Hà Văn Thắm: Buôn lốp xe mua nhà băng, tuổi 40 giàu hơn Bầu Kiên

Bị can Hà Văn Thắm sinh 1972 tại Bắc Giang và sinh sống tại Hà Nội. Trước khi bị bắt vào 10/2014, Hà Văn Thắm từng là ông chủ nhiều thương hiệu nổi tiếng như Oceangroup (bất động sản), OceanBank (ngân hàng), Ocean Hospitality (du lịch), Kem Tràng Tiền, bánh Givral (thực phẩm), hệ thống OceanMart (bán lẻ)…

Trong giai đoạn 2011-2013, cái tên Hà Văn Thắm nằm top 10 người giàu nhất trên thị trường chứng khoán (TTCK) với tổng tài sản trị giá cả ngàn tỷ đồng. Tính riêng trong lĩnh vực ngân hàng, ông Hà Văn Thắm là người giàu nhất và cũng là doanh nhân trẻ tuổi nhất trong top 10. Nếu chỉ tính số tiền thông qua cổ phiếu niêm yết, Hà Văn Thắm đã vượt cả Bầu Kiên trong lĩnh vực ngân hàng.

Hà Văn Thắm được biết đến là người đã bước vào nghiệp kinh doanh từ rất sớm với 2 mặt hàng chính là lốp xe ô tô và dầu ăn. Số tiền tích lũy từ công việc kinh doành này đã giúp ông bất ngờ trở thành ông chủ một ngân hàng với một khoản đầu tư khá nhỏ sau khi tính cờ gặp cổ đông muốn bán cổ phần của Ngân hàng nông thôn Hải Hưng. Ngân hàng này sau phát triển trở thành Ngân hàng OceanBank với số vốn ban đầu hơn chục tỷ tăng lên 4.000 tỷ đồng vào năm 2010.

Hà Văn Thắm trở nên nổi bật hơn bao giờ hết từ giữa 2010 với cương vị là chủ tịch CTCP Tập đoàn Đại Dương - Ocean Group (OGC), khi đó chưa đến 40 tuổi. Ocean Group của ông Thắm được biết đến là một tập đoàn kinh tế đa ngành, từ bất động sản, khách sạn, tài chính, truyền thông và thương mại thực phẩm...

Chỉ một thời gian ngắn sau đó OceanGroup đã trở thành một trong những DN tư nhân lớn nhất trên sàn chứng khoán thời bấy giờ, với vốn hóa thị trường lên tới hơn 10 ngàn tỷ đồng. Năm 2011, ông Thắm lọt top 10 người giàu nhất trên TTCK và còn nằm trong nhóm này 2 năm sau đó.

Trong lĩnh vực bất động sản, OceanGroup có nhiều dự án khá nổi tiếng, trải từ Bắc chí Nam như: VNT Tower Nguyễn Trãi, StarCity Lê Văn Lương, StarCity Center, StarBowl (Phạm Ngọc Thạch),...

Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, ông Thắm và OGC là cổ đông lớn chi phối tại OceanBank, Ocean Sercurities,... Ông Thắm còn trực tiếp và gián tiếp sở hữu nhiều DN như Ocean Hospitality (75%), Bảo Hà, Công ty TNHH VNT, Đại Dương Thăng Long, Ocean Media (50%),... và có thời điểm là thành viên HĐQT Vinamilk, VS Industry Việt Nam…

Lên sàn, tăng vốn, làm ngân hàng, thâu tóm,... là cách mà ông Hà Văn Thắm đưa tên tuổi của mình nổi như cồn, lọt vào tốp những người giàu nhất trên TTCK. Cú thâu tóm Kem Tràng Tiền hay “Khu đất vành khăn hơn 5ha” thuộc khu đô thị mới Đông Nam Trần Duy Hưng (Hà Nội)... là những lần mà tên tuổi “đại gia” này phủ kín mặt báo.

Chiến lược mua bán sáp nhập (M&A) đã đưa OGC thành một tập đoàn đa ngành hàng đầu, trong đó ông Thắm trực tiếp và gián tiếp nắm giữ khoảng 45%. Tên tuổi của ông Hà Văn Thắm còn gắn liền với thương hiệu Ocean Mart. Đây là chuỗi siêu thị bán lẻ nổi bật thời kỳ năm 2013 sau đó đã được bán lại cho một đại gia khác trong nước.

3 tội danh

Thâu tóm giúp Hà Văn Thắm nổi tiếng nhưng kế hoạch M&A lần thứ 2 trong lĩnh vực ngân hàng (thâu tóm Ngân hàng Đại Tín) từ bà Hứa Thị Phấn (người sở hữu 85% cổ phần) không còn mang lại sự may mắn cho bị can này.

Hà Văn Thắm vướng vòng lao lý.

Trong nỗ lực thâu tóm thêm một ngân hàng, cựu chủ tịch OceanBank đã mua nhà băng có dư nợ xấu, không có khả năng thu hồi. Cho dù đã chuyển cổ phần Đại Tín sang cho Phạm Công Danh (Chủ tịch Tập đoàn Thiên Thanh, vừa bị tuyên án 30 năm tù) nhưng những vướng mắc vẫn còn.

Bên cạnh đó, ông Thắm còn bị cáo buộc nhiều tội danh khác.

Theo kết luận điều tra, ông Hà Văn Thắm và người liên quan từng sở hữu gần 63% vốn OceanBank. Dưới thời kỳ ông Hà Văn Thắm điều hành, NH này từng lỗ lũy kế đến cả chục ngàn tỷ đồng và nợ xấu có lúc chiếm gần 50% dư nợ.

Trong quá trình điều hành Oceanbank, bị can Hà Văn Thắm đã chỉ đạo giải quyết cho nguyên chủ tịch Ngân hàng Xây dựng Phạm Công Danh vay thông qua Công ty Trung Dung không có tài sản đảm bảo, không sử dụng vốn vay đúng mục đích, trái với quy định của NHNN về quy chế cho vay và quy trình thủ tục gây thiệt hại cho Oceanbank hàng trăm tỷ đồng.

Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn (TGĐ) chỉ đạo cho cấp dưới huy động tiền gửi, chi lãi suất vượt trần lãi suất, chi lãi suất ngoài hoạt động cho khách hàng gây thiệt hại cả ngàn tỷ đồng cho ngân hàng và các cổ đông…

Sau khi ông Thắm bị bắt, Tập đoàn OceanGroup cũng đã rơi vào khó khăn, lỗ cả ngàn tỷ đồng. Hàng loạt các DN liên quan đến ông Thắm đã phải bán giải chấp cổ phiếu OGC theo yêu cầu của ngân hàng. Cơ cấu sở hữu của Ocean Group đã có sự biến động mạnh. OGC cũng đã bán đi phần lớn các tài sản giá trị như: Khu đất vành khăn, Ocean Mart, Khách sạn Dầu khí Phương Đông,...

DN trong hơn 2 năm qua đã rất khó khăn để cân đối lại các khoản công nợ, tái cơ cấu nhằm tìm hướng tồn tại.

Bị can Hà Văn Thắm giàu lên nhanh chóng nhờ vào sự sôi động của TTCK và BĐS, nhờ vào những cú thâu tóm. Tuy nhiên, những phi vụ làm ăn khuất tất, những sai phạm trong quá trình điều hành NH và những vụ thâu tóm nhờ dòng vốn không phải của chính mình đã gây ra thiệt hại lớn cho NH và cổ đông.

Vụ Hà Văn Thắm được xem là 1 trong 6 đại án tham nhũng, kinh tế lớn được Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng thống nhất chủ trương đưa ra xét xử.