Hạn hán ở Thái Lan gây căng thẳng thị trường gạo thế giới

Thái Lan là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới, và giá gạo hiện đang cao nhất 16 tháng. Thậm chí ngay cả người tiêu dùng Nhật Bản cũng có thể cảm nhận được những khó khăn trên thị trường lúa gạo trong mùa hè này và cả sau đó nữa.

Chính phủ Thái Lan đã đặt giá xuất khẩu gạo hạt dài loại A là 461 USD/tấn vào đầu tháng 6/2016, mức coa nhất kể từ tháng 2/2015. Giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã bắt đầu tăng từ tháng 4 và so với đầu năm thì hiện đã tăng khoảng 17%. Trong suốt 8 năm qua thị trường gạo chưa từng chứng kiến sự biến động giá mạnh theo chiều hướng tăng như lúc này.

Thái Lan đã bị hạn hán nặng từ năm 2015 và tình hình năm 2016 vẫn chưa được cải thiện. Sản lượng gạo của nước này dự báo sẽ giảm năm thứ 2 liên tiếp, khiến cho khách hàng ở những thị trường tiêu thụ trong khu vực như Singapore và Philippines bắt đầu phải hành động.

Thái Lan có thể trồng 2 vụ lúa mỗinăm, và nông dân lẽ ra đang chuẩn bị gieo cấy vụ mùa mưa, song việc gieo cấy sẽ bị chậm lại, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ đưa ra vào cuối tháng 5. Mực nước ở các hồ chứa hiện rất thấp và việc cấp nước cho trồng trọt sẽ còn rất khó khăn cho tới tận tháng 7. Trong khi đó, đất bề mặt ở vùng sản xuất lúa lớn là tỉnh Suphan Buri cách Bangkok 150 km về phía Bắc hiện đang khô nứt nẻ, không có cây gì sống nổi.

Ước tính sản lượng gạo Thái Lan tài khoá 2016 sẽ chỉ đạt 15,8 triệu tấn, tức là giảm 16% so với năm trước. Tháng 4 vừa qua, nước này xuất khẩu 650.000 tấn, giảm 7% so với cùng tháng năm ngoái.

USDA dự báo tồn trữ gạo Thái Lan sẽ giảm gần 50% trong năm 2016 xuống 5,2 triệu tấn do sản lượng trong nước sẽ giảm xuống mức thấp nhất 5 năm là 15,8 triệu tấn.

Trong số các doanh nghiệp tư nhân Nhật Bản, những công ty sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất là các hãng chuyên chế biến gạo Thái Lan thành bánh kẹo, bột làm mì miso và rượu gạo. Các hãng sản xuất loại rượu trắng awamori ở Okinawa sẽ bị ảnh hưởng rất lớn bởi rượu này chỉ có thể sản xuất từ gạo Thái.