Hàng loạt cán bộ đăng kiểm "xếp hàng" bị xử lý: Lỗ hổng từ đâu?

Giám đốc trung tâm đăng kiểm hối lộ theo tháng, theo quý

Cuối năm bao giờ cũng là khoảng thời gian mà các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới "nóng" nhất trong năm. Nhưng năm nay càng nóng hơn khi người dân nhiều tỉnh, thành đã phải rất vất vả, mòn mỏi, thức trắng đêm để "xếp hàng" tìm cho ra một chỗ để đăng kiểm cho xe của mình. Thậm chí nhiều người còn lái xe xuyên qua, lòng vòng từ tỉnh này sang tỉnh khác cũng chỉ cốt xong thủ tục đăng kiểm kịp có xe chạy Tết.

Người dân, doanh nghiệp đành phải "xếp hàng" bất đắc dĩ như vậy khi lần lượt những nhân vật cấp cao nhất của cơ quan đăng kiểm xe cơ giới từ Trung ương đến các nhân viên tại các xưởng thời gian qua cũng "xếp hàng" bị xử lý vi phạm do những hạn chế, yếu kém, bất cập trong tổ chức thực hiện đăng kiểm.

Vừa qua, Công an TP Hồ Chí Minh tiếp tục bắt nguyên Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam - Trần Kỳ Hình. Đây là diễn biến mới nhất liên quan vụ án "Môi giới hối lộ, nhận hối lộ, đưa hối lộ, giả mạo trong công tác" tại hàng loạt trung tâm đăng kiểm vừa qua.

Cơ quan điều tra tống đạt quyết định khởi tố bị can Trần Kỳ Hình (Nguồn: Dân trí).

Cơ quan công an xác định: Từ năm 2014-2021, Trần Kỳ Hình với vai trò là Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam đã trực tiếp hoặc thông qua bị can Trần Anh Quân nhận tiền hối lộ của một số giám đốc Trung tâm đăng kiểm để ký duyệt cấp mã số đăng kiểm và chứng nhận đủ điều kiện hoạt động. Dù các trung tâm này chưa đủ các điều kiện theo quy định.

Cũng trong thời gian đảm nhận chức vụ, Trần Kỳ Hình trực tiếp nhận hối lộ hàng tháng, hàng quý của các giám đốc trung tâm đăng kiểm, và bỏ qua sai phạm của các trung tâm trong việc nhận tiền từ chủ phương tiện, đối tượng môi giới, để cấp giấy chứng nhận cho xe không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Phát triển rầm rộ các trung tâm đăng kiểm

Từ năm 2019 quy định về phát triển các trung tâm đăng kiểm theo quy hoạch vùng, địa phương cũng được gỡ bỏ. Phải khẳng định, xã hội hóa đăng kiểm là chủ trương đúng đắn khi có thể thu hút được nguồn lực xã hội, giúp giảm tình trạng quá tải tại các trung tâm đăng kiểm ở các thành phố lớn. Kể từ đó, các trung tâm đăng kiểm đã phát triển rầm rộ.

Năm 2018, toàn quốc có 172 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới thuộc các Sở Giao thông Vận tải và Cục Đăng kiểm Việt Nam. Sau gần 4 năm, cả nước đã có 280 trung tâm, trong đó số doanh nghiệp tư nhân chiếm hơn 2/3.

Chủ đầu tư thường chỉ quan tâm đầu tư trung tâm tại đô thị lớn. Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, mật độ đơn vị đăng kiểm tại đô thị tăng cao, trong khi tại vùng sâu thấp, dẫn đến người dân, doanh nghiệp vẫn phải đi xa để kiểm định, gây tốn thời gian, chi phí.

Ô tô xếp thành 2 làn kéo dài nối đuôi nhau từ ngoài cổng vào trong để chờ đăng kiểm

Khi mà mật độ đông như vậy không tránh khỏi cạnh tranh giữa các trung tâm để thu hút khách hàng, đến mức một số đơn vị đã làm sai quy chuẩn, quy định, bỏ nội dung, hạng mục kiểm tra, giả mạo trong việc kiểm định xe cơ giới, vi phạm pháp luật.

Việc nới lỏng điều kiện các quy định đăng kiểm là tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia, giảm gánh nặng cho các trung tâm đăng kiểm, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Thế nhưng nhiều trung tâm đăng kiểm lại có biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực hoặc thiếu trách nhiệm, không thực hiện đầy đủ quy trình đăng kiểm, bỏ qua lỗi an toàn kỹ thuật… dẫn đến nhiều phương tiện không đủ điều kiện an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường vẫn được cấp chứng nhận đăng kiểm để tham gia giao thông.

Đơn cử như việc cơi nới thành thùng xe hay những chiếc xe quá khổ, quá tải vẫn nhởn nhơ trên đường… Hệ luỵ là đã có không ít vụ tai nạn thương tâm xảy ra do phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật.

Như vậy câu chuyện quan trọng là siết chặt về cơ chế quản lý, giám sát, để các cá nhân, đơn vị không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng chứ không phải việc cấp phép hoạt động của các trung tâm này như thế nào.

Cùng trao đổi về chủ đề này trong chương trình Vấn đề hôm nay là ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia.