'Vương quốc' tỏi Lý Sơn 'mất tiếng cười'

Người trồng tỏi ở huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) đang vào vụ thu hoạch rộ. Không như những năm trước, tỏi thu hoạch đến đâu nụ cười của nông dân nở rộ đến đó. Năm nay, mỗi lần nhổ 1 bụi tỏi là mỗi lần nông dân khóc ròng, bởi lẽ nhổ bụi tỏi lên mà không thấy củ đâu. Chưa năm nào tỏi mất mùa lớn như năm nay.

Theo báo cáo của Phòng Kinh tế Lý Sơn (Quảng Ngãi), trong vụ tỏi ĐX 2015 - 2016 này nông dân huyện đảo SX được 343ha tỏi. Thời điểm tỏi vừa xuống giống là gặp ngay nắng nóng kéo dài khiến cây tỏi phát triển èo uột.

Đến cuối vụ thì không khí lạnh liên tục xuất hiện. Thời tiết bất thường đã tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển mạnh, gây hại nghiêm trọng những cánh đồng tỏi. Theo những người trồng tỏi thâm niên ở Lý Sơn, chưa bao giờ cây tỏi trên đất đảo mất mùa lớn như năm nay.

“Qua kiểm tra, Chi cục BVTV Quảng Ngãi xác định hầu hết diện tích tỏi ở Lý Sơn trong vụ ĐX này đều bị tuyến trùng hại bộ rễ, khiến tỏi bị chết yểu khi chưa kịp cho củ. Bụi nào cho củ thì củ cũng bé tẹo, nên tỏi mất năng suất nghiêm trọng”, ông Lê Văn Đôi, Phó phòng Kinh tế huyện Lý Sơn cho biết.

Anh Lê Thanh ở thôn Tây xã An Hải (huyện Lý Sơn), người vừa thu hoạch xong 4 sào tỏi, buồn bã cho biết: “Năm nay mất mùa to. Lúc mới trồng thì nắng nóng làm cây tỏi chậm sinh trưởng phát triển. Tiếp đến, vào thời điểm trước Tết Nguyên đán; mưa, lạnh, rầy hùa nhau gây hại khiến cây tỏi không thể cho củ.

Nhà tui trồng 4 sào tỏi (500 m2/sào), vừa thu hoạch xong, mỗi sào cho được vài chục ký. Trong khi đó vào những năm trước, mỗi sào tui thu phải đến 500 - 600kg tỏi. Thu hoạch kiểu đó kể như là mất trắng, trong khi mỗi sào tỏi tính từ chi phí thay đất, công làm, mua giống, tui đầu tư từ 8 - 10 triệu đồng chứ ít đâu”.

Theo ông Nguyễn Chí Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã An Hải, vụ ĐX 2015 - 2016 nông dân xã An Hải này trồng được 170ha tỏi. Hầu hết diện tích tỏi ở đây đều bị mất năng suất nghiêm trọng, thu hoạch chỉ được khoảng 20 - 30%, nhiều diện tích bị mất trắng.

Ở xã An Bình (còn gọi là đảo Bé), nơi có 23ha tỏi đang cho thu hoạch tình hình cũng chẳng khá gì hơn.

Ông Nguyễn Văn Lê, Chủ tịch UBND xã An Hải cho biết, hầu hết diện tích tỏi ở xã An Bình đều mắc căn bệnh mà người dân địa phương gọi là bệnh rầy xủ.

Bệnh này làm cho cây tỏi còi cọc, bộ lá úa vàng, gãy gục. Bệnh này xâm nhập trên cây tỏi ở xã An Bình từ tháng 11/2015. Chi cục BVTV huyện Lý Sơn đã về hướng dẫn nông dân bơm thuốc phòng trừ nhưng bệnh vẫn cứ phát triển, đến khi thu hoạch mới thấy tỏi chẳng cho củ.

“Trong vụ ĐX này cây tỏi ở xã An Bình bị mất năng suất đến 70% so với năm ngoái. Năng suất thực thu chỉ đạt 10 tạ/ha, trong khi những năm trước mỗi tỏi cho thu hoạch đến 68 tạ/ha”, ông Lê cho hay.

Những năm trước, với năng suất bình quân 500 - 600kg tỏi/sào, sau khi trừ mọi khoản chi phí, người trồng tỏi ở Lý Sơn còn lãi được từ 4 - 6 triệu đồng/sào/vụ. Hiện nay, tỏi tươi trên địa bàn huyện Lý Sơn đang đứng ở giá 35.000 - 40.000 đ/kg, tỏi khô 70.000 - 80.000 đ/kg, đây là mức giá khá cao so với những năm trước.

Tuy nhiên, giá tỏi này chẳng thể cứu vãn được thu nhập của nông dân khi năng suất mất đến 70 - 80%. Hiện ngành chức năng của huyện đảo Lý Sơn chưa thể thống kê mức thất thu của vụ tỏi ĐX 2015 - 2016. Tuy nhiên, đã có thể ước tính thiệt hại lên đến nhiều tỷ đồng.