhân vẫn được tự do gia tăng. Cùng với đó, nhiều dự án giao thông được triển khai theo hình thức “cấp bách”, như đường sắt đô thị, xe buýt nhanh, đường vành đai… lại liên tục bị vỡ tiến độ; công trường thi công chình ình trên đường nhiều năm trời.

Với tình hình giao thông như hiện nay, theo tính toán, ít nhất mỗi người sẽ bị ùn tắc 15 - 20 phút/ ngày. Nếu lấy thời gian bị ùn tắc nhân với chi phí người dân, xã hội phải bỏ ra do muộn giờ làm, giờ sản xuất kinh doanh, buôn bán, hao phí nhiên liệu phương tiện, ô nhiễm môi trường… mỗi năm người dân và ngân sách Hà Nội mất khoảng 15.000 tỷ đồng, trung bình trên 41 tỷ đồng/ngày.

Mỗi năm, TP HCM mất hơn 1 tỷ USD vì ùn tắc giao thông